See археология on Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Археология/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Женский род/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Неодушевлённые/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские лексемы", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские слова с суффиксом -иj", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские слова, тип морфемного строения R-i-R-s-f", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские существительные", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские существительные, склонение 7a", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русский язык", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Слова греческого происхождения/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Слова из 10 букв/ru", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_text": "От др.-греч. ἀρχαιολογία (термин введён Платоном), из ἀρχαῖος «первоначальный, древний, старый», из ἀρχή «начало, начальство, власть», + λογία «сбор пожертвований, подаяний» от др.-греч. λέγω «говорю; сообщаю; рассказываю»; родств. λόγος «слово; речь; разум; мнение; учение»; восходит к праиндоевр. *leg- «собирать, подбирать, выбирать слова (при составлении речи) > говорить, тщательно выбирая слова».", "forms": [ { "form": "археоло́гия", "tags": [ "nominative", "singular" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "nominative", "plural" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "genitive", "singular" ] }, { "form": "археоло́гий", "tags": [ "genitive", "plural" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "dative", "singular" ] }, { "form": "археоло́гиям", "tags": [ "dative", "plural" ] }, { "form": "археоло́гию", "tags": [ "accusative", "singular" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "accusative", "plural" ] }, { "form": "археоло́гией", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "археоло́гиею", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "археоло́гиями", "tags": [ "instrumental", "plural" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "prepositional", "singular" ] }, { "form": "археоло́гиях", "tags": [ "prepositional", "plural" ] } ], "hypernyms": [ { "sense_index": 1, "word": "наука" } ], "lang": "Русский", "lang_code": "ru", "pos": "noun", "related": [ { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "археолог" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "археологический" } ], "senses": [ { "examples": [ { "author": "И. М. Савельева, А. В. Полетаев", "date": "2003", "ref": "И. М. Савельева, А. В. Полетаев, «Знание о прошлом: теория и история», 2003 г. [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Именно археология, в отличие от «аристократической» истории, занятая изучением самых разных памятников культуры, в том числе и культуры материальной, впервые получила и систематизировала данные о быте, повседневной жизни людей.", "title": "Знание о прошлом: теория и история" } ], "glosses": [ "гуманитарная наука, изучающая историю развития человечества путём нахождения, документации и исследования исторических артефактов" ], "id": "ru-археология-ru-noun-~X8WNOSr" } ], "sounds": [ { "ipa": "ɐrxʲɪɐˈɫoɡʲɪɪ̯ə" } ], "tags": [ "declension-1", "feminine", "inanimate" ], "translations": [ { "lang": "Абхазский", "lang_code": "ab", "word": "археологиа" }, { "lang": "Аварский", "lang_code": "av", "word": "археология" }, { "lang": "Азербайджанский", "lang_code": "az", "word": "arxeologiya" }, { "lang": "Албанский", "lang_code": "sq", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkeologji" }, { "lang": "Амхарский", "lang_code": "am", "word": "ሥነ ቅርስ" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "archaeology" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "archeology" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "archæology" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "ʕilmu l-ʔāṯār", "tags": [ "masculine" ], "word": "علم الآثار" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "ʔāṯār", "tags": [ "masculine", "plural" ], "word": "آثار" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "ʕilmu l-ʔāṯāri l-qadīma", "tags": [ "masculine" ], "word": "علم الآثار القديمة" }, { "lang": "Арагонский", "lang_code": "an", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueolochía" }, { "lang": "Армянский", "lang_code": "hy", "roman": "hnagitutʻyun", "word": "հնագիտություն" }, { "lang": "Ассамский", "lang_code": "asm", "tags": [ "masculine" ], "word": "পুৰাতত্ব" }, { "lang": "Астурийский", "lang_code": "ast", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueoloxía" }, { "lang": "Африкаанс", "lang_code": "af", "word": "argeologie" }, { "lang": "Баскский", "lang_code": "eu", "word": "arkeologia" }, { "lang": "Башкирский", "lang_code": "ba", "word": "археология" }, { "lang": "Белорусский", "lang_code": "be", "tags": [ "feminine" ], "word": "археалогія" }, { "lang": "Бенгальский", "lang_code": "bn", "word": "পুরাতত্ত্ব" }, { "lang": "Бенгальский", "lang_code": "bn", "roman": "protnototto", "word": "প্রত্নতত্ত্ব" }, { "lang": "Бирманский", "lang_code": "my", "roman": "hre:haung:su.tesa.na.pa.nya", "word": "ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာ" }, { "lang": "Болгарский", "lang_code": "bg", "tags": [ "feminine" ], "word": "археология" }, { "lang": "Боснийский", "lang_code": "bs", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheologija" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "tags": [ "masculine" ], "word": "arkeologiezh" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "tags": [ "masculine" ], "word": "hendraouriezh" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "tags": [ "feminine" ], "word": "henoniezh" }, { "lang": "Валлийский", "lang_code": "cy", "tags": [ "feminine" ], "word": "archaeoleg" }, { "lang": "Валлонский", "lang_code": "wa", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkeyolodjeye" }, { "lang": "Варайский", "lang_code": "war", "word": "arkeyolohiya" }, { "lang": "Венгерский", "lang_code": "hu", "word": "archeológia" }, { "lang": "Венгерский", "lang_code": "hu", "word": "régészet" }, { "lang": "Венетский", "lang_code": "vec", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Вепсский", "lang_code": "vep", "word": "arheologii" }, { "lang": "Верхнелужицкий", "lang_code": "hsb", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologija" }, { "lang": "Волапюк", "lang_code": "vo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "vönotav" }, { "lang": "Выруский", "lang_code": "vro", "word": "arkeoloogia" }, { "lang": "Вьетнамский", "lang_code": "vi", "word": "khảo cổ học" }, { "lang": "Гаитянский", "lang_code": "ht", "word": "akeyoloji" }, { "lang": "Галисийский", "lang_code": "gl", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueoloxía" }, { "lang": "Грабар", "lang_code": "xcl", "word": "հնագիտութիւն" }, { "lang": "Греческий", "lang_code": "el", "roman": "archaiología", "tags": [ "feminine" ], "word": "αρχαιολογία" }, { "lang": "Грузинский", "lang_code": "ka", "roman": "arkeologia", "word": "არქეოლოგია" }, { "lang": "Гуарани", "lang_code": "gn", "word": "ymaguarekuaa" }, { "lang": "Гуджарати", "lang_code": "gu", "word": "એમ પુરાતત્વ" }, { "lang": "Гэльский", "lang_code": "gd", "tags": [ "masculine" ], "word": "arc-eòlas" }, { "lang": "Даргинский", "lang_code": "dar", "word": "археология" }, { "lang": "Датский", "lang_code": "da", "word": "arkæologi" }, { "lang": "Иврит", "lang_code": "he", "roman": "arkheologia", "tags": [ "feminine" ], "word": "ארכאולוגיה" }, { "lang": "Идиш", "lang_code": "yi", "roman": "arkheologye", "tags": [ "feminine" ], "word": "אַרכעאָלאָגיע" }, { "lang": "Идо", "lang_code": "io", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "arkeologio" }, { "lang": "Индонезийский", "lang_code": "id", "word": "arkeologi" }, { "lang": "Индонезийский", "lang_code": "id", "word": "ilmu purbakala" }, { "lang": "Интерлингва", "lang_code": "ia", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Интерлингве", "lang_code": "ie", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Ирландский", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "seandálaíocht" }, { "lang": "Исландский", "lang_code": "is", "tags": [ "feminine" ], "word": "fornleifafræði" }, { "lang": "Испанский", "lang_code": "es", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueología" }, { "lang": "Итальянский", "lang_code": "it", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Кабильский", "lang_code": "kab", "tags": [ "feminine" ], "word": "tasenzikt" }, { "lang": "Казахский", "lang_code": "kk", "word": "археология" }, { "lang": "Каннада", "lang_code": "kn", "roman": "purātattva śāstra", "word": "ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರ" }, { "lang": "Карачаево-балкарский", "lang_code": "krc", "word": "археология" }, { "lang": "Каталанский", "lang_code": "ca", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueologia" }, { "lang": "Кашубский", "lang_code": "csb", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeòlogijô" }, { "lang": "Киргизский", "lang_code": "ky", "word": "археология" }, { "lang": "Китайский", "lang_code": "zh", "roman": "kǎogǔxué", "tags": [ "traditional" ], "word": "考古學" }, { "lang": "Китайский", "lang_code": "zh", "roman": "kǎogǔxué", "tags": [ "simplified" ], "word": "考古学" }, { "lang": "Корейский", "lang_code": "ko", "roman": "gogohak", "word": "고고학" }, { "lang": "Корсиканский", "lang_code": "co", "tags": [ "feminine" ], "word": "archiulugia" }, { "lang": "Корсиканский", "lang_code": "co", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Коса", "lang_code": "xh", "word": "iarkiyoloji" }, { "lang": "Крымскотатарский", "lang_code": "crh", "word": "atiqiyat" }, { "lang": "Крымскотатарский", "lang_code": "crh", "word": "arheologiya" }, { "lang": "Курдский", "lang_code": "ku", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkeolojî" }, { "lang": "Кхмерский", "lang_code": "km", "roman": "bo’raan vityie", "word": "បុរាណវិទ្យា" }, { "lang": "Кхмерский", "lang_code": "km", "roman": "bo’raan voattʰo’ vityie", "word": "បុរាណវត្ថុវិទ្យា" }, { "lang": "Лаосский", "lang_code": "lo", "roman": "bū hān wi tha nyā", "word": "ບູຮານວິທະຍາ" }, { "lang": "Латышский", "lang_code": "lv", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheoloģija" }, { "lang": "Лезгинский", "lang_code": "lez", "word": "археология" }, { "lang": "Лимбургский", "lang_code": "li", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologie" }, { "lang": "Лимбургский", "lang_code": "li", "word": "oudheidkunde" }, { "lang": "Литовский", "lang_code": "lt", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologija" }, { "lang": "Ложбан", "lang_code": "jbo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "tcepruske" }, { "lang": "Ломбардский", "lang_code": "lmo", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Люксембургский", "lang_code": "lb", "tags": [ "feminine" ], "word": "Archeologie" }, { "lang": "Македонский", "lang_code": "mk", "tags": [ "feminine" ], "word": "археологија" }, { "lang": "Малагасийский", "lang_code": "mg", "word": "arkeôlojia" }, { "lang": "Малайский", "lang_code": "ms", "word": "arkeologi" }, { "lang": "Малайский", "lang_code": "ms", "word": "kaji purba" }, { "lang": "Малаялам", "lang_code": "ml", "roman": "purāvastuśāstraṁ", "word": "പുരാവസ്തുശാസ്ത്രം" }, { "lang": "Мальтийский", "lang_code": "mt", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkeoloġija" }, { "lang": "Маратхи", "lang_code": "mr", "roman": "purātattvaśāstra", "word": "पुरातत्त्वशास्त्र" }, { "lang": "Марийский", "lang_code": "chm", "word": "археологий" }, { "lang": "Мегрельский", "lang_code": "xmf", "word": "არქეოლოგია" }, { "lang": "Мокшанский", "lang_code": "mdf", "word": "археология" }, { "lang": "Монгольский", "lang_code": "mn", "word": "археологи" }, { "lang": "Мэнский", "lang_code": "gv", "tags": [ "feminine" ], "word": "shenndaaleeaght" }, { "lang": "Неаполитано-калабрийский", "lang_code": "nap", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Немецкий", "lang_code": "de", "tags": [ "feminine" ], "word": "Archäologie" }, { "lang": "Немецкий", "lang_code": "de", "tags": [ "feminine" ], "word": "Altertumskunde" }, { "lang": "Непальский", "lang_code": "ne", "roman": "purātattvaśāstra", "word": "पुरातत्त्वशास्त्र" }, { "lang": "Нидерландский", "lang_code": "nl", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologie" }, { "lang": "Нидерландский", "lang_code": "nl", "tags": [ "feminine" ], "word": "oudheidkunde" }, { "lang": "Нижнелужицкий", "lang_code": "dsb", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologija" }, { "lang": "Нижненемецкий (Нидерланды)", "lang_code": "nds-nl", "word": "ooldheaidkeunde" }, { "lang": "Нижнесаксонский", "lang_code": "nds", "tags": [ "feminine" ], "word": "Archäologie" }, { "lang": "Новиаль", "lang_code": "nov", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "arkeologia" }, { "lang": "Норвежский", "lang_code": "no", "tags": [ "masculine" ], "word": "arkeologi" }, { "lang": "Окситанский", "lang_code": "oc", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueologia" }, { "lang": "Оромо", "lang_code": "om", "word": "arkiyooloojii" }, { "lang": "Осетинский", "lang_code": "os", "word": "археологи" }, { "lang": "Папьяменту", "lang_code": "pap", "word": "arkeologia" }, { "lang": "Персидский", "lang_code": "fa", "word": "باستانشناسی" }, { "lang": "Пикардский", "lang_code": "pcd", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkéolodjie" }, { "lang": "Польский", "lang_code": "pl", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Португальский", "lang_code": "pt", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueologia" }, { "lang": "Пушту", "lang_code": "ps", "roman": "larγunpohəna", "tags": [ "feminine" ], "word": "لرغونپوهنه" }, { "lang": "Пьемонтский", "lang_code": "pms", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Румынский", "lang_code": "ro", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheologie" }, { "lang": "Сардинский", "lang_code": "sc", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Себуано", "lang_code": "ceb", "word": "arkeolohiya" }, { "lang": "Себуано", "lang_code": "ceb", "word": "arkiyolohiya" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Cyrillic", "feminine" ], "word": "археологија" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Latin", "feminine" ], "word": "arheologija" }, { "lang": "Сефардский", "lang_code": "lad", "word": "arkeolojiya" }, { "lang": "Сингальский", "lang_code": "si", "word": "පුරා විද්යාව" }, { "lang": "Сицилийский", "lang_code": "scn", "tags": [ "feminine" ], "word": "archioluggìa" }, { "lang": "Словацкий", "lang_code": "sk", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeológia" }, { "lang": "Словенский", "lang_code": "sl", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheologija" }, { "lang": "Словио", "lang_code": "slovio", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "tags": [ "Latin" ], "word": "arheologia" }, { "lang": "Сомалийский", "lang_code": "so", "word": "arkiyoologiga" }, { "lang": "Суахили", "lang_code": "sw", "word": "akiolojia" }, { "lang": "Сунданский", "lang_code": "su", "word": "arkéologi" }, { "lang": "Тагальский", "lang_code": "tl", "word": "arkeolohiya" }, { "lang": "Таджикский", "lang_code": "tg", "word": "бостоншиносӣ" }, { "lang": "Тайский", "lang_code": "th", "roman": "boo-raan-ná-ká-dii", "word": "โบราณคดี" }, { "lang": "Тамильский", "lang_code": "ta", "roman": "tolliyal", "word": "தொல்லியல்" }, { "lang": "Тамильский", "lang_code": "ta", "word": "தொல்பொருளியல்" }, { "lang": "Телугу", "lang_code": "te", "word": "పురావస్తు శాస్త్రం" }, { "lang": "Тетум", "lang_code": "tet", "word": "akarolojia" }, { "lang": "Тибетский", "lang_code": "bo", "roman": "gna' dngos rig gnas", "word": "གནའ་དངོས་རིག་གནས" }, { "lang": "Тибетский", "lang_code": "bo", "roman": "gna' rdzas rtog zhib", "word": "གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ" }, { "lang": "Тигринья", "lang_code": "tir", "word": "ስነ ጥንቲ" }, { "lang": "Турецкий", "lang_code": "tr", "word": "arkeoloji" }, { "lang": "Турецкий", "lang_code": "tr", "word": "kazıbilim" }, { "lang": "Туркменский", "lang_code": "tk", "word": "arheologiýa" }, { "lang": "Удмуртский", "lang_code": "udm", "word": "археология" }, { "lang": "Узбекский", "lang_code": "uz", "word": "arxeologiya" }, { "lang": "Украинский", "lang_code": "uk", "tags": [ "feminine" ], "word": "археологія" }, { "lang": "Фарерский", "lang_code": "fo", "tags": [ "feminine" ], "word": "fornfrøði" }, { "lang": "Финский", "lang_code": "fi", "word": "arkeologia" }, { "lang": "Французский", "lang_code": "fr", "tags": [ "feminine" ], "word": "archéologie" }, { "lang": "Фризский", "lang_code": "fy", "raw_tags": [ "общ." ], "word": "archeology" }, { "lang": "Фризский", "lang_code": "fy", "word": "âldheidkunde" }, { "lang": "Фриульский", "lang_code": "fur", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologjie" }, { "lang": "Хинди", "lang_code": "hi", "roman": "purātatva", "tags": [ "masculine" ], "word": "पुरातत्व" }, { "lang": "Хорватский", "lang_code": "hr", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheologija" }, { "lang": "Чеченский", "lang_code": "ce", "word": "археологи" }, { "lang": "Чешский", "lang_code": "cs", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologie" }, { "lang": "Чувашский", "lang_code": "cv", "word": "археологи" }, { "lang": "Шведский", "lang_code": "sv", "raw_tags": [ "общ." ], "word": "arkeologi" }, { "lang": "Шведский", "lang_code": "sv", "raw_tags": [ "общ." ], "word": "fornforskning" }, { "lang": "Шона", "lang_code": "sn", "word": "akiyoroji" }, { "lang": "Шотландский", "lang_code": "sco", "word": "airchaeology" }, { "lang": "Эрзянский", "lang_code": "myv", "word": "археология" }, { "lang": "Эсперанто", "lang_code": "eo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "arĥeologio" }, { "lang": "Эсперанто", "lang_code": "eo", "word": "arkeologio" }, { "lang": "Эстонский", "lang_code": "et", "word": "arheoloogia" }, { "lang": "Эстонский", "lang_code": "et", "word": "muinasteadus" }, { "lang": "Эстремадурский", "lang_code": "ext", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueologia" }, { "lang": "Яванский", "lang_code": "jv", "word": "arkéologi" }, { "lang": "Якутский", "lang_code": "sah", "word": "археология" }, { "lang": "Японский", "lang_code": "ja", "roman": "こうこがく, kōkogaku", "word": "考古学" } ], "word": "археология" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Археология/bg", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Болгарские существительные", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Болгарские существительные, склонение 47", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Болгарский язык", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Женский род/bg", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Слова греческого происхождения/bg", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Слова из 10 букв/bg", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_text": "От др.-греч. ἀρχαιολογία (термин введён Платоном), из ἀρχαῖος «первоначальный, древний, старый», из ἀρχή «начало, начальство, власть», + λογία «сбор пожертвований, подаяний» от др.-греч. λέγω «говорю; сообщаю; рассказываю»; родств. λόγος «слово; речь; разум; мнение; учение»; восходит к праиндоевр. *leg- «собирать, подбирать, выбирать слова (при составлении речи) > говорить, тщательно выбирая слова».", "forms": [ { "form": "археология", "tags": [ "indefinite", "singular" ] }, { "form": "археологии", "tags": [ "indefinite", "plural" ] }, { "form": "археология", "tags": [ "definite", "singular" ] }, { "form": "археологията", "tags": [ "definite", "singular" ] }, { "form": "археологиите", "tags": [ "definite", "plural" ] } ], "hypernyms": [ { "sense_index": 1, "word": "наука" } ], "lang": "Болгарский", "lang_code": "bg", "pos": "noun", "related": [ { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "археолог" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "археологичен" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "археологически" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "археоложки" } ], "senses": [ { "glosses": [ "археология" ], "id": "ru-археология-bg-noun-gSzvZ4oJ" } ], "tags": [ "feminine" ], "word": "археология" }
{ "categories": [ "Археология/bg", "Болгарские существительные", "Болгарские существительные, склонение 47", "Болгарский язык", "Женский род/bg", "Слова греческого происхождения/bg", "Слова из 10 букв/bg" ], "etymology_text": "От др.-греч. ἀρχαιολογία (термин введён Платоном), из ἀρχαῖος «первоначальный, древний, старый», из ἀρχή «начало, начальство, власть», + λογία «сбор пожертвований, подаяний» от др.-греч. λέγω «говорю; сообщаю; рассказываю»; родств. λόγος «слово; речь; разум; мнение; учение»; восходит к праиндоевр. *leg- «собирать, подбирать, выбирать слова (при составлении речи) > говорить, тщательно выбирая слова».", "forms": [ { "form": "археология", "tags": [ "indefinite", "singular" ] }, { "form": "археологии", "tags": [ "indefinite", "plural" ] }, { "form": "археология", "tags": [ "definite", "singular" ] }, { "form": "археологията", "tags": [ "definite", "singular" ] }, { "form": "археологиите", "tags": [ "definite", "plural" ] } ], "hypernyms": [ { "sense_index": 1, "word": "наука" } ], "lang": "Болгарский", "lang_code": "bg", "pos": "noun", "related": [ { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "археолог" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "археологичен" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "археологически" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "археоложки" } ], "senses": [ { "glosses": [ "археология" ] } ], "tags": [ "feminine" ], "word": "археология" } { "categories": [ "Археология/ru", "Женский род/ru", "Неодушевлённые/ru", "Русские лексемы", "Русские слова с суффиксом -иj", "Русские слова, тип морфемного строения R-i-R-s-f", "Русские существительные", "Русские существительные, склонение 7a", "Русский язык", "Слова греческого происхождения/ru", "Слова из 10 букв/ru" ], "etymology_text": "От др.-греч. ἀρχαιολογία (термин введён Платоном), из ἀρχαῖος «первоначальный, древний, старый», из ἀρχή «начало, начальство, власть», + λογία «сбор пожертвований, подаяний» от др.-греч. λέγω «говорю; сообщаю; рассказываю»; родств. λόγος «слово; речь; разум; мнение; учение»; восходит к праиндоевр. *leg- «собирать, подбирать, выбирать слова (при составлении речи) > говорить, тщательно выбирая слова».", "forms": [ { "form": "археоло́гия", "tags": [ "nominative", "singular" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "nominative", "plural" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "genitive", "singular" ] }, { "form": "археоло́гий", "tags": [ "genitive", "plural" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "dative", "singular" ] }, { "form": "археоло́гиям", "tags": [ "dative", "plural" ] }, { "form": "археоло́гию", "tags": [ "accusative", "singular" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "accusative", "plural" ] }, { "form": "археоло́гией", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "археоло́гиею", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "археоло́гиями", "tags": [ "instrumental", "plural" ] }, { "form": "археоло́гии", "tags": [ "prepositional", "singular" ] }, { "form": "археоло́гиях", "tags": [ "prepositional", "plural" ] } ], "hypernyms": [ { "sense_index": 1, "word": "наука" } ], "lang": "Русский", "lang_code": "ru", "pos": "noun", "related": [ { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "археолог" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "археологический" } ], "senses": [ { "examples": [ { "author": "И. М. Савельева, А. В. Полетаев", "date": "2003", "ref": "И. М. Савельева, А. В. Полетаев, «Знание о прошлом: теория и история», 2003 г. [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Именно археология, в отличие от «аристократической» истории, занятая изучением самых разных памятников культуры, в том числе и культуры материальной, впервые получила и систематизировала данные о быте, повседневной жизни людей.", "title": "Знание о прошлом: теория и история" } ], "glosses": [ "гуманитарная наука, изучающая историю развития человечества путём нахождения, документации и исследования исторических артефактов" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "ɐrxʲɪɐˈɫoɡʲɪɪ̯ə" } ], "tags": [ "declension-1", "feminine", "inanimate" ], "translations": [ { "lang": "Абхазский", "lang_code": "ab", "word": "археологиа" }, { "lang": "Аварский", "lang_code": "av", "word": "археология" }, { "lang": "Азербайджанский", "lang_code": "az", "word": "arxeologiya" }, { "lang": "Албанский", "lang_code": "sq", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkeologji" }, { "lang": "Амхарский", "lang_code": "am", "word": "ሥነ ቅርስ" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "archaeology" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "archeology" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "archæology" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "ʕilmu l-ʔāṯār", "tags": [ "masculine" ], "word": "علم الآثار" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "ʔāṯār", "tags": [ "masculine", "plural" ], "word": "آثار" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "ʕilmu l-ʔāṯāri l-qadīma", "tags": [ "masculine" ], "word": "علم الآثار القديمة" }, { "lang": "Арагонский", "lang_code": "an", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueolochía" }, { "lang": "Армянский", "lang_code": "hy", "roman": "hnagitutʻyun", "word": "հնագիտություն" }, { "lang": "Ассамский", "lang_code": "asm", "tags": [ "masculine" ], "word": "পুৰাতত্ব" }, { "lang": "Астурийский", "lang_code": "ast", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueoloxía" }, { "lang": "Африкаанс", "lang_code": "af", "word": "argeologie" }, { "lang": "Баскский", "lang_code": "eu", "word": "arkeologia" }, { "lang": "Башкирский", "lang_code": "ba", "word": "археология" }, { "lang": "Белорусский", "lang_code": "be", "tags": [ "feminine" ], "word": "археалогія" }, { "lang": "Бенгальский", "lang_code": "bn", "word": "পুরাতত্ত্ব" }, { "lang": "Бенгальский", "lang_code": "bn", "roman": "protnototto", "word": "প্রত্নতত্ত্ব" }, { "lang": "Бирманский", "lang_code": "my", "roman": "hre:haung:su.tesa.na.pa.nya", "word": "ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာ" }, { "lang": "Болгарский", "lang_code": "bg", "tags": [ "feminine" ], "word": "археология" }, { "lang": "Боснийский", "lang_code": "bs", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheologija" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "tags": [ "masculine" ], "word": "arkeologiezh" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "tags": [ "masculine" ], "word": "hendraouriezh" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "tags": [ "feminine" ], "word": "henoniezh" }, { "lang": "Валлийский", "lang_code": "cy", "tags": [ "feminine" ], "word": "archaeoleg" }, { "lang": "Валлонский", "lang_code": "wa", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkeyolodjeye" }, { "lang": "Варайский", "lang_code": "war", "word": "arkeyolohiya" }, { "lang": "Венгерский", "lang_code": "hu", "word": "archeológia" }, { "lang": "Венгерский", "lang_code": "hu", "word": "régészet" }, { "lang": "Венетский", "lang_code": "vec", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Вепсский", "lang_code": "vep", "word": "arheologii" }, { "lang": "Верхнелужицкий", "lang_code": "hsb", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologija" }, { "lang": "Волапюк", "lang_code": "vo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "vönotav" }, { "lang": "Выруский", "lang_code": "vro", "word": "arkeoloogia" }, { "lang": "Вьетнамский", "lang_code": "vi", "word": "khảo cổ học" }, { "lang": "Гаитянский", "lang_code": "ht", "word": "akeyoloji" }, { "lang": "Галисийский", "lang_code": "gl", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueoloxía" }, { "lang": "Грабар", "lang_code": "xcl", "word": "հնագիտութիւն" }, { "lang": "Греческий", "lang_code": "el", "roman": "archaiología", "tags": [ "feminine" ], "word": "αρχαιολογία" }, { "lang": "Грузинский", "lang_code": "ka", "roman": "arkeologia", "word": "არქეოლოგია" }, { "lang": "Гуарани", "lang_code": "gn", "word": "ymaguarekuaa" }, { "lang": "Гуджарати", "lang_code": "gu", "word": "એમ પુરાતત્વ" }, { "lang": "Гэльский", "lang_code": "gd", "tags": [ "masculine" ], "word": "arc-eòlas" }, { "lang": "Даргинский", "lang_code": "dar", "word": "археология" }, { "lang": "Датский", "lang_code": "da", "word": "arkæologi" }, { "lang": "Иврит", "lang_code": "he", "roman": "arkheologia", "tags": [ "feminine" ], "word": "ארכאולוגיה" }, { "lang": "Идиш", "lang_code": "yi", "roman": "arkheologye", "tags": [ "feminine" ], "word": "אַרכעאָלאָגיע" }, { "lang": "Идо", "lang_code": "io", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "arkeologio" }, { "lang": "Индонезийский", "lang_code": "id", "word": "arkeologi" }, { "lang": "Индонезийский", "lang_code": "id", "word": "ilmu purbakala" }, { "lang": "Интерлингва", "lang_code": "ia", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Интерлингве", "lang_code": "ie", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Ирландский", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "seandálaíocht" }, { "lang": "Исландский", "lang_code": "is", "tags": [ "feminine" ], "word": "fornleifafræði" }, { "lang": "Испанский", "lang_code": "es", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueología" }, { "lang": "Итальянский", "lang_code": "it", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Кабильский", "lang_code": "kab", "tags": [ "feminine" ], "word": "tasenzikt" }, { "lang": "Казахский", "lang_code": "kk", "word": "археология" }, { "lang": "Каннада", "lang_code": "kn", "roman": "purātattva śāstra", "word": "ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರ" }, { "lang": "Карачаево-балкарский", "lang_code": "krc", "word": "археология" }, { "lang": "Каталанский", "lang_code": "ca", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueologia" }, { "lang": "Кашубский", "lang_code": "csb", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeòlogijô" }, { "lang": "Киргизский", "lang_code": "ky", "word": "археология" }, { "lang": "Китайский", "lang_code": "zh", "roman": "kǎogǔxué", "tags": [ "traditional" ], "word": "考古學" }, { "lang": "Китайский", "lang_code": "zh", "roman": "kǎogǔxué", "tags": [ "simplified" ], "word": "考古学" }, { "lang": "Корейский", "lang_code": "ko", "roman": "gogohak", "word": "고고학" }, { "lang": "Корсиканский", "lang_code": "co", "tags": [ "feminine" ], "word": "archiulugia" }, { "lang": "Корсиканский", "lang_code": "co", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Коса", "lang_code": "xh", "word": "iarkiyoloji" }, { "lang": "Крымскотатарский", "lang_code": "crh", "word": "atiqiyat" }, { "lang": "Крымскотатарский", "lang_code": "crh", "word": "arheologiya" }, { "lang": "Курдский", "lang_code": "ku", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkeolojî" }, { "lang": "Кхмерский", "lang_code": "km", "roman": "bo’raan vityie", "word": "បុរាណវិទ្យា" }, { "lang": "Кхмерский", "lang_code": "km", "roman": "bo’raan voattʰo’ vityie", "word": "បុរាណវត្ថុវិទ្យា" }, { "lang": "Лаосский", "lang_code": "lo", "roman": "bū hān wi tha nyā", "word": "ບູຮານວິທະຍາ" }, { "lang": "Латышский", "lang_code": "lv", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheoloģija" }, { "lang": "Лезгинский", "lang_code": "lez", "word": "археология" }, { "lang": "Лимбургский", "lang_code": "li", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologie" }, { "lang": "Лимбургский", "lang_code": "li", "word": "oudheidkunde" }, { "lang": "Литовский", "lang_code": "lt", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologija" }, { "lang": "Ложбан", "lang_code": "jbo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "tcepruske" }, { "lang": "Ломбардский", "lang_code": "lmo", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Люксембургский", "lang_code": "lb", "tags": [ "feminine" ], "word": "Archeologie" }, { "lang": "Македонский", "lang_code": "mk", "tags": [ "feminine" ], "word": "археологија" }, { "lang": "Малагасийский", "lang_code": "mg", "word": "arkeôlojia" }, { "lang": "Малайский", "lang_code": "ms", "word": "arkeologi" }, { "lang": "Малайский", "lang_code": "ms", "word": "kaji purba" }, { "lang": "Малаялам", "lang_code": "ml", "roman": "purāvastuśāstraṁ", "word": "പുരാവസ്തുശാസ്ത്രം" }, { "lang": "Мальтийский", "lang_code": "mt", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkeoloġija" }, { "lang": "Маратхи", "lang_code": "mr", "roman": "purātattvaśāstra", "word": "पुरातत्त्वशास्त्र" }, { "lang": "Марийский", "lang_code": "chm", "word": "археологий" }, { "lang": "Мегрельский", "lang_code": "xmf", "word": "არქეოლოგია" }, { "lang": "Мокшанский", "lang_code": "mdf", "word": "археология" }, { "lang": "Монгольский", "lang_code": "mn", "word": "археологи" }, { "lang": "Мэнский", "lang_code": "gv", "tags": [ "feminine" ], "word": "shenndaaleeaght" }, { "lang": "Неаполитано-калабрийский", "lang_code": "nap", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Немецкий", "lang_code": "de", "tags": [ "feminine" ], "word": "Archäologie" }, { "lang": "Немецкий", "lang_code": "de", "tags": [ "feminine" ], "word": "Altertumskunde" }, { "lang": "Непальский", "lang_code": "ne", "roman": "purātattvaśāstra", "word": "पुरातत्त्वशास्त्र" }, { "lang": "Нидерландский", "lang_code": "nl", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologie" }, { "lang": "Нидерландский", "lang_code": "nl", "tags": [ "feminine" ], "word": "oudheidkunde" }, { "lang": "Нижнелужицкий", "lang_code": "dsb", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologija" }, { "lang": "Нижненемецкий (Нидерланды)", "lang_code": "nds-nl", "word": "ooldheaidkeunde" }, { "lang": "Нижнесаксонский", "lang_code": "nds", "tags": [ "feminine" ], "word": "Archäologie" }, { "lang": "Новиаль", "lang_code": "nov", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "arkeologia" }, { "lang": "Норвежский", "lang_code": "no", "tags": [ "masculine" ], "word": "arkeologi" }, { "lang": "Окситанский", "lang_code": "oc", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueologia" }, { "lang": "Оромо", "lang_code": "om", "word": "arkiyooloojii" }, { "lang": "Осетинский", "lang_code": "os", "word": "археологи" }, { "lang": "Папьяменту", "lang_code": "pap", "word": "arkeologia" }, { "lang": "Персидский", "lang_code": "fa", "word": "باستانشناسی" }, { "lang": "Пикардский", "lang_code": "pcd", "tags": [ "feminine" ], "word": "arkéolodjie" }, { "lang": "Польский", "lang_code": "pl", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Португальский", "lang_code": "pt", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueologia" }, { "lang": "Пушту", "lang_code": "ps", "roman": "larγunpohəna", "tags": [ "feminine" ], "word": "لرغونپوهنه" }, { "lang": "Пьемонтский", "lang_code": "pms", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Румынский", "lang_code": "ro", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheologie" }, { "lang": "Сардинский", "lang_code": "sc", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologia" }, { "lang": "Себуано", "lang_code": "ceb", "word": "arkeolohiya" }, { "lang": "Себуано", "lang_code": "ceb", "word": "arkiyolohiya" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Cyrillic", "feminine" ], "word": "археологија" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Latin", "feminine" ], "word": "arheologija" }, { "lang": "Сефардский", "lang_code": "lad", "word": "arkeolojiya" }, { "lang": "Сингальский", "lang_code": "si", "word": "පුරා විද්යාව" }, { "lang": "Сицилийский", "lang_code": "scn", "tags": [ "feminine" ], "word": "archioluggìa" }, { "lang": "Словацкий", "lang_code": "sk", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeológia" }, { "lang": "Словенский", "lang_code": "sl", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheologija" }, { "lang": "Словио", "lang_code": "slovio", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "tags": [ "Latin" ], "word": "arheologia" }, { "lang": "Сомалийский", "lang_code": "so", "word": "arkiyoologiga" }, { "lang": "Суахили", "lang_code": "sw", "word": "akiolojia" }, { "lang": "Сунданский", "lang_code": "su", "word": "arkéologi" }, { "lang": "Тагальский", "lang_code": "tl", "word": "arkeolohiya" }, { "lang": "Таджикский", "lang_code": "tg", "word": "бостоншиносӣ" }, { "lang": "Тайский", "lang_code": "th", "roman": "boo-raan-ná-ká-dii", "word": "โบราณคดี" }, { "lang": "Тамильский", "lang_code": "ta", "roman": "tolliyal", "word": "தொல்லியல்" }, { "lang": "Тамильский", "lang_code": "ta", "word": "தொல்பொருளியல்" }, { "lang": "Телугу", "lang_code": "te", "word": "పురావస్తు శాస్త్రం" }, { "lang": "Тетум", "lang_code": "tet", "word": "akarolojia" }, { "lang": "Тибетский", "lang_code": "bo", "roman": "gna' dngos rig gnas", "word": "གནའ་དངོས་རིག་གནས" }, { "lang": "Тибетский", "lang_code": "bo", "roman": "gna' rdzas rtog zhib", "word": "གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ" }, { "lang": "Тигринья", "lang_code": "tir", "word": "ስነ ጥንቲ" }, { "lang": "Турецкий", "lang_code": "tr", "word": "arkeoloji" }, { "lang": "Турецкий", "lang_code": "tr", "word": "kazıbilim" }, { "lang": "Туркменский", "lang_code": "tk", "word": "arheologiýa" }, { "lang": "Удмуртский", "lang_code": "udm", "word": "археология" }, { "lang": "Узбекский", "lang_code": "uz", "word": "arxeologiya" }, { "lang": "Украинский", "lang_code": "uk", "tags": [ "feminine" ], "word": "археологія" }, { "lang": "Фарерский", "lang_code": "fo", "tags": [ "feminine" ], "word": "fornfrøði" }, { "lang": "Финский", "lang_code": "fi", "word": "arkeologia" }, { "lang": "Французский", "lang_code": "fr", "tags": [ "feminine" ], "word": "archéologie" }, { "lang": "Фризский", "lang_code": "fy", "raw_tags": [ "общ." ], "word": "archeology" }, { "lang": "Фризский", "lang_code": "fy", "word": "âldheidkunde" }, { "lang": "Фриульский", "lang_code": "fur", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologjie" }, { "lang": "Хинди", "lang_code": "hi", "roman": "purātatva", "tags": [ "masculine" ], "word": "पुरातत्व" }, { "lang": "Хорватский", "lang_code": "hr", "tags": [ "feminine" ], "word": "arheologija" }, { "lang": "Чеченский", "lang_code": "ce", "word": "археологи" }, { "lang": "Чешский", "lang_code": "cs", "tags": [ "feminine" ], "word": "archeologie" }, { "lang": "Чувашский", "lang_code": "cv", "word": "археологи" }, { "lang": "Шведский", "lang_code": "sv", "raw_tags": [ "общ." ], "word": "arkeologi" }, { "lang": "Шведский", "lang_code": "sv", "raw_tags": [ "общ." ], "word": "fornforskning" }, { "lang": "Шона", "lang_code": "sn", "word": "akiyoroji" }, { "lang": "Шотландский", "lang_code": "sco", "word": "airchaeology" }, { "lang": "Эрзянский", "lang_code": "myv", "word": "археология" }, { "lang": "Эсперанто", "lang_code": "eo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "arĥeologio" }, { "lang": "Эсперанто", "lang_code": "eo", "word": "arkeologio" }, { "lang": "Эстонский", "lang_code": "et", "word": "arheoloogia" }, { "lang": "Эстонский", "lang_code": "et", "word": "muinasteadus" }, { "lang": "Эстремадурский", "lang_code": "ext", "tags": [ "feminine" ], "word": "arqueologia" }, { "lang": "Яванский", "lang_code": "jv", "word": "arkéologi" }, { "lang": "Якутский", "lang_code": "sah", "word": "археология" }, { "lang": "Японский", "lang_code": "ja", "roman": "こうこがく, kōkogaku", "word": "考古学" } ], "word": "археология" }
Download raw JSONL data for археология meaning in All languages combined (22.4kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-31 from the ruwiktionary dump dated 2025-01-20 using wiktextract (bcd5c38 and 9dbd323). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.