See turbo in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ontbrekend geluid",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Retrograad van het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Telbaar",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Engels met IPA-weergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Engels met audioweergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands van lengte 5",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbocirculatiepomp"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbocompressor"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbodiesel"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbodieselmotor"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbo-elektrisch"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbofan"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbogenerator"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbojet"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbomachine"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbomotor"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turboprop"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbopropmotor"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turboproptoestel"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbopropvliegtuig"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbotrein"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turboventilator"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbodijen"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbogroei"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbokapitalisme"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbokoe"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbolezen"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turborotonde"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbotaal"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbotol"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbotrut"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turboverkeersplein"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbozeil"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbozwangerschap"
}
],
"etymology_texts": [
"van Engels turbo, in de betekenis van ‘krachtversterker’ voor het eerst aangetroffen in 1907"
],
"forms": [
{
"form": "turbo's",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "turbootje",
"tags": [
"diminutive",
"singular"
]
},
{
"form": "turbootjes",
"tags": [
"diminutive",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "tur·bo",
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"notes": [
"Voordat in de tweede helft van de 20e eeuw betekenis [1] gangbaar werd, kwam \"turbo-\" in de eerste helft van die eeuw vooral voor als eerste deel van ontleende woorden, waarin het verwijst naar turbine. Deze woorden kunnen nu vaak worden opgevat als gevormd met \"turbo\" als zelfstandig woord."
],
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Motortechniek_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nBas van Putten\n “Hybride is voor Porsche een moetje” (8 november 2018) op nrc.nl",
"text": "Onder het blinkende staal woont een zescilinder turbo samen met een 136 pk sterke elektromotor."
}
],
"glosses": [
"apparaat dat ervoor zorgt dat lucht en brandstof onder druk een motor in komt, waardoor het vermogen opgevoerd wordt"
],
"id": "nl-turbo-nl-noun-V1KKp63a",
"raw_tags": [
"motortechniek"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Motortechniek_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nBas van Putten\n “De GT3-rijder is een masochist” (7 oktober 2017) op nrc.nl",
"text": "De turbo, braaf maar veilig, heeft vierwielaandrijving."
}
],
"glosses": [
"auto met een turbomotor"
],
"id": "nl-turbo-nl-noun-7i9YblXs",
"raw_tags": [
"motortechniek"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Versterkend voorvoegsel in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "De motor van het gepaarde eindrijm met daarop de turbo van het vaste rijmpaar kan de episch dichter een hoge kruissnelheid geven."
}
],
"glosses": [
"toevoeging die de kracht of snelheid versterkt"
],
"id": "nl-turbo-nl-noun-Rmw1MDmv",
"raw_tags": [
"vaak als versterkend voorvoegsel in samenstellingen, vooral met de bijgedachte aan een rondgaande beweging"
],
"tags": [
"figuratively"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Effectenhandel_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nChris Koenis\n “Moeten turbo’s verboden worden, of worden ze gewoon verkeerd gebruikt?” (17 maart 2021) op nrc.nl",
"text": "Met een turbo (ook wel sprinter, speeder of booster genoemd) zet je eenvoudig een ‘hefboom’ op een beursbelegging in bijvoorbeeld aandelen, valuta’s, grondstoffen of indices. Daarmee is het rendement fors op te pompen. De belegger betaalt slechts een deel van de onderliggende waarde zelf. De rest leent hij van de bank die de turbo aanbiedt. Zo kan een kleine belegger met weinig eigen geld een hoog rendement behalen. Daar staat een andere ‘versnelling’ tegenover: verkeerde inschatting kan – met name bij een hogere hefboom – tot veel grotere verliezen leiden dan een reguliere belegging. Het bereiken van een in de turbo ‘ingebouwd’ stoplossniveau voorkomt dat de belegger meer verliest dan z’n inleg."
}
],
"glosses": [
"beleggingsvorm waarbij geleend geld wordt gebruikt om een hoger rendement te bereiken, met een hoger risico op het volledig verlies van het ingelegde geld"
],
"id": "nl-turbo-nl-noun-P-x7jiLg",
"tags": [
"figuratively"
],
"topics": [
"trading"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-turbo.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d9/Nl-turbo.ogg/Nl-turbo.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-turbo.ogg"
},
{
"ipa": "ˈtʏrbo"
},
{
"audio": "en-us-turbo.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d1/En-us-turbo.ogg/En-us-turbo.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/en-us-turbo.ogg"
},
{
"ipa": "/ˈtɜː(ɹ)bəʊ/"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "drukvulling"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "turbocompressor"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "turbolader"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"word": "turbo"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "turbo"
}
],
"word": "turbo"
}
{
"categories": [
"Ontbrekend geluid",
"Retrograad van het Nederlands",
"Telbaar",
"WikiWoordenboek:Wikilink",
"Woorden in het Engels met IPA-weergave",
"Woorden in het Engels met audioweergave",
"Woorden in het Nederlands",
"Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"Woorden in het Nederlands van lengte 5",
"Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands",
"Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
],
"derived": [
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbocirculatiepomp"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbocompressor"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbodiesel"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbodieselmotor"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbo-elektrisch"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbofan"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbogenerator"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbojet"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbomachine"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbomotor"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turboprop"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbopropmotor"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turboproptoestel"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbopropvliegtuig"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turbotrein"
},
{
"sense": "1. / 2. woorden beginnend met \"turbo\" als begrip in de motortechniek",
"word": "turboventilator"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbodijen"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbogroei"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbokapitalisme"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbokoe"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbolezen"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turborotonde"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbotaal"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbotol"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbotrut"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turboverkeersplein"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbozeil"
},
{
"sense": "3. woorden beginnend met \"turbo\" als versterkend voorvoegsel",
"word": "turbozwangerschap"
}
],
"etymology_texts": [
"van Engels turbo, in de betekenis van ‘krachtversterker’ voor het eerst aangetroffen in 1907"
],
"forms": [
{
"form": "turbo's",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "turbootje",
"tags": [
"diminutive",
"singular"
]
},
{
"form": "turbootjes",
"tags": [
"diminutive",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "tur·bo",
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"notes": [
"Voordat in de tweede helft van de 20e eeuw betekenis [1] gangbaar werd, kwam \"turbo-\" in de eerste helft van die eeuw vooral voor als eerste deel van ontleende woorden, waarin het verwijst naar turbine. Deze woorden kunnen nu vaak worden opgevat als gevormd met \"turbo\" als zelfstandig woord."
],
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"senses": [
{
"categories": [
"Motortechniek_in_het_Nederlands",
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nBas van Putten\n “Hybride is voor Porsche een moetje” (8 november 2018) op nrc.nl",
"text": "Onder het blinkende staal woont een zescilinder turbo samen met een 136 pk sterke elektromotor."
}
],
"glosses": [
"apparaat dat ervoor zorgt dat lucht en brandstof onder druk een motor in komt, waardoor het vermogen opgevoerd wordt"
],
"raw_tags": [
"motortechniek"
]
},
{
"categories": [
"Motortechniek_in_het_Nederlands",
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nBas van Putten\n “De GT3-rijder is een masochist” (7 oktober 2017) op nrc.nl",
"text": "De turbo, braaf maar veilig, heeft vierwielaandrijving."
}
],
"glosses": [
"auto met een turbomotor"
],
"raw_tags": [
"motortechniek"
]
},
{
"categories": [
"Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"Versterkend voorvoegsel in het Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "De motor van het gepaarde eindrijm met daarop de turbo van het vaste rijmpaar kan de episch dichter een hoge kruissnelheid geven."
}
],
"glosses": [
"toevoeging die de kracht of snelheid versterkt"
],
"raw_tags": [
"vaak als versterkend voorvoegsel in samenstellingen, vooral met de bijgedachte aan een rondgaande beweging"
],
"tags": [
"figuratively"
]
},
{
"categories": [
"Effectenhandel_in_het_Nederlands",
"Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nChris Koenis\n “Moeten turbo’s verboden worden, of worden ze gewoon verkeerd gebruikt?” (17 maart 2021) op nrc.nl",
"text": "Met een turbo (ook wel sprinter, speeder of booster genoemd) zet je eenvoudig een ‘hefboom’ op een beursbelegging in bijvoorbeeld aandelen, valuta’s, grondstoffen of indices. Daarmee is het rendement fors op te pompen. De belegger betaalt slechts een deel van de onderliggende waarde zelf. De rest leent hij van de bank die de turbo aanbiedt. Zo kan een kleine belegger met weinig eigen geld een hoog rendement behalen. Daar staat een andere ‘versnelling’ tegenover: verkeerde inschatting kan – met name bij een hogere hefboom – tot veel grotere verliezen leiden dan een reguliere belegging. Het bereiken van een in de turbo ‘ingebouwd’ stoplossniveau voorkomt dat de belegger meer verliest dan z’n inleg."
}
],
"glosses": [
"beleggingsvorm waarbij geleend geld wordt gebruikt om een hoger rendement te bereiken, met een hoger risico op het volledig verlies van het ingelegde geld"
],
"tags": [
"figuratively"
],
"topics": [
"trading"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-turbo.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d9/Nl-turbo.ogg/Nl-turbo.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-turbo.ogg"
},
{
"ipa": "ˈtʏrbo"
},
{
"audio": "en-us-turbo.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d1/En-us-turbo.ogg/En-us-turbo.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/en-us-turbo.ogg"
},
{
"ipa": "/ˈtɜː(ɹ)bəʊ/"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "drukvulling"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "turbocompressor"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "turbolader"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"word": "turbo"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "turbo"
}
],
"word": "turbo"
}
Download raw JSONL data for turbo meaning in Nederlands (7.4kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the nlwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.