"hoeksteen" meaning in Nederlands

See hoeksteen in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: /ˈhuk.steːn/ Audio: nl-hoeksteen.ogg Forms: hoekstenen [plural]
  1. een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen
    Sense id: nl-hoeksteen-nl-noun-jhbW~LEJ
  2. een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt Tags: figuratively
    Sense id: nl-hoeksteen-nl-noun-phczuOBN Categories (other): Figuurlijk_in_het_Nederlands
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: basis Related terms: sluitsteen, fundament, grondbeginsel, grondsteen, steunpilaar, basis, pijler Translations ((figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt): Grundstein [masculine] (Duits), cornerstone (Engels), pierre angulaire [feminine] (Frans), piedra angular [feminine] (Spaans) Translations (een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen): Eckstein [masculine] (Duits), cornerstone (Engels), corner block (Engels), pierre angulaire [feminine] (Frans), piedra angular [feminine] (Spaans)

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontbrekend geluid",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Retrograad van het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Samenstelling in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Telbaar",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "WikiWoordenboek:Sjabloon Link onbruikbare woordsoort in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 9",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "Een toespeling op de Bijbelse passage “(waarvan) Jezus Christus is de uiterste Hoeksteen”, (Latijn: summo angulari lapide Christo Iesu), Efeziërs 2:21.",
    "samenstelling van hoek en steen",
    "[2] Het figuurlijke gebruik van hoeksteen is van recente datum: in de uitdrukking “hoeksteen van de samenleving” is er sprake van een vertaling van Engels cornerstone of society."
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "hoekstenen",
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "hoek·steen",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "related": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "sluitsteen"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "fundament"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "grondbeginsel"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "grondsteen"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "steunpilaar"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "basis"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "pijler"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen"
      ],
      "id": "nl-hoeksteen-nl-noun-jhbW~LEJ"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Figuurlijk_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "De Nederlandse politieke partij CDA presenteerde zichzelf als de partij die \"het gezin als hoeksteen van de samenleving\" ziet."
        },
        {
          "text": "De VVD wil meer geld voor marine en marechaussee met het oog op grensbewaking. Dat sluit aan bij de behoeften van de EU, maar niet bij de prioriteiten van de NAVO, door de VVD uitgeroepen tot hoeksteen van het veiligheidsbeleid."
        }
      ],
      "glosses": [
        "een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt"
      ],
      "id": "nl-hoeksteen-nl-noun-phczuOBN",
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-hoeksteen.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1a/Nl-hoeksteen.ogg/Nl-hoeksteen.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-hoeksteen.ogg"
    },
    {
      "ipa": "/ˈhuk.steːn/"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "basis"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Eckstein"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "word": "cornerstone"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "word": "corner block"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "pierre angulaire"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "piedra angular"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "(figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt",
      "sense_index": 2,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Grundstein"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "(figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt",
      "sense_index": 2,
      "word": "cornerstone"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "(figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt",
      "sense_index": 2,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "pierre angulaire"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "(figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt",
      "sense_index": 2,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "piedra angular"
    }
  ],
  "word": "hoeksteen"
}
{
  "categories": [
    "Ontbrekend geluid",
    "Retrograad van het Nederlands",
    "Samenstelling in het Nederlands",
    "Telbaar",
    "WikiWoordenboek:Sjabloon Link onbruikbare woordsoort in het Nederlands",
    "WikiWoordenboek:Wikilink",
    "Woorden in het Nederlands",
    "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
    "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
    "Woorden in het Nederlands van lengte 9",
    "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
  ],
  "etymology_texts": [
    "Een toespeling op de Bijbelse passage “(waarvan) Jezus Christus is de uiterste Hoeksteen”, (Latijn: summo angulari lapide Christo Iesu), Efeziërs 2:21.",
    "samenstelling van hoek en steen",
    "[2] Het figuurlijke gebruik van hoeksteen is van recente datum: in de uitdrukking “hoeksteen van de samenleving” is er sprake van een vertaling van Engels cornerstone of society."
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "hoekstenen",
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "hoek·steen",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "related": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "sluitsteen"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "fundament"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "grondbeginsel"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "grondsteen"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "steunpilaar"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "basis"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "pijler"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Figuurlijk_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "De Nederlandse politieke partij CDA presenteerde zichzelf als de partij die \"het gezin als hoeksteen van de samenleving\" ziet."
        },
        {
          "text": "De VVD wil meer geld voor marine en marechaussee met het oog op grensbewaking. Dat sluit aan bij de behoeften van de EU, maar niet bij de prioriteiten van de NAVO, door de VVD uitgeroepen tot hoeksteen van het veiligheidsbeleid."
        }
      ],
      "glosses": [
        "een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-hoeksteen.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1a/Nl-hoeksteen.ogg/Nl-hoeksteen.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-hoeksteen.ogg"
    },
    {
      "ipa": "/ˈhuk.steːn/"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "basis"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Eckstein"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "word": "cornerstone"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "word": "corner block"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "pierre angulaire"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "een steen die gebruikt wordt om de hoekpunten van bouwwerken te verstevigen",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "piedra angular"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "(figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt",
      "sense_index": 2,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Grundstein"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "(figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt",
      "sense_index": 2,
      "word": "cornerstone"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "(figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt",
      "sense_index": 2,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "pierre angulaire"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "(figuurlijk) een zeer belangrijk onderdeel van iets dat andere onderdelen samenhoudt",
      "sense_index": 2,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "piedra angular"
    }
  ],
  "word": "hoeksteen"
}

Download raw JSONL data for hoeksteen meaning in Nederlands (3.9kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-02-06 from the nlwiktionary dump dated 2025-02-02 using wiktextract (0ee4b87 and 9dbd323). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.