"ял" meaning in Башкирский

See ял in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: jɑɫ
Etymology: Происходит от ?? Forms: ял [nominative, singular], ялдар [nominative, plural], ялдың [singular], ялдарҙың [plural], ялға [dative, singular], ялдарға [dative, plural], ялды [accusative, singular], ялдарҙы [accusative, plural], ялда [singular], ялдарҙа [plural], ялдан [singular], ялдарҙан [plural]
  1. отдых; перерыв
    Sense id: ru-ял-ba-noun--ftYc6p0
  2. выходной день
    Sense id: ru-ял-ba-noun-FYiwrpfO
  3. отпуск
    Sense id: ru-ял-ba-noun-4j7GnkT-
  4. адъектив. выходной, отпускной Tags: adjective
    Sense id: ru-ял-ba-noun-jonkLgYp
The following are not (yet) sense-disambiguated
Derived forms: ял итеү

Noun

IPA: jɑɫ
Etymology: Общетюркское; др.-тюрк. *jal «грива, загривок». Forms: ял [nominative, singular], ялдар [nominative, plural], ялдың [singular], ялдарҙың [plural], ялға [dative, singular], ялдарға [dative, plural], ялды [accusative, singular], ялдарҙы [accusative, plural], ялда [singular], ялдарҙа [plural], ялдан [singular], ялдарҙан [plural]
  1. грива
    Sense id: ru-ял-ba-noun-va1i3AlC
The following are not (yet) sense-disambiguated

Noun

IPA: jɑɫ
Etymology: Впервые засвидетельствовано в средневековых тюркских: ср.уйг., арм.-кыпч., чаг. *jal «наём, наёмная работа; плата за работу». Широко представлено в современных кыпчакских. Forms: ял [nominative, singular], ялдар [nominative, plural], ялдың [singular], ялдарҙың [plural], ялға [dative, singular], ялдарға [dative, plural], ялды [accusative, singular], ялдарҙы [accusative, plural], ялда [singular], ялдарҙа [plural], ялдан [singular], ялдарҙан [plural]
  1. наём
    Sense id: ru-ял-ba-noun-XjGRhRwX
  2. плата, вознаграждение (за услуги, работу)
    Sense id: ru-ял-ba-noun-VgtvTHyY
The following are not (yet) sense-disambiguated
Related terms: ялсы, яллау, ялланыу
{
  "antonyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "эш"
    }
  ],
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Нет сведений о составе слова",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Нужна этимология",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Омонимы/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Отдых/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Статьи с 3 омонимами/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "ял итеү"
    }
  ],
  "etymology_text": "Происходит от ??",
  "forms": [
    {
      "form": "ял",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялға",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялды",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялда",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "төшкө ял",
          "translation": "обеденный перерыв"
        },
        {
          "text": "Совет осоронда \"бөйөк төҙөлөшкә\" киткән яҡташтарыбыҙ бөгөнгө көндә хаҡлы ялға тыуған ауылдарына күпләп ҡайта.",
          "translation": "Многие наши земляки, уехавшие в советское время на \"великие стройки\", в наше время возвращаются на заслуженный отдых (на пенсию) в родные деревни."
        }
      ],
      "glosses": [
        "отдых; перерыв"
      ],
      "id": "ru-ял-ba-noun--ftYc6p0"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "ял көнө",
          "translation": "выходной день"
        }
      ],
      "glosses": [
        "выходной день"
      ],
      "id": "ru-ял-ba-noun-FYiwrpfO"
    },
    {
      "glosses": [
        "отпуск"
      ],
      "id": "ru-ял-ba-noun-4j7GnkT-"
    },
    {
      "glosses": [
        "выходной, отпускной"
      ],
      "id": "ru-ял-ba-noun-jonkLgYp",
      "raw_glosses": [
        "адъектив. выходной, отпускной"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "jɑɫ"
    }
  ],
  "word": "ял"
}

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Волосы/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Нет сведений о составе слова",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Омонимы/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Статьи с 3 омонимами/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "Общетюркское; др.-тюрк. *jal «грива, загривок».",
  "forms": [
    {
      "form": "ял",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялға",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялды",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялда",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Малай бейәнең ялына йәбеште лә \"на-на\" тип ҡыуалай башланы.",
          "translation": "Мальчик вцепился в гриву и стал (её) понукать."
        }
      ],
      "glosses": [
        "грива"
      ],
      "id": "ru-ял-ba-noun-va1i3AlC"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "jɑɫ"
    }
  ],
  "word": "ял"
}

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Нет сведений о составе слова",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Омонимы/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Статьи с 3 омонимами/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Требуется категоризация/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "Впервые засвидетельствовано в средневековых тюркских: ср.уйг., арм.-кыпч., чаг. *jal «наём, наёмная работа; плата за работу». Широко представлено в современных кыпчакских.",
  "forms": [
    {
      "form": "ял",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялға",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялды",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялда",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "ялсы"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "яллау"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "ялланыу"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "наём"
      ],
      "id": "ru-ял-ba-noun-XjGRhRwX"
    },
    {
      "glosses": [
        "плата, вознаграждение (за услуги, работу)"
      ],
      "id": "ru-ял-ba-noun-VgtvTHyY"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "jɑɫ"
    }
  ],
  "word": "ял"
}
{
  "antonyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "эш"
    }
  ],
  "categories": [
    "Башкирские существительные",
    "Башкирский язык",
    "Нет сведений о составе слова",
    "Нужна этимология",
    "Омонимы/ba",
    "Отдых/ba",
    "Статьи с 3 омонимами/ba"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "ял итеү"
    }
  ],
  "etymology_text": "Происходит от ??",
  "forms": [
    {
      "form": "ял",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялға",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялды",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялда",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "төшкө ял",
          "translation": "обеденный перерыв"
        },
        {
          "text": "Совет осоронда \"бөйөк төҙөлөшкә\" киткән яҡташтарыбыҙ бөгөнгө көндә хаҡлы ялға тыуған ауылдарына күпләп ҡайта.",
          "translation": "Многие наши земляки, уехавшие в советское время на \"великие стройки\", в наше время возвращаются на заслуженный отдых (на пенсию) в родные деревни."
        }
      ],
      "glosses": [
        "отдых; перерыв"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "ял көнө",
          "translation": "выходной день"
        }
      ],
      "glosses": [
        "выходной день"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "отпуск"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "выходной, отпускной"
      ],
      "raw_glosses": [
        "адъектив. выходной, отпускной"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "jɑɫ"
    }
  ],
  "word": "ял"
}

{
  "categories": [
    "Башкирские существительные",
    "Башкирский язык",
    "Волосы/ba",
    "Нет сведений о составе слова",
    "Омонимы/ba",
    "Статьи с 3 омонимами/ba"
  ],
  "etymology_text": "Общетюркское; др.-тюрк. *jal «грива, загривок».",
  "forms": [
    {
      "form": "ял",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялға",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялды",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялда",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Малай бейәнең ялына йәбеште лә \"на-на\" тип ҡыуалай башланы.",
          "translation": "Мальчик вцепился в гриву и стал (её) понукать."
        }
      ],
      "glosses": [
        "грива"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "jɑɫ"
    }
  ],
  "word": "ял"
}

{
  "categories": [
    "Башкирские существительные",
    "Башкирский язык",
    "Нет сведений о составе слова",
    "Омонимы/ba",
    "Статьи с 3 омонимами/ba",
    "Требуется категоризация/ba"
  ],
  "etymology_text": "Впервые засвидетельствовано в средневековых тюркских: ср.уйг., арм.-кыпч., чаг. *jal «наём, наёмная работа; плата за работу». Широко представлено в современных кыпчакских.",
  "forms": [
    {
      "form": "ял",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялға",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялды",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялда",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ялдарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "ялсы"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "яллау"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "ялланыу"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "наём"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "плата, вознаграждение (за услуги, работу)"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "jɑɫ"
    }
  ],
  "word": "ял"
}

Download raw JSONL data for ял meaning in Башкирский (5.8kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Башкирский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-08 from the ruwiktionary dump dated 2025-01-01 using wiktextract (9a96ef4 and 4ed51a5). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.