"күз" meaning in Татарский

See күз in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Etymology: От пратюркск. *göŕ / *köŕ «глаз; зрение», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. köz «глаз», башк. күҙ, кр.-тат. köz, карач.-балк. кёз, каракалп. koʻz, кумыкск. гёз, ногайск. коьз, казахск., кирг. көз, южн.-алтайск., шорск. кӧс, османск. گوز (göz), тур., азерб., гагаузск., туркм. göz, узб. koʻz (кўз), уйгурск. كۆز (köz), тат. күз (küz), чувашск. куҫ и др. Forms: күз [nominative, singular], күзләр [nominative, plural], күзнең [singular], күзләрнең [plural], күзгә [dative, singular], күзләргә [dative, plural], күзне [accusative, singular], күзләрне [accusative, plural], күздә [locative, singular], күзләрдә [locative, plural], күздән [singular], күзләрдән [plural]
  1. анат. глаз (глазной)
    Sense id: ru-күз-tt-noun-53K2f3cj Topics: medicine
  2. зрение (зрительный)
    Sense id: ru-күз-tt-noun-zvdcKVcM
  3. взгляд, взор
    Sense id: ru-күз-tt-noun-3lk2-rqv
  4. перен. внимание, глаза Tags: figuratively
    Sense id: ru-күз-tt-noun-2hJ2~Fwe
  5. петля, ячея (напр., в сетях)
    Sense id: ru-күз-tt-noun-kkgc~hpS
  6. ушко (иголки)
    Sense id: ru-күз-tt-noun-w6ilXTy~
  7. глазок (в двери)
    Sense id: ru-күз-tt-noun-aYSMwMVP
  8. глазок (картофеля)
    Sense id: ru-күз-tt-noun-YXK8AsB3
  9. разг. очко (в карточной игре) Tags: colloquial
    Sense id: ru-күз-tt-noun-zMXy1Ep0
  10. перен. полынья Tags: figuratively
    Sense id: ru-күз-tt-noun-eFZnRFHw
  11. перен. поры (в выпеченном хлебе) Tags: figuratively
    Sense id: ru-күз-tt-noun-A3C6yNyf
  12. в зн. нареч. перен. разг. күзеннән: доверху, до краёв Tags: colloquial, figuratively
    Sense id: ru-күз-tt-noun-unkecYXE
  13. в зн. нареч. перен. разг. күзгә: по внешнему виду, со стороны Tags: colloquial, figuratively
    Sense id: ru-күз-tt-noun-eE~ZYIW6
The following are not (yet) sense-disambiguated
Derived forms: күз агы, күз алдында, күз алмасы, күз буарга, күз буучы, күз бәйләш, күз врачы, күз кабагы, күз карасы, күз карашы, күз кысарга, күз чокыры, күз үләне, күз агым, күз алдында тотарга, күз алмаска, күз алышырга, күз ачкысыз, күз ачып йомганчы, күз ачырмаска, күз буярга, күз бәйләнергә, күз дә йоммыйча, күз карасы кебек саклау, күз күргән, күз күрсә дә, кул җитми, күз салырга, күз терәргә, күз тияргә, күз тотарга, күз төшәргә, күзләре ут кебек яна, күз үлчәве белән, күз җитәргә, күзгә бәрелергә, күзгә бәреп, күзгә төртсәң күренмәс, күзе ачык, күзе белән ашый, күзем күрмәсен иде, күзем чәчрәп чыксын!, күземнән югал!, күзен ачарга, күзен кан баскан, күзләрен тозландырып, күзне текәргә Related terms: күзлек, күзәтеш, күзәтү, күзәтче, күзәтүче, күзәтчелек, күзәтүчәнлек, күзсез, күзләргә, күзәтергә, күзегергә, күзгә-күз

Download JSONL data for күз meaning in Татарский (6.5kB)

{
  "antonyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "—"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "күз агы"
    },
    {
      "word": "күз алдында"
    },
    {
      "word": "күз алмасы"
    },
    {
      "word": "күз буарга"
    },
    {
      "word": "күз буучы"
    },
    {
      "word": "күз бәйләш"
    },
    {
      "word": "күз врачы"
    },
    {
      "word": "күз кабагы"
    },
    {
      "word": "күз карасы"
    },
    {
      "word": "күз карашы"
    },
    {
      "word": "күз кысарга"
    },
    {
      "word": "күз чокыры"
    },
    {
      "word": "күз үләне"
    },
    {
      "word": "күз агым"
    },
    {
      "word": "күз алдында тотарга"
    },
    {
      "word": "күз алмаска"
    },
    {
      "word": "күз алышырга"
    },
    {
      "word": "күз ачкысыз"
    },
    {
      "word": "күз ачып йомганчы"
    },
    {
      "word": "күз ачырмаска"
    },
    {
      "word": "күз буярга"
    },
    {
      "word": "күз бәйләнергә"
    },
    {
      "word": "күз дә йоммыйча"
    },
    {
      "word": "күз карасы кебек саклау"
    },
    {
      "word": "күз күргән"
    },
    {
      "word": "күз күрсә дә, кул җитми"
    },
    {
      "word": "күз салырга"
    },
    {
      "word": "күз терәргә"
    },
    {
      "word": "күз тияргә"
    },
    {
      "word": "күз тотарга"
    },
    {
      "word": "күз төшәргә"
    },
    {
      "word": "күзләре ут кебек яна"
    },
    {
      "word": "күз үлчәве белән"
    },
    {
      "word": "күз җитәргә"
    },
    {
      "word": "күзгә бәрелергә"
    },
    {
      "word": "күзгә бәреп"
    },
    {
      "word": "күзгә төртсәң күренмәс"
    },
    {
      "word": "күзе ачык"
    },
    {
      "word": "күзе белән ашый"
    },
    {
      "word": "күзем күрмәсен иде"
    },
    {
      "word": "күзем чәчрәп чыксын!"
    },
    {
      "word": "күземнән югал!"
    },
    {
      "word": "күзен ачарга"
    },
    {
      "word": "күзен кан баскан"
    },
    {
      "word": "күзләрен тозландырып"
    },
    {
      "word": "күзне текәргә"
    }
  ],
  "etymology_text": "От пратюркск. *göŕ / *köŕ «глаз; зрение», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. köz «глаз», башк. күҙ, кр.-тат. köz, карач.-балк. кёз, каракалп. koʻz, кумыкск. гёз, ногайск. коьз, казахск., кирг. көз, южн.-алтайск., шорск. кӧс, османск. گوز (göz), тур., азерб., гагаузск., туркм. göz, узб. koʻz (кўз), уйгурск. كۆز (köz), тат. күз (küz), чувашск. куҫ и др.",
  "forms": [
    {
      "form": "күз",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күзнең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләрнең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күзгә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күзне",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләрне",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күздә",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләрдә",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күздән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләрдән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Татарский",
  "lang_code": "tt",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзлек"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтеш"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтү"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтче"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтүче"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтчелек"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтүчәнлек"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "күзсез"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "күзләргә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "күзәтергә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "күзегергә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "наречия"
      ],
      "word": "күзгә-күз"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "глаз (глазной)"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-53K2f3cj",
      "raw_glosses": [
        "анат. глаз (глазной)"
      ],
      "topics": [
        "medicine"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "зрение (зрительный)"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-zvdcKVcM"
    },
    {
      "glosses": [
        "взгляд, взор"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-3lk2-rqv"
    },
    {
      "glosses": [
        "внимание, глаза"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-2hJ2~Fwe",
      "raw_glosses": [
        "перен. внимание, глаза"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "петля, ячея (напр., в сетях)"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-kkgc~hpS"
    },
    {
      "glosses": [
        "ушко (иголки)"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-w6ilXTy~"
    },
    {
      "glosses": [
        "глазок (в двери)"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-aYSMwMVP"
    },
    {
      "glosses": [
        "глазок (картофеля)"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-YXK8AsB3"
    },
    {
      "glosses": [
        "очко (в карточной игре)"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-zMXy1Ep0",
      "raw_glosses": [
        "разг. очко (в карточной игре)"
      ],
      "tags": [
        "colloquial"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "полынья"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-eFZnRFHw",
      "raw_glosses": [
        "перен. полынья"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "поры (в выпеченном хлебе)"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-A3C6yNyf",
      "raw_glosses": [
        "перен. поры (в выпеченном хлебе)"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "в зн. нареч. күзеннән: доверху, до краёв"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-unkecYXE",
      "raw_glosses": [
        "в зн. нареч. перен. разг. күзеннән: доверху, до краёв"
      ],
      "tags": [
        "colloquial",
        "figuratively"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "в зн. нареч. күзгә: по внешнему виду, со стороны"
      ],
      "id": "ru-күз-tt-noun-eE~ZYIW6",
      "raw_glosses": [
        "в зн. нареч. перен. разг. күзгә: по внешнему виду, со стороны"
      ],
      "tags": [
        "colloquial",
        "figuratively"
      ]
    }
  ],
  "word": "күз"
}
{
  "antonyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "—"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "күз агы"
    },
    {
      "word": "күз алдында"
    },
    {
      "word": "күз алмасы"
    },
    {
      "word": "күз буарга"
    },
    {
      "word": "күз буучы"
    },
    {
      "word": "күз бәйләш"
    },
    {
      "word": "күз врачы"
    },
    {
      "word": "күз кабагы"
    },
    {
      "word": "күз карасы"
    },
    {
      "word": "күз карашы"
    },
    {
      "word": "күз кысарга"
    },
    {
      "word": "күз чокыры"
    },
    {
      "word": "күз үләне"
    },
    {
      "word": "күз агым"
    },
    {
      "word": "күз алдында тотарга"
    },
    {
      "word": "күз алмаска"
    },
    {
      "word": "күз алышырга"
    },
    {
      "word": "күз ачкысыз"
    },
    {
      "word": "күз ачып йомганчы"
    },
    {
      "word": "күз ачырмаска"
    },
    {
      "word": "күз буярга"
    },
    {
      "word": "күз бәйләнергә"
    },
    {
      "word": "күз дә йоммыйча"
    },
    {
      "word": "күз карасы кебек саклау"
    },
    {
      "word": "күз күргән"
    },
    {
      "word": "күз күрсә дә, кул җитми"
    },
    {
      "word": "күз салырга"
    },
    {
      "word": "күз терәргә"
    },
    {
      "word": "күз тияргә"
    },
    {
      "word": "күз тотарга"
    },
    {
      "word": "күз төшәргә"
    },
    {
      "word": "күзләре ут кебек яна"
    },
    {
      "word": "күз үлчәве белән"
    },
    {
      "word": "күз җитәргә"
    },
    {
      "word": "күзгә бәрелергә"
    },
    {
      "word": "күзгә бәреп"
    },
    {
      "word": "күзгә төртсәң күренмәс"
    },
    {
      "word": "күзе ачык"
    },
    {
      "word": "күзе белән ашый"
    },
    {
      "word": "күзем күрмәсен иде"
    },
    {
      "word": "күзем чәчрәп чыксын!"
    },
    {
      "word": "күземнән югал!"
    },
    {
      "word": "күзен ачарга"
    },
    {
      "word": "күзен кан баскан"
    },
    {
      "word": "күзләрен тозландырып"
    },
    {
      "word": "күзне текәргә"
    }
  ],
  "etymology_text": "От пратюркск. *göŕ / *köŕ «глаз; зрение», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. köz «глаз», башк. күҙ, кр.-тат. köz, карач.-балк. кёз, каракалп. koʻz, кумыкск. гёз, ногайск. коьз, казахск., кирг. көз, южн.-алтайск., шорск. кӧс, османск. گوز (göz), тур., азерб., гагаузск., туркм. göz, узб. koʻz (кўз), уйгурск. كۆز (köz), тат. күз (küz), чувашск. куҫ и др.",
  "forms": [
    {
      "form": "күз",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күзнең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләрнең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күзгә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күзне",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләрне",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күздә",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләрдә",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "күздән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "күзләрдән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Татарский",
  "lang_code": "tt",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзлек"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтеш"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтү"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтче"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтүче"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтчелек"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "күзәтүчәнлек"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "күзсез"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "күзләргә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "күзәтергә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "күзегергә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "наречия"
      ],
      "word": "күзгә-күз"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "глаз (глазной)"
      ],
      "raw_glosses": [
        "анат. глаз (глазной)"
      ],
      "topics": [
        "medicine"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "зрение (зрительный)"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "взгляд, взор"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "внимание, глаза"
      ],
      "raw_glosses": [
        "перен. внимание, глаза"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "петля, ячея (напр., в сетях)"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "ушко (иголки)"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "глазок (в двери)"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "глазок (картофеля)"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "очко (в карточной игре)"
      ],
      "raw_glosses": [
        "разг. очко (в карточной игре)"
      ],
      "tags": [
        "colloquial"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "полынья"
      ],
      "raw_glosses": [
        "перен. полынья"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "поры (в выпеченном хлебе)"
      ],
      "raw_glosses": [
        "перен. поры (в выпеченном хлебе)"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "в зн. нареч. күзеннән: доверху, до краёв"
      ],
      "raw_glosses": [
        "в зн. нареч. перен. разг. күзеннән: доверху, до краёв"
      ],
      "tags": [
        "colloquial",
        "figuratively"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "в зн. нареч. күзгә: по внешнему виду, со стороны"
      ],
      "raw_glosses": [
        "в зн. нареч. перен. разг. күзгә: по внешнему виду, со стороны"
      ],
      "tags": [
        "colloquial",
        "figuratively"
      ]
    }
  ],
  "word": "күз"
}

This page is a part of the kaikki.org machine-readable Татарский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-07-04 from the ruwiktionary dump dated 2024-07-01 using wiktextract (c690d5d and b5d1315). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.