"zich" meaning in Nederlands

See zich in All languages combined, or Wiktionary

Pronoun

IPA: zɪx Audio: Nl-zich.ogg
  1. derde persoon enkelvoud en meervoud
    Sense id: nl-zich-nl-pron-7FbiOG7o Categories (other): Woorden met boekreferenties
  2. tweede persoon uzelf Tags: formal
    Sense id: nl-zich-nl-pron-vSvJHzvp Categories (other): Formeel_in_het_Nederlands
  3. ~ iets geeft een onbedoeld resultaat aan bij vele (ook onovergankelijke) werkwoorden
    Sense id: nl-zich-nl-pron-IOg1wSvi
The following are not (yet) sense-disambiguated
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Erfwoord_in_het_Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontbrekend geluid",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Retrograad van het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Wederkerend voornaamwoord in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 4",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "alleen in de oostelijke grensgebieden te beschouwen als erfwoord, in de betekenis van ‘wederkerend voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901, maar in het algemeen Nederlands onder invloed van protestantse geschriften vanaf de 16 eeuw ontleend aan het Duits"
  ],
  "hyphenation": "zich",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "pron",
  "pos_title": "Wederkerend voornaamwoord",
  "proverbs": [
    {
      "sense": "zich (te) druk over iets maken",
      "word": "Zich (te) sappel maken"
    },
    {
      "sense": "zich vergelijken met een ander",
      "word": "Zich aan een ander spiegelen"
    },
    {
      "sense": "Voor het eigen belang opkomen",
      "word": "Zich de kaas niet van het brood laten eten"
    },
    {
      "word": "Zich de tandjes werken"
    },
    {
      "sense": "heel erg lachen",
      "word": "Zich een aap lachen"
    },
    {
      "sense": "zich enorm schrikken",
      "word": "Zich een hoedje schrikken"
    },
    {
      "sense": "Onzorgvuldig zijn en weinig aandacht aan het werk besteden",
      "word": "Zich er met Jantje van Leiden afmaken"
    },
    {
      "word": "Zich gedeisd houden."
    },
    {
      "sense": "erg moe zijn en diverse pijnen hebben",
      "word": "Zich geradbraakt voelen"
    },
    {
      "word": "Zich het schompes werken"
    },
    {
      "sense": "heel erg zijn best doen",
      "word": "Zich het vuur uit de sloffen lopen"
    },
    {
      "sense": "alle mogelijkheden proberen",
      "word": "Zich in alle bochten wringen"
    },
    {
      "sense": "Geheim prijsgeven",
      "word": "Zich in de kaart laten kijken"
    },
    {
      "sense": "ergens heen gaan waar je moeilijkheden kunt verwachten",
      "word": "Zich in het hol van de leeuw wagen"
    },
    {
      "sense": "Zich rustig houden",
      "word": "Zich katoen houden"
    },
    {
      "word": "zich laten doen"
    },
    {
      "sense": "zich zich heftig verzetten en er alles aan doen om het niet te laten doorgaan",
      "word": "Zich met hand en tand verzetten"
    },
    {
      "sense": "niet uitkomen voor de eigen mening",
      "word": "Zich op de vlakte houden"
    },
    {
      "sense": "ergens over gaan praten waar die weinig van af weet",
      "word": "Zich op glad ijs wagen/begeven"
    },
    {
      "sense": "klaarmaken om de klap op te vangen",
      "word": "Zich schrap zetten"
    },
    {
      "sense": "zich in gevaarlijke en moeilijke omstandigheden bevinden",
      "word": "Zich tussen hangen en wurgen bevinden"
    },
    {
      "sense": "door eigen toedoen laten anderen diegene links liggen",
      "word": "Zich uit de markt prijzen"
    },
    {
      "sense": "hard werken",
      "word": "Zich uit de naad werken"
    },
    {
      "sense": "er van door gaan, gauw weggaan",
      "word": "Zich uit de voeten maken"
    },
    {
      "sense": "doen alsof je er niets van weet",
      "word": "Zich van de domme houden"
    },
    {
      "sense": "heel hard werken",
      "word": "zich het vuur uit de sloffen lopen"
    },
    {
      "word": "zich iets ten doel stellen"
    },
    {
      "sense": "met smaak iets eten",
      "word": "zich te goed doen aan"
    },
    {
      "sense": "erg voorzichtig zijn",
      "word": "Bang zijn zich aan koud water te branden"
    },
    {
      "sense": "een slecht humeur hebben",
      "word": "De muts zich verkeerd staan"
    },
    {
      "sense": "een beslissing nemen en niet meer terug kunnen",
      "word": "De schepen achter zich verbranden"
    },
    {
      "sense": "als je ergens vlak bij bent heb je daar vaak meer voordeel van dan wanneer dat niet het geval is",
      "word": "Die het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het best."
    },
    {
      "sense": "wanneer iemand een fout heeft gemaakt past diegene er meestal voor op diezelfde fout nog eens te maken",
      "word": "Een ezel stoot zich in het algemeen geen tweemaal aan dezelfde steen."
    },
    {
      "sense": "de eigen fouten ziet men niet, maar andermans fouten altijd wel",
      "word": "Het oog ziet altijd van zich af."
    },
    {
      "sense": "iemand door de eigen toedoen boos maken",
      "word": "Iemand tegen zich in het harnas jagen"
    },
    {
      "word": "Iets voor zich houden."
    },
    {
      "sense": "wie de problemen van een ander ziet weet hoe die moet handelen en voorkomt eigen schade zonder dat het hem zelf wat kost",
      "word": "Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht."
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Woorden met boekreferenties",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Hij wast zich onder de douche."
        },
        {
          "ref": "Tim Voors\n “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers",
          "text": "Zelfs zij waren zich rot geschrokken van de klap, en beseften dat het nu menens was."
        }
      ],
      "glosses": [
        "derde persoon enkelvoud en meervoud"
      ],
      "id": "nl-zich-nl-pron-7FbiOG7o"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Formeel_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "U kunt zich daar wassen en omkleden."
        }
      ],
      "glosses": [
        "tweede persoon uzelf"
      ],
      "id": "nl-zich-nl-pron-vSvJHzvp",
      "tags": [
        "formal"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Hij lachte zich een bult."
        },
        {
          "text": "Hij viel zich een ongeluk."
        }
      ],
      "glosses": [
        "~ iets geeft een onbedoeld resultaat aan bij vele (ook onovergankelijke) werkwoorden"
      ],
      "id": "nl-zich-nl-pron-IOg1wSvi"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "Nl-zich.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5e/Nl-zich.ogg/Nl-zich.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Nl-zich.ogg"
    },
    {
      "ipa": "zɪx"
    }
  ],
  "tags": [
    "reflexive"
  ],
  "word": "zich"
}
{
  "categories": [
    "Erfwoord_in_het_Nederlands",
    "Ontbrekend geluid",
    "Retrograad van het Nederlands",
    "Wederkerend voornaamwoord in het Nederlands",
    "WikiWoordenboek:Wikilink",
    "Woorden in het Nederlands",
    "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
    "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
    "Woorden in het Nederlands van lengte 4",
    "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands"
  ],
  "etymology_texts": [
    "alleen in de oostelijke grensgebieden te beschouwen als erfwoord, in de betekenis van ‘wederkerend voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901, maar in het algemeen Nederlands onder invloed van protestantse geschriften vanaf de 16 eeuw ontleend aan het Duits"
  ],
  "hyphenation": "zich",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "pron",
  "pos_title": "Wederkerend voornaamwoord",
  "proverbs": [
    {
      "sense": "zich (te) druk over iets maken",
      "word": "Zich (te) sappel maken"
    },
    {
      "sense": "zich vergelijken met een ander",
      "word": "Zich aan een ander spiegelen"
    },
    {
      "sense": "Voor het eigen belang opkomen",
      "word": "Zich de kaas niet van het brood laten eten"
    },
    {
      "word": "Zich de tandjes werken"
    },
    {
      "sense": "heel erg lachen",
      "word": "Zich een aap lachen"
    },
    {
      "sense": "zich enorm schrikken",
      "word": "Zich een hoedje schrikken"
    },
    {
      "sense": "Onzorgvuldig zijn en weinig aandacht aan het werk besteden",
      "word": "Zich er met Jantje van Leiden afmaken"
    },
    {
      "word": "Zich gedeisd houden."
    },
    {
      "sense": "erg moe zijn en diverse pijnen hebben",
      "word": "Zich geradbraakt voelen"
    },
    {
      "word": "Zich het schompes werken"
    },
    {
      "sense": "heel erg zijn best doen",
      "word": "Zich het vuur uit de sloffen lopen"
    },
    {
      "sense": "alle mogelijkheden proberen",
      "word": "Zich in alle bochten wringen"
    },
    {
      "sense": "Geheim prijsgeven",
      "word": "Zich in de kaart laten kijken"
    },
    {
      "sense": "ergens heen gaan waar je moeilijkheden kunt verwachten",
      "word": "Zich in het hol van de leeuw wagen"
    },
    {
      "sense": "Zich rustig houden",
      "word": "Zich katoen houden"
    },
    {
      "word": "zich laten doen"
    },
    {
      "sense": "zich zich heftig verzetten en er alles aan doen om het niet te laten doorgaan",
      "word": "Zich met hand en tand verzetten"
    },
    {
      "sense": "niet uitkomen voor de eigen mening",
      "word": "Zich op de vlakte houden"
    },
    {
      "sense": "ergens over gaan praten waar die weinig van af weet",
      "word": "Zich op glad ijs wagen/begeven"
    },
    {
      "sense": "klaarmaken om de klap op te vangen",
      "word": "Zich schrap zetten"
    },
    {
      "sense": "zich in gevaarlijke en moeilijke omstandigheden bevinden",
      "word": "Zich tussen hangen en wurgen bevinden"
    },
    {
      "sense": "door eigen toedoen laten anderen diegene links liggen",
      "word": "Zich uit de markt prijzen"
    },
    {
      "sense": "hard werken",
      "word": "Zich uit de naad werken"
    },
    {
      "sense": "er van door gaan, gauw weggaan",
      "word": "Zich uit de voeten maken"
    },
    {
      "sense": "doen alsof je er niets van weet",
      "word": "Zich van de domme houden"
    },
    {
      "sense": "heel hard werken",
      "word": "zich het vuur uit de sloffen lopen"
    },
    {
      "word": "zich iets ten doel stellen"
    },
    {
      "sense": "met smaak iets eten",
      "word": "zich te goed doen aan"
    },
    {
      "sense": "erg voorzichtig zijn",
      "word": "Bang zijn zich aan koud water te branden"
    },
    {
      "sense": "een slecht humeur hebben",
      "word": "De muts zich verkeerd staan"
    },
    {
      "sense": "een beslissing nemen en niet meer terug kunnen",
      "word": "De schepen achter zich verbranden"
    },
    {
      "sense": "als je ergens vlak bij bent heb je daar vaak meer voordeel van dan wanneer dat niet het geval is",
      "word": "Die het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het best."
    },
    {
      "sense": "wanneer iemand een fout heeft gemaakt past diegene er meestal voor op diezelfde fout nog eens te maken",
      "word": "Een ezel stoot zich in het algemeen geen tweemaal aan dezelfde steen."
    },
    {
      "sense": "de eigen fouten ziet men niet, maar andermans fouten altijd wel",
      "word": "Het oog ziet altijd van zich af."
    },
    {
      "sense": "iemand door de eigen toedoen boos maken",
      "word": "Iemand tegen zich in het harnas jagen"
    },
    {
      "word": "Iets voor zich houden."
    },
    {
      "sense": "wie de problemen van een ander ziet weet hoe die moet handelen en voorkomt eigen schade zonder dat het hem zelf wat kost",
      "word": "Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht."
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Woorden met boekreferenties"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Hij wast zich onder de douche."
        },
        {
          "ref": "Tim Voors\n “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers",
          "text": "Zelfs zij waren zich rot geschrokken van de klap, en beseften dat het nu menens was."
        }
      ],
      "glosses": [
        "derde persoon enkelvoud en meervoud"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Formeel_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "U kunt zich daar wassen en omkleden."
        }
      ],
      "glosses": [
        "tweede persoon uzelf"
      ],
      "tags": [
        "formal"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Hij lachte zich een bult."
        },
        {
          "text": "Hij viel zich een ongeluk."
        }
      ],
      "glosses": [
        "~ iets geeft een onbedoeld resultaat aan bij vele (ook onovergankelijke) werkwoorden"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "Nl-zich.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5e/Nl-zich.ogg/Nl-zich.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Nl-zich.ogg"
    },
    {
      "ipa": "zɪx"
    }
  ],
  "tags": [
    "reflexive"
  ],
  "word": "zich"
}

Download raw JSONL data for zich meaning in Nederlands (5.1kB)

{
  "called_from": "core/1021",
  "msg": "too many args (5) in argument reference: ('pageurl', '\\U0010227d', '.*web.archive.org/web/\\U0010203f0-9\\U00102040*/(\\U0010203fa-z\\U00102040*)://(.*)', '%1://%2', 'plain=no')",
  "path": [
    "zich",
    "citeer",
    "ARG-DEFVAL"
  ],
  "section": "Nederlands",
  "subsection": "Wederkerend voornaamwoord",
  "title": "zich",
  "trace": ""
}

This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the nlwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.