"dwarsligger" meaning in Nederlands

See dwarsligger in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: ˈdwɑrslɪɣər Audio: nl-dwarsligger.ogg Forms: dwarsliggers [plural]
  1. iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet
    Sense id: nl-dwarsligger-nl-noun-unVRmaCn
  2. boekje met dunne velletjes, waarvan de regels evenwijdig met de rug zijn gedrukt, zodat je ook op plaatsen met weinig ruimte maar één hand nodig hebt om het te kunnen lezen
    Sense id: nl-dwarsligger-nl-noun-sGkLe9yv
  3. balk die als ondersteuning of versteviging haaks aan andere balken is bevestigd
    Sense id: nl-dwarsligger-nl-noun-iOumXi1A
  4. dwars liggende balk onder de spoorrails
    Sense id: nl-dwarsligger-nl-noun-CVnRBawS Categories (other): Spoorwegen_in_het_Nederlands Topics: railways
  5. lat van het doel
    Sense id: nl-dwarsligger-nl-noun-8vofiQDV Categories (other): Voetbal_in_het_Nederlands Topics: football
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: biels, lat Translations (boekje met dunne velletjes, waarvan de regels evenwijdig met de rug zijn gedrukt): flipback book (Engels) Translations (iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet): empêcheur de tourner en rond [masculine] (Frans), traviesa [feminine] (Spaans), astokeu [masculine] (Waals)

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Achtervoegsel -er in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontbrekend geluid",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Retrograad van het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Samenstelling in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Telbaar",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 11",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden met 3 lettergrepen in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "[1] afgeleid van dwarsliggen met het achtervoegsel -er",
    "[2] van de merknaam \"Dwarsligger\", in 2009 geïntroduceerd door uitgeverij Jongbloed , gespecialiseerd in dundruk",
    "[3], [4]: samenstelling van dwars bn en ligger zn"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "dwarsliggers",
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "dwars·lig·ger",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Kaleis was een enfant terrible en dwarsligger die zei waar het op stond, steeds feller naarmate miskenning hem ten deel viel."
        },
        {
          "text": "De overheid is niet langer hun partner, maar de vijand, een dwarsligger achter het loket, een bange controleur, de exponent van een ander soort mensen."
        },
        {
          "text": "Als ik jou was zou ik proberen te solliciteren bij de spoorwegen, je bent zo´n dwarsligger!"
        }
      ],
      "glosses": [
        "iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet"
      ],
      "id": "nl-dwarsligger-nl-noun-unVRmaCn"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "De dwarsligger is een boekje in oblong-formaat van 12 bij 8 centimeter en een gewicht van 150 gram met de scharnierende rug aan de bovenkant, waarbij de bladspiegel van één bladzijde uit een gewoon boek overdwars op twee pagina’s van een dwarsligger is afgedrukt."
        }
      ],
      "glosses": [
        "boekje met dunne velletjes, waarvan de regels evenwijdig met de rug zijn gedrukt, zodat je ook op plaatsen met weinig ruimte maar één hand nodig hebt om het te kunnen lezen"
      ],
      "id": "nl-dwarsligger-nl-noun-sGkLe9yv"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "De vrachtwagen komt het kamp binnen en wij kunnen ons ongemerkt onderaan verbergen. Er was daar van onderen aan het voertuig een soort van dwarsligger waarop wij konden steunen en een dikke buis, waaraan ik mij vast kon houden."
        },
        {
          "text": "De buitenmuren waren van zware balken en dwarsliggers in eikenhout, de ruimten daartussen van plakwerk."
        }
      ],
      "glosses": [
        "balk die als ondersteuning of versteviging haaks aan andere balken is bevestigd"
      ],
      "id": "nl-dwarsligger-nl-noun-iOumXi1A"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Spoorwegen_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Marcel kon na een uur reeds losgetrokken worden, maar de pogingen om oom Ruud los te trekken moesten ze laten varen, want de man schreeuwde van de pijn. Na twee en een half uur was hij geheel vrij. Toen bleek dat zijn schoenpunt vastgezeten had onder een dwarsligger van de rails."
        },
        {
          "text": "Waarachtig, de bielsenbreker! In Drontheim, in het weekjournaal heb ik hem gezien; hij was in het Oosten ‘ingezet’. Het idee is heel simpel: aan de laatste wagon hangt de ettelijke tonnen zware ‘doelmatig gevormde’ stalen haak, die de dwarsliggers van achteren grijpt, de lokomotief begint te rijden en hij breekt de ene biels na de andere in tweeën. Gaat heel eenvoudig en net zo vlug als de trein maar rijdt."
        }
      ],
      "glosses": [
        "dwars liggende balk onder de spoorrails"
      ],
      "id": "nl-dwarsligger-nl-noun-CVnRBawS",
      "topics": [
        "railways"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Voetbal_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "In plaats van onder de lat schoot de Volendammer de bal loeihard op de dwarsligger."
        }
      ],
      "glosses": [
        "lat van het doel"
      ],
      "id": "nl-dwarsligger-nl-noun-8vofiQDV",
      "topics": [
        "football"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-dwarsligger.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/39/Nl-dwarsligger.ogg/Nl-dwarsligger.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dwarsligger.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ˈdwɑrslɪɣər"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": 4,
      "word": "biels"
    },
    {
      "sense_index": 5,
      "word": "lat"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "empêcheur de tourner en rond"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "traviesa"
    },
    {
      "lang": "Waals",
      "lang_code": "wa",
      "sense": "iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "astokeu"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "boekje met dunne velletjes, waarvan de regels evenwijdig met de rug zijn gedrukt",
      "sense_index": 2,
      "word": "flipback book"
    }
  ],
  "word": "dwarsligger"
}
{
  "categories": [
    "Achtervoegsel -er in het Nederlands",
    "Ontbrekend geluid",
    "Retrograad van het Nederlands",
    "Samenstelling in het Nederlands",
    "Telbaar",
    "WikiWoordenboek:Wikilink",
    "Woorden in het Nederlands",
    "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
    "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
    "Woorden in het Nederlands van lengte 11",
    "Woorden met 3 lettergrepen in het Nederlands",
    "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
  ],
  "etymology_texts": [
    "[1] afgeleid van dwarsliggen met het achtervoegsel -er",
    "[2] van de merknaam \"Dwarsligger\", in 2009 geïntroduceerd door uitgeverij Jongbloed , gespecialiseerd in dundruk",
    "[3], [4]: samenstelling van dwars bn en ligger zn"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "dwarsliggers",
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "dwars·lig·ger",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Kaleis was een enfant terrible en dwarsligger die zei waar het op stond, steeds feller naarmate miskenning hem ten deel viel."
        },
        {
          "text": "De overheid is niet langer hun partner, maar de vijand, een dwarsligger achter het loket, een bange controleur, de exponent van een ander soort mensen."
        },
        {
          "text": "Als ik jou was zou ik proberen te solliciteren bij de spoorwegen, je bent zo´n dwarsligger!"
        }
      ],
      "glosses": [
        "iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "De dwarsligger is een boekje in oblong-formaat van 12 bij 8 centimeter en een gewicht van 150 gram met de scharnierende rug aan de bovenkant, waarbij de bladspiegel van één bladzijde uit een gewoon boek overdwars op twee pagina’s van een dwarsligger is afgedrukt."
        }
      ],
      "glosses": [
        "boekje met dunne velletjes, waarvan de regels evenwijdig met de rug zijn gedrukt, zodat je ook op plaatsen met weinig ruimte maar één hand nodig hebt om het te kunnen lezen"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "De vrachtwagen komt het kamp binnen en wij kunnen ons ongemerkt onderaan verbergen. Er was daar van onderen aan het voertuig een soort van dwarsligger waarop wij konden steunen en een dikke buis, waaraan ik mij vast kon houden."
        },
        {
          "text": "De buitenmuren waren van zware balken en dwarsliggers in eikenhout, de ruimten daartussen van plakwerk."
        }
      ],
      "glosses": [
        "balk die als ondersteuning of versteviging haaks aan andere balken is bevestigd"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Spoorwegen_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Marcel kon na een uur reeds losgetrokken worden, maar de pogingen om oom Ruud los te trekken moesten ze laten varen, want de man schreeuwde van de pijn. Na twee en een half uur was hij geheel vrij. Toen bleek dat zijn schoenpunt vastgezeten had onder een dwarsligger van de rails."
        },
        {
          "text": "Waarachtig, de bielsenbreker! In Drontheim, in het weekjournaal heb ik hem gezien; hij was in het Oosten ‘ingezet’. Het idee is heel simpel: aan de laatste wagon hangt de ettelijke tonnen zware ‘doelmatig gevormde’ stalen haak, die de dwarsliggers van achteren grijpt, de lokomotief begint te rijden en hij breekt de ene biels na de andere in tweeën. Gaat heel eenvoudig en net zo vlug als de trein maar rijdt."
        }
      ],
      "glosses": [
        "dwars liggende balk onder de spoorrails"
      ],
      "topics": [
        "railways"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Voetbal_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "In plaats van onder de lat schoot de Volendammer de bal loeihard op de dwarsligger."
        }
      ],
      "glosses": [
        "lat van het doel"
      ],
      "topics": [
        "football"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-dwarsligger.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/39/Nl-dwarsligger.ogg/Nl-dwarsligger.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dwarsligger.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ˈdwɑrslɪɣər"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": 4,
      "word": "biels"
    },
    {
      "sense_index": 5,
      "word": "lat"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "empêcheur de tourner en rond"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "traviesa"
    },
    {
      "lang": "Waals",
      "lang_code": "wa",
      "sense": "iemand die niet bereid is tot medewerking, die zich overal tegen verzet",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "astokeu"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "boekje met dunne velletjes, waarvan de regels evenwijdig met de rug zijn gedrukt",
      "sense_index": 2,
      "word": "flipback book"
    }
  ],
  "word": "dwarsligger"
}

Download raw JSONL data for dwarsligger meaning in Nederlands (4.5kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-03-23 from the nlwiktionary dump dated 2025-03-21 using wiktextract (fef8596 and 633533e). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.