See астролябия on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Женский род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Измерительные приборы/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Неодушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 7a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова греческого происхождения/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 10 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от др.-греч. ἀστρολάβος «хватающий звёзды», далее из ἄστρον «звезда», далее из праиндоевр. *ster- «звезда» + λαβεῖν «брать, хватать». В ряде европейских языков слово заимств. через ср. лат. astrolabium. Русск. астролябия (и стар. астролабиум) — с 1710 г., заимств., вероятно, через нем. Astrolabium из лат. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "астроля́бия",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́бий",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́биям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бию",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бией",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́биею",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́биями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́биях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "инструмент"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "прибор"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"meronyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "алидада"
}
],
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Николай Амосов",
"date": "1999",
"ref": "Николай Амосов, «Голоса времен», 1999 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Утром чего-то поели и отправились в лес ― нужно было с помощью астролябии снять план участка леса: дороги, холмы, поляны, ручьи.",
"title": "Голоса времен"
}
],
"glosses": [
"угломерный инструмент для определения положения звёзд"
],
"id": "ru-астролябия-ru-noun-QBccN~D2",
"raw_glosses": [
"астрон. угломерный инструмент для определения положения звёзд"
],
"topics": [
"astronomy"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "LL-Q7737 (rus)-Cinemantique-астролябия.wav",
"ipa": "ɐstrɐˈlʲæbʲɪɪ̯ə",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/a9/LL-Q7737_(rus)-Cinemantique-астролябия.wav/LL-Q7737_(rus)-Cinemantique-астролябия.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/a9/LL-Q7737_(rus)-Cinemantique-астролябия.wav/LL-Q7737_(rus)-Cinemantique-астролябия.wav.ogg",
"tags": [
"singular"
],
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q7737 (rus)-Cinemantique-астролябия.wav"
},
{
"ipa": "ɐstrɐˈlʲæbʲɪɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "астролабон"
}
],
"tags": [
"declension-1",
"feminine",
"inanimate"
],
"translations": [
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"word": "astrolyabiya"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "astrolabe"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"word": "أَسْطْرُلَاب"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"word": "اسطرلاب"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "աստրոլաբ"
},
{
"lang": "Астурийский",
"lang_code": "ast",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabiu"
},
{
"lang": "Африкаанс",
"lang_code": "af",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "астралябія"
},
{
"lang": "Бенгальский",
"lang_code": "bn",
"word": "অ্যাস্ট্রোল্যাব"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "астролабия"
},
{
"lang": "Боснийский",
"lang_code": "bs",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Варайский",
"lang_code": "war",
"word": "astrolabyo"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "asztrolábium"
},
{
"lang": "Галисийский",
"lang_code": "gl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "αστρολάβος"
},
{
"lang": "Грузинский",
"lang_code": "ka",
"word": "ასტროლაბი"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "astrolabo"
},
{
"lang": "Индонезийский",
"lang_code": "id",
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Интерлингва",
"lang_code": "ia",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "astraláib"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabi"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"traditional"
],
"word": "星盤"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"simplified"
],
"word": "星盘"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"roman": "aseuteurollabe",
"word": "아스트롤라베"
},
{
"lang": "Корсиканский",
"lang_code": "co",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabiu"
},
{
"lang": "Курдский",
"lang_code": "ku",
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "astrolābija"
},
{
"lang": "Лезгинский",
"lang_code": "lez",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "astroliabija"
},
{
"lang": "Люксембургский",
"lang_code": "lb",
"word": "Astrolab"
},
{
"lang": "Неаполитано-калабрийский",
"lang_code": "nap",
"word": "strulàbbio"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Astrolabium"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"raw_tags": [
"реже"
],
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Astrolab"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Окситанский",
"lang_code": "oc",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabi"
},
{
"lang": "Панджаби",
"lang_code": "pa",
"word": "اسطرلاب"
},
{
"lang": "Панджаби",
"lang_code": "pa",
"word": "ਐਸਟ੍ਰੋਲੇਬ"
},
{
"lang": "Персидский",
"lang_code": "fa",
"word": "اسطرلاب"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolábio"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic",
"masculine"
],
"word": "астролаб"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"word": "astroláb"
},
{
"lang": "Словенский",
"lang_code": "sl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "устурлоб"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "usturlap"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "astrolýabiýa"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "astrolyabiya"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "астролябія"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "astrolabi"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabe"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "Almincantarat"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "Almicantarat"
},
{
"lang": "Хинди",
"lang_code": "hi",
"word": "तारेक्ष"
},
{
"lang": "Хинди",
"lang_code": "hi",
"word": "तारक्षवेधयंत्र"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "astroláb"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Шотландский",
"lang_code": "sco",
"word": "astrolabe"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "astrolabo"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "astrolaab"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "asutororābe",
"word": "アストロラーベ"
}
],
"word": "астролябия"
}
{
"categories": [
"Женский род/ru",
"Измерительные приборы/ru",
"Неодушевлённые/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 7a",
"Русский язык",
"Слова греческого происхождения/ru",
"Слова из 10 букв/ru"
],
"etymology_text": "Происходит от др.-греч. ἀστρολάβος «хватающий звёзды», далее из ἄστρον «звезда», далее из праиндоевр. *ster- «звезда» + λαβεῖν «брать, хватать». В ряде европейских языков слово заимств. через ср. лат. astrolabium. Русск. астролябия (и стар. астролабиум) — с 1710 г., заимств., вероятно, через нем. Astrolabium из лат. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "астроля́бия",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́бий",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́биям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бию",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бией",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́биею",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́биями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "астроля́бии",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "астроля́биях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "инструмент"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "прибор"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"meronyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "алидада"
}
],
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Николай Амосов",
"date": "1999",
"ref": "Николай Амосов, «Голоса времен», 1999 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Утром чего-то поели и отправились в лес ― нужно было с помощью астролябии снять план участка леса: дороги, холмы, поляны, ручьи.",
"title": "Голоса времен"
}
],
"glosses": [
"угломерный инструмент для определения положения звёзд"
],
"raw_glosses": [
"астрон. угломерный инструмент для определения положения звёзд"
],
"topics": [
"astronomy"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "LL-Q7737 (rus)-Cinemantique-астролябия.wav",
"ipa": "ɐstrɐˈlʲæbʲɪɪ̯ə",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/a9/LL-Q7737_(rus)-Cinemantique-астролябия.wav/LL-Q7737_(rus)-Cinemantique-астролябия.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/a9/LL-Q7737_(rus)-Cinemantique-астролябия.wav/LL-Q7737_(rus)-Cinemantique-астролябия.wav.ogg",
"tags": [
"singular"
],
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q7737 (rus)-Cinemantique-астролябия.wav"
},
{
"ipa": "ɐstrɐˈlʲæbʲɪɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "астролабон"
}
],
"tags": [
"declension-1",
"feminine",
"inanimate"
],
"translations": [
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"word": "astrolyabiya"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "astrolabe"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"word": "أَسْطْرُلَاب"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"word": "اسطرلاب"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "աստրոլաբ"
},
{
"lang": "Астурийский",
"lang_code": "ast",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabiu"
},
{
"lang": "Африкаанс",
"lang_code": "af",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "астралябія"
},
{
"lang": "Бенгальский",
"lang_code": "bn",
"word": "অ্যাস্ট্রোল্যাব"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "астролабия"
},
{
"lang": "Боснийский",
"lang_code": "bs",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Варайский",
"lang_code": "war",
"word": "astrolabyo"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "asztrolábium"
},
{
"lang": "Галисийский",
"lang_code": "gl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "αστρολάβος"
},
{
"lang": "Грузинский",
"lang_code": "ka",
"word": "ასტროლაბი"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "astrolabo"
},
{
"lang": "Индонезийский",
"lang_code": "id",
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Интерлингва",
"lang_code": "ia",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "astraláib"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabio"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabi"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"traditional"
],
"word": "星盤"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"simplified"
],
"word": "星盘"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"roman": "aseuteurollabe",
"word": "아스트롤라베"
},
{
"lang": "Корсиканский",
"lang_code": "co",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabiu"
},
{
"lang": "Курдский",
"lang_code": "ku",
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "astrolābija"
},
{
"lang": "Лезгинский",
"lang_code": "lez",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "astroliabija"
},
{
"lang": "Люксембургский",
"lang_code": "lb",
"word": "Astrolab"
},
{
"lang": "Неаполитано-калабрийский",
"lang_code": "nap",
"word": "strulàbbio"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Astrolabium"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"raw_tags": [
"реже"
],
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Astrolab"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Окситанский",
"lang_code": "oc",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabi"
},
{
"lang": "Панджаби",
"lang_code": "pa",
"word": "اسطرلاب"
},
{
"lang": "Панджаби",
"lang_code": "pa",
"word": "ਐਸਟ੍ਰੋਲੇਬ"
},
{
"lang": "Персидский",
"lang_code": "fa",
"word": "اسطرلاب"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolábio"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic",
"masculine"
],
"word": "астролаб"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"word": "astroláb"
},
{
"lang": "Словенский",
"lang_code": "sl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "устурлоб"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"word": "астролябия"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "usturlap"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "astrolýabiýa"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "astrolyabiya"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "астролябія"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "astrolabi"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "astrolabe"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "Almincantarat"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "Almicantarat"
},
{
"lang": "Хинди",
"lang_code": "hi",
"word": "तारेक्ष"
},
{
"lang": "Хинди",
"lang_code": "hi",
"word": "तारक्षवेधयंत्र"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "astrolab"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "astroláb"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "astrolabium"
},
{
"lang": "Шотландский",
"lang_code": "sco",
"word": "astrolabe"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "astrolabo"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "astrolaab"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "asutororābe",
"word": "アストロラーベ"
}
],
"word": "астролябия"
}
Download raw JSONL data for астролябия meaning in All languages combined (10.0kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the ruwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.