"чырвоны" meaning in Белорусский

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Белорусские прилагательные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "Чырвоная Армія"
    }
  ],
  "etymology_text": "Происходит от праслав. *čьrvi̯enъ, от кот. в числе прочего произошли: др.-русск. чьрвенъ, чьрвлıенъ, ст.-слав. чръвенъ, чръвленъ (др.-греч. ἐρυθρός), болг. черве́н, чърве́н, сербохорв. цр̀вен «красный», цр̀вљен — то же, словенск. črljen, чешск. červený, словацк. červený, польск. czerwony, в.-луж. čerwjeny, н.-луж. сеrẃеnу; праслав. *čьrvi̯enъ, прич. прош. страд. от čьrviti «красить в красный цвет» (др.-русск. чьрвити, сербск.-церк.-слав. чрьвити), а последнее — от *čьrvь (см. червь), ср. народнолат. vermiculus «красный» от vermiculus «червячок, кошениль, из которой добывали пурпурную краску». От чьрвь образовано др.-русск. чьрвенъ «июль» (Четвероеванг. 1144 г. и др.) и чьрвьць — то же, ср. укр. че́рвень, червець «июнь», чешск. čеrvеn — то же, др.-чешск. črven — то же, črven druhý «июль», чешск. čеrvеnес «июль», польск. czerwiec «июнь», которое объясняли частично как «месяц сбора кошенили», частично — как «время, когда плодятся пчёлы», ср. польск. w której сzуrw pszczoł роwstаwаł. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
  "forms": [
    {
      "form": "чырво́ны",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нае",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ная",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ныя",
      "tags": [
        "plural",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нага",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нага",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́най",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нае",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ных",
      "tags": [
        "plural",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́наму",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́наму",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́най",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "plural",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нага",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "accusative",
        "animate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нае",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "accusative",
        "animate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ную",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "accusative",
        "animate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ных",
      "tags": [
        "plural",
        "accusative",
        "animate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ны",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "accusative",
        "inanimate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ныя",
      "tags": [
        "plural",
        "accusative",
        "inanimate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́най",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́наю",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нымі",
      "tags": [
        "plural",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́най",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ных",
      "tags": [
        "plural",
        "masculine"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "колер"
    }
  ],
  "lang": "Белорусский",
  "lang_code": "be",
  "pos": "adj",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "author": "Кузьма Чорны",
          "date": "1926",
          "source": "БП",
          "text": "Ён прыгнуўся, і я ўбачыў на яго шыічырвоны рубец ад нагайкі.",
          "title": "Буры",
          "translation": "Он пригнулся и я увидел на его шеекрасный рубец от нагайки."
        },
        {
          "author": "Святлана Алексіевіч",
          "collection": "Народная газета",
          "date": "03.10.1992",
          "text": "Сёння гэтак не любяцьчырвоны колер, усё чырвонае, што я сумняваюся: ці вырошчваюць чырвоныя гваздзікі?",
          "title": "Зачараваныя смерцю",
          "translation": "Сегодня так не любяткрасный цвет, всё красное, что я сомневаюсь: выращивают ли ещё красные гвозди́ки?",
          "translator": "М. Гиль (с руск. яз на бел. яз.)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "красный, алый"
      ],
      "id": "ru-чырвоны-be-adj-qY62QtcX"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "Be-чырвоны.ogg",
      "ipa": "ʨɨrˈvɔnɨ",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/75/Be-чырвоны.ogg/Be-чырвоны.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Be-чырвоны.ogg"
    }
  ],
  "word": "чырвоны"
}

{
  "categories": [
    "Белорусские прилагательные"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "Чырвоная Армія"
    }
  ],
  "etymology_text": "Происходит от праслав. *čьrvi̯enъ, от кот. в числе прочего произошли: др.-русск. чьрвенъ, чьрвлıенъ, ст.-слав. чръвенъ, чръвленъ (др.-греч. ἐρυθρός), болг. черве́н, чърве́н, сербохорв. цр̀вен «красный», цр̀вљен — то же, словенск. črljen, чешск. červený, словацк. červený, польск. czerwony, в.-луж. čerwjeny, н.-луж. сеrẃеnу; праслав. *čьrvi̯enъ, прич. прош. страд. от čьrviti «красить в красный цвет» (др.-русск. чьрвити, сербск.-церк.-слав. чрьвити), а последнее — от *čьrvь (см. червь), ср. народнолат. vermiculus «красный» от vermiculus «червячок, кошениль, из которой добывали пурпурную краску». От чьрвь образовано др.-русск. чьрвенъ «июль» (Четвероеванг. 1144 г. и др.) и чьрвьць — то же, ср. укр. че́рвень, червець «июнь», чешск. čеrvеn — то же, др.-чешск. črven — то же, črven druhý «июль», чешск. čеrvеnес «июль», польск. czerwiec «июнь», которое объясняли частично как «месяц сбора кошенили», частично — как «время, когда плодятся пчёлы», ср. польск. w której сzуrw pszczoł роwstаwаł. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
  "forms": [
    {
      "form": "чырво́ны",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нае",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ная",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ныя",
      "tags": [
        "plural",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нага",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нага",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́най",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нае",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ных",
      "tags": [
        "plural",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́наму",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́наму",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́най",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "plural",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нага",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "accusative",
        "animate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нае",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "accusative",
        "animate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ную",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "accusative",
        "animate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ных",
      "tags": [
        "plural",
        "accusative",
        "animate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ны",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "accusative",
        "inanimate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ныя",
      "tags": [
        "plural",
        "accusative",
        "inanimate"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́най",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́наю",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́нымі",
      "tags": [
        "plural",
        "instrumental"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "singular",
        "masculine",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ным",
      "tags": [
        "singular",
        "neuter",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́най",
      "tags": [
        "singular",
        "feminine",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "form": "чырво́ных",
      "tags": [
        "plural",
        "masculine"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "колер"
    }
  ],
  "lang": "Белорусский",
  "lang_code": "be",
  "pos": "adj",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "author": "Кузьма Чорны",
          "date": "1926",
          "source": "БП",
          "text": "Ён прыгнуўся, і я ўбачыў на яго шыічырвоны рубец ад нагайкі.",
          "title": "Буры",
          "translation": "Он пригнулся и я увидел на его шеекрасный рубец от нагайки."
        },
        {
          "author": "Святлана Алексіевіч",
          "collection": "Народная газета",
          "date": "03.10.1992",
          "text": "Сёння гэтак не любяцьчырвоны колер, усё чырвонае, што я сумняваюся: ці вырошчваюць чырвоныя гваздзікі?",
          "title": "Зачараваныя смерцю",
          "translation": "Сегодня так не любяткрасный цвет, всё красное, что я сомневаюсь: выращивают ли ещё красные гвозди́ки?",
          "translator": "М. Гиль (с руск. яз на бел. яз.)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "красный, алый"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "Be-чырвоны.ogg",
      "ipa": "ʨɨrˈvɔnɨ",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/75/Be-чырвоны.ogg/Be-чырвоны.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Be-чырвоны.ogg"
    }
  ],
  "word": "чырвоны"
}