See катализировать in All languages combined, or Wiktionary
Download JSONL data for катализировать meaning in Русский (6.9kB)
{
"antonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "ингибировать"
}
],
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Глаголы, спряжение 2a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Двувидовые глаголы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Переходные глаголы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские глаголы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова латинского происхождения/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Из лат. katalysieren «катализировать», далее от Katalyse. катализ, далее из др.-греч. κατάλυσις «распадение», далее из καταλύω «растворять», далее из κατά «вниз, под; против», из праиндоевр. *kenta «вниз, через» + λύω «растворять», далее из праиндоевр. *lewh- «освобождать, отделять».",
"forms": [
{
"form": "катализи́рую",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "катализи́ровал",
"tags": [
"first-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровала",
"tags": [
"first-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руешь",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "катализи́ровал",
"tags": [
"second-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровала",
"tags": [
"second-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руй",
"tags": [
"second-person",
"singular",
"imperative"
]
},
{
"form": "катализи́рует",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "катализи́ровал",
"tags": [
"third-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровала",
"tags": [
"third-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровало",
"tags": [
"third-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руем",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "катализи́ровали",
"tags": [
"first-person",
"plural",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руете",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "катализи́ровали",
"tags": [
"second-person",
"plural",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руйте",
"tags": [
"second-person",
"plural",
"imperative"
]
},
{
"form": "катализи́руют",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
},
{
"form": "катализи́ровали",
"tags": [
"third-person",
"plural",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́рующий",
"tags": [
"active",
"present"
]
},
{
"form": "катализи́ровавший",
"tags": [
"active",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руя",
"tags": [
"adverbial",
"present"
]
},
{
"form": "катализи́ровав",
"tags": [
"adverbial",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровавши",
"tags": [
"adverbial",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руемый",
"tags": [
"passive",
"present"
]
},
{
"form": "катализи́рованный",
"tags": [
"passive",
"past"
]
},
{
"form": "буду/будешь… катализи́ровать",
"tags": [
"future"
]
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "verb",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "катализ"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "катализатор"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "катализация"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "каталитический"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "катализовать"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"выполнять роль катализатора, ускоряя протекание реакции"
],
"id": "ru-катализировать-ru-verb-13eUd25u",
"raw_glosses": [
"хим. выполнять роль катализатора, ускоряя протекание реакции"
],
"topics": [
"chemistry"
]
},
{
"glosses": [
"ускорять какой-либо процесс, способствовать его интенсивному протеканию"
],
"id": "ru-катализировать-ru-verb-sd5idUBt",
"raw_glosses": [
"перен. ускорять какой-либо процесс, способствовать его интенсивному протеканию"
],
"tags": [
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "kətəlʲɪˈzʲirəvətʲ"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "ускорять"
}
],
"tags": [
"biaspectual",
"transitive"
],
"translations": [
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "catalyze"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"roman": "брит.",
"word": "catalyse"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "katalizatu"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "каталізаваць"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "катализирам"
},
{
"lang": "Валлийский",
"lang_code": "cy",
"word": "cataleiddio"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "katalizál"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "καταλύω"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "katalysere"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "katalizar"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "catalizar"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"word": "catalizzare"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "catalitzar"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"word": "katalizēt"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "katalizuoti"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "katalysieren"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "katalyseren"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "katalysere"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "katalizować"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"word": "catalisar"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "каталізувати"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "catalyser"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "katalysera"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "katalüüsima"
}
],
"word": "катализировать"
}
{
"antonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "ингибировать"
}
],
"categories": [
"Глаголы, спряжение 2a",
"Двувидовые глаголы",
"Переходные глаголы",
"Русские глаголы",
"Русские лексемы",
"Слова латинского происхождения/ru"
],
"etymology_text": "Из лат. katalysieren «катализировать», далее от Katalyse. катализ, далее из др.-греч. κατάλυσις «распадение», далее из καταλύω «растворять», далее из κατά «вниз, под; против», из праиндоевр. *kenta «вниз, через» + λύω «растворять», далее из праиндоевр. *lewh- «освобождать, отделять».",
"forms": [
{
"form": "катализи́рую",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "катализи́ровал",
"tags": [
"first-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровала",
"tags": [
"first-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руешь",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "катализи́ровал",
"tags": [
"second-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровала",
"tags": [
"second-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руй",
"tags": [
"second-person",
"singular",
"imperative"
]
},
{
"form": "катализи́рует",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "катализи́ровал",
"tags": [
"third-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровала",
"tags": [
"third-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровало",
"tags": [
"third-person",
"singular",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руем",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "катализи́ровали",
"tags": [
"first-person",
"plural",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руете",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "катализи́ровали",
"tags": [
"second-person",
"plural",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руйте",
"tags": [
"second-person",
"plural",
"imperative"
]
},
{
"form": "катализи́руют",
"raw_tags": [
"наст./будущ."
],
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
},
{
"form": "катализи́ровали",
"tags": [
"third-person",
"plural",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́рующий",
"tags": [
"active",
"present"
]
},
{
"form": "катализи́ровавший",
"tags": [
"active",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руя",
"tags": [
"adverbial",
"present"
]
},
{
"form": "катализи́ровав",
"tags": [
"adverbial",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́ровавши",
"tags": [
"adverbial",
"past"
]
},
{
"form": "катализи́руемый",
"tags": [
"passive",
"present"
]
},
{
"form": "катализи́рованный",
"tags": [
"passive",
"past"
]
},
{
"form": "буду/будешь… катализи́ровать",
"tags": [
"future"
]
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "verb",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "катализ"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "катализатор"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "катализация"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "каталитический"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "катализовать"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"выполнять роль катализатора, ускоряя протекание реакции"
],
"raw_glosses": [
"хим. выполнять роль катализатора, ускоряя протекание реакции"
],
"topics": [
"chemistry"
]
},
{
"glosses": [
"ускорять какой-либо процесс, способствовать его интенсивному протеканию"
],
"raw_glosses": [
"перен. ускорять какой-либо процесс, способствовать его интенсивному протеканию"
],
"tags": [
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "kətəlʲɪˈzʲirəvətʲ"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "ускорять"
}
],
"tags": [
"biaspectual",
"transitive"
],
"translations": [
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "catalyze"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"roman": "брит.",
"word": "catalyse"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "katalizatu"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "каталізаваць"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "катализирам"
},
{
"lang": "Валлийский",
"lang_code": "cy",
"word": "cataleiddio"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "katalizál"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "καταλύω"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "katalysere"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "katalizar"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "catalizar"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"word": "catalizzare"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "catalitzar"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"word": "katalizēt"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "katalizuoti"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "katalysieren"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "katalyseren"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "katalysere"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "katalizować"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"word": "catalisar"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "каталізувати"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "catalyser"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "katalysera"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "katalüüsima"
}
],
"word": "катализировать"
}
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Русский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-06-29 from the ruwiktionary dump dated 2024-06-20 using wiktextract (d4b8e84 and b863ecc). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.