See stokman in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ontbrekend geluid",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Retrograad van het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Samenstelling in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Telbaar",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands van lengte 7",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_texts": [
"samenstelling van stok zn en man zn\n**[1] van Middelnederlands stocman, \"stok\" in de betekenis van houten blok met twee uithollingen waarin de benen van een gevangene werden vastgezet\n**[2], [3] \"stok\" als slagwapen\n**[4] \"stok\" als staf, het ambtsteken waarmee op een veiling de overdracht van eigendom werd aangegeven\n**[5] \"stok\" als aanduiding voor de geschouderde degen van de soldaat die oorspronkelijk op de munt was afgebeeld\n**[6] leenvertaling van Engels stick man"
],
"forms": [
{
"form": "stokmannen",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "stoklieden*",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "stoklui*",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "stokmannetje",
"tags": [
"diminutive",
"singular"
]
},
{
"form": "stokmannetjes",
"tags": [
"diminutive",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "stok·man",
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"notes": [
"De meervouden \"stoklui\" (informeler) en \"stoklieden\" (formeler) worden alleen gebruikt bij betekenis [1]-[4]."
],
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Beroep_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Verouderd_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"bewaker van gevangenen"
],
"id": "nl-stokman-nl-noun-oFDOLa6H",
"raw_tags": [
"beroep"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Beroep_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Verouderd_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "(…) de porstok was het attribuut van de ‘stokman’ waarmee hij dommelende of oneerbiedig handelende kerkgangers een por gaf om ze bij de les te houden. Volgens een kerkarchief: ‘Hij let voornamelijk op alle onstichtelijkheid of oneerbiedigheid, welke hetzij of omtrent de kerk plaats heeft, en waardoor de goede afloop der godsdienstoefening zou verhinderd worden."
}
],
"glosses": [
"assistent van de koster die de orde in een kerkgebouw moest handhaven"
],
"id": "nl-stokman-nl-noun-iGgaAmgH",
"raw_tags": [
"beroep",
"protestantisme"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Beroep_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Verouderd_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "Hondenbelasting en de bijbehorende penningen worden al in de Middeleeuwen gebruikt om de overlast van honden tegen te gaan. Veel steden hebben hondenmeppers in dienst, ook wel hondenslagers of stokmannen genoemd. Zij maken korte metten met zwerfhonden door ze met een stok de kop in te slaan."
}
],
"glosses": [
"plaatselijke ambtenaar die overlast van honden bestrijdt"
],
"id": "nl-stokman-nl-noun-5lCxzv5z",
"raw_tags": [
"beroep"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Beroep_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Verouderd_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "In vroeger jaren was de dorpsomroeper tevens visafslager, ook wel stokman genoemd. De porties vis, \"sneesies\" genaamd, weden door middel van een mijnstok aangewezen en hij begon met afmijnen, totdat een van de visvrouwen \"mijn\" riep."
},
{
"text": "‘En wat doet nu de man, die den stok in de hand heeft?’ ‘O, de stokman? Die bewaert de orde en zorgt er voor, dat iedereen van de visch afblijft. Ook wijst 'ij straks bij de verkooping aen, welke staepel verkocht wordt.’"
}
],
"glosses": [
"plaatselijke ambtenaar die zorgt voor het ordelijk verloop van een veiling"
],
"id": "nl-stokman-nl-noun-~ZfTpJ99",
"raw_tags": [
"beroep"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Numismatiek_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Verouderd_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "»Daar hebt gij drie gulden,” antwoordde Anonymus, “meer heb ik op dit oogenblik niet.” »Nog een' stokman, oude spitsbroeder!” hernam de andere, »nog een enkel stokmannetje."
}
],
"glosses": [
"benaming voor muntstuk van één gulden"
],
"id": "nl-stokman-nl-noun-cEFVEBzF",
"tags": [
"figuratively",
"obsolete"
],
"topics": [
"numismatics"
]
},
{
"glosses": [
"sterk versimpelde afbeelding van een mens waarbij de ledematen als lijntjes worden weergegeven"
],
"id": "nl-stokman-nl-noun-eA-w-Re1",
"raw_tags": [
"meestal als verkleinwoord"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-stokman.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/8/89/Nl-stokman.ogg/Nl-stokman.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-stokman.ogg"
},
{
"ipa": "ˈstɔkmɑn"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "gevangenbewaarder"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "stokmeester"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "hondenmepper"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "hondenslager"
},
{
"sense_index": 4,
"word": "afslager"
},
{
"sense_index": 5,
"word": "gulden"
},
{
"sense_index": 5,
"word": "florijn"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"word": "stokman"
}
{
"categories": [
"Ontbrekend geluid",
"Retrograad van het Nederlands",
"Samenstelling in het Nederlands",
"Telbaar",
"WikiWoordenboek:Wikilink",
"Woorden in het Nederlands",
"Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"Woorden in het Nederlands van lengte 7",
"Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands",
"Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
],
"etymology_texts": [
"samenstelling van stok zn en man zn\n**[1] van Middelnederlands stocman, \"stok\" in de betekenis van houten blok met twee uithollingen waarin de benen van een gevangene werden vastgezet\n**[2], [3] \"stok\" als slagwapen\n**[4] \"stok\" als staf, het ambtsteken waarmee op een veiling de overdracht van eigendom werd aangegeven\n**[5] \"stok\" als aanduiding voor de geschouderde degen van de soldaat die oorspronkelijk op de munt was afgebeeld\n**[6] leenvertaling van Engels stick man"
],
"forms": [
{
"form": "stokmannen",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "stoklieden*",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "stoklui*",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "stokmannetje",
"tags": [
"diminutive",
"singular"
]
},
{
"form": "stokmannetjes",
"tags": [
"diminutive",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "stok·man",
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"notes": [
"De meervouden \"stoklui\" (informeler) en \"stoklieden\" (formeler) worden alleen gebruikt bij betekenis [1]-[4]."
],
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"senses": [
{
"categories": [
"Beroep_in_het_Nederlands",
"Verouderd_in_het_Nederlands"
],
"glosses": [
"bewaker van gevangenen"
],
"raw_tags": [
"beroep"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
"Beroep_in_het_Nederlands",
"Verouderd_in_het_Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "(…) de porstok was het attribuut van de ‘stokman’ waarmee hij dommelende of oneerbiedig handelende kerkgangers een por gaf om ze bij de les te houden. Volgens een kerkarchief: ‘Hij let voornamelijk op alle onstichtelijkheid of oneerbiedigheid, welke hetzij of omtrent de kerk plaats heeft, en waardoor de goede afloop der godsdienstoefening zou verhinderd worden."
}
],
"glosses": [
"assistent van de koster die de orde in een kerkgebouw moest handhaven"
],
"raw_tags": [
"beroep",
"protestantisme"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
"Beroep_in_het_Nederlands",
"Verouderd_in_het_Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "Hondenbelasting en de bijbehorende penningen worden al in de Middeleeuwen gebruikt om de overlast van honden tegen te gaan. Veel steden hebben hondenmeppers in dienst, ook wel hondenslagers of stokmannen genoemd. Zij maken korte metten met zwerfhonden door ze met een stok de kop in te slaan."
}
],
"glosses": [
"plaatselijke ambtenaar die overlast van honden bestrijdt"
],
"raw_tags": [
"beroep"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
"Beroep_in_het_Nederlands",
"Verouderd_in_het_Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "In vroeger jaren was de dorpsomroeper tevens visafslager, ook wel stokman genoemd. De porties vis, \"sneesies\" genaamd, weden door middel van een mijnstok aangewezen en hij begon met afmijnen, totdat een van de visvrouwen \"mijn\" riep."
},
{
"text": "‘En wat doet nu de man, die den stok in de hand heeft?’ ‘O, de stokman? Die bewaert de orde en zorgt er voor, dat iedereen van de visch afblijft. Ook wijst 'ij straks bij de verkooping aen, welke staepel verkocht wordt.’"
}
],
"glosses": [
"plaatselijke ambtenaar die zorgt voor het ordelijk verloop van een veiling"
],
"raw_tags": [
"beroep"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
"Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"Numismatiek_in_het_Nederlands",
"Verouderd_in_het_Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "»Daar hebt gij drie gulden,” antwoordde Anonymus, “meer heb ik op dit oogenblik niet.” »Nog een' stokman, oude spitsbroeder!” hernam de andere, »nog een enkel stokmannetje."
}
],
"glosses": [
"benaming voor muntstuk van één gulden"
],
"tags": [
"figuratively",
"obsolete"
],
"topics": [
"numismatics"
]
},
{
"glosses": [
"sterk versimpelde afbeelding van een mens waarbij de ledematen als lijntjes worden weergegeven"
],
"raw_tags": [
"meestal als verkleinwoord"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-stokman.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/8/89/Nl-stokman.ogg/Nl-stokman.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-stokman.ogg"
},
{
"ipa": "ˈstɔkmɑn"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "gevangenbewaarder"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "stokmeester"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "hondenmepper"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "hondenslager"
},
{
"sense_index": 4,
"word": "afslager"
},
{
"sense_index": 5,
"word": "gulden"
},
{
"sense_index": 5,
"word": "florijn"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"word": "stokman"
}
Download raw JSONL data for stokman meaning in Nederlands (4.6kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the nlwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.