See dominee in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ontbrekend geluid",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Retrograad van het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Telbaar",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands van lengte 7",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met 3 lettergrepen in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"sense_index": 1,
"word": "dominee-dichter"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "dominee-schrijver"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineesdochter"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineeskind"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineesland"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineesvrouw"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineeszoon"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "hindostaanse"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "islamitische"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "javaanse"
}
],
"etymology_texts": [
"van Latijn domine, de vocatief van dominus zn \"heer\", gebruikt als aanspreekvorm voor hogergeplaatste mannen, zoals priesters en dokters\n**[1] in de betekenis van ‘predikant’ aangetroffen vanaf 1619\n**[2] de bredere betekenis in Suriname is vergelijkbaar met het oorspronkelijke ‘domine’\n**[3] omdat de witte bef aan het traditionele kledingstuk van een dominee doet denken\n**[4] omdat de leider van de groep voorgaat bij het brullen"
],
"forms": [
{
"form": "dominees",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "domineetje",
"tags": [
"diminutive",
"singular"
]
},
{
"form": "domineetjes",
"tags": [
"diminutive",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "pastor"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "predikant"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "voorganger"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "zielzorger"
}
],
"hyphenation": "do·mi·nee",
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "boerendoeminee"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "octaafdominee"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "televisiedominee"
}
],
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"proverbs": [
{
"sense": "Dominee die niet goed geschoold is of onoprecht; bij uitbreiding in het algemeen iemand die de schijn ophoudt",
"sense_index": 1,
"word": "Blikken dominee"
},
{
"sense": "Spanningsveld tussen streven naar winst en welvaart en morele principes",
"sense_index": 1,
"word": "De koopman en de dominee"
},
{
"sense": "Waarschuwing dat voedsel of drank nog te warm is",
"sense_index": 1,
"word": "Dominee, brand je bekje niet!"
},
{
"sense": "Machtige mensen krijgen steeds voorrang boven de minder machtigen",
"sense_index": 1,
"word": "De pastoor gaat voor en de dominee loopt met hem mee"
},
{
"sense": "Gezegd als het in gezelschap plotseling stil wordt",
"sense_index": 1,
"word": "Er gaat een dominee voorbij"
},
{
"sense": "Gezegd als het in gezelschap plotseling stil wordt",
"sense_index": 1,
"word": "Er komt een dominee voorbij"
}
],
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Beroep_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Religie_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "De dominee staat op de kansel."
},
{
"ref": "Weblink bron\nTitia Ketelaar\n “In het Zuid-Hollandse Westland zijn asielzoekers niet langer welkom” (6 september 2022) op nrc.nl",
"text": "De dominee komt zelf van buiten de gemeente: „Als predikant ben ik onder de mensen, mijn beroep is vertrouwen. (…)\""
}
],
"glosses": [
"voorganger van een protestantse eredienst"
],
"id": "nl-dominee-nl-noun-PduLksU8",
"raw_tags": [
"beroep"
],
"topics": [
"religion"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Beroep_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Religie_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met boekreferenties",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron Gearchiveerde versie “Jubileumboek Puwa Nani 1961-1986 : 25 jaar” (1986), Puwa Nani, p. 8",
"text": "Volgens de javaanse traditie werd aan de KAUM (javaanse dominee) advies gevraagd welke dag het meest geschikt zou zijn."
}
],
"glosses": [
"leider van een religieuze gemeenschap"
],
"id": "nl-dominee-nl-noun-4XhH-wPE",
"raw_tags": [
"beroep",
"Suriname"
],
"topics": [
"religion"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Informeel_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met boekreferenties",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Hay Wijnhoven\n “De merel” (2017), Atlas Contact, Amsterdam, ISBN 9789045033969, hfst. Groot schorem",
"text": "Zoolstra ving naar eigen zeggen alle lijstersoorten: de merel (het mannetje heet ‘zwarte lijster’, het vrouwtje ‘boekweitgrauwe’), beflijster (‘dominee’), zanglijster (‘noordmannekes’), koperwiek (‘oostmannekes’) en grote lijster."
}
],
"glosses": [
"benaming voor sommige vogelsoorten die een zwart verenkleed met een witte borst hebben"
],
"id": "nl-dominee-nl-noun-B-0Cvp3q",
"tags": [
"figuratively",
"informal"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron Gearchiveerde versie “Aalscholver” op natuurpunt.be",
"text": "Aalscholvers die met gespreide vleugels op paaltjes zitten werden door de Scheldevissers vaak vergeleken met predikende religieuzen. De katholieken noemden de vogel daarom ook ‘dominee’, de protestanten hielden het op ‘paster’."
}
],
"glosses": [
"aalscholver Phalacrocorax carbo"
],
"id": "nl-dominee-nl-noun-ms8A6G96"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Verouderd_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nJan Hein Ribot\n “Witkopwatertiran, soeur (Arundinicola leucocephala)” (maart 2022) op surinamebirds.nl",
"text": "De Soeur of Dominee zit altijd laag en vlakbij water en de beste plaats om ze te treffen is in een wat groter zoetwatermoeras."
}
],
"glosses": [
"witkopwatertiran Arundinicola leucocephala"
],
"id": "nl-dominee-nl-noun-BpqrysAe",
"raw_tags": [
"Suriname"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Dierkunde_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met artikelreferenties",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron Het ijzingwekkende jungle-koor in: Ontwaakt!, jrg. 36 nr. 6 (22 maart 1986), p. 23",
"text": "Het gehuil lijkt ons misschien een ongeorganiseerde boel, maar in werkelijkheid zit er toch wel lijn in. „De domri [dominee] is de koorleider”, zei Raymond, een goudzoeker die de brulapen rondom zijn kamp observeerde."
}
],
"glosses": [
"benaming voor het mannetje dat de leider is van een groep brulapen Alouatta macconnelli"
],
"id": "nl-dominee-nl-noun-UaR-0eBG",
"raw_tags": [
"Suriname"
],
"tags": [
"figuratively"
],
"topics": [
"zoology"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-dominee.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/46/Nl-dominee.ogg/Nl-dominee.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dominee.ogg"
},
{
"ipa": "ˈdomiˌne"
}
],
"synonyms": [
{
"word": "beflijster"
},
{
"word": "aalscholver"
},
{
"word": "paster"
},
{
"word": "soeur"
},
{
"word": "witkopwatertiran"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Pastor"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Pfarrer"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Priester"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"word": "parson"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"word": "pastor"
},
{
"lang": "Frans",
"lang_code": "fr",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pasteur"
},
{
"lang": "Italiaans",
"lang_code": "it",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pastore"
},
{
"lang": "Papiaments",
"lang_code": "pap",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"word": "domi"
},
{
"lang": "Pools",
"lang_code": "pl",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pasterz"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "dómine"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pastor"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pastor protestante"
}
],
"word": "dominee"
}
{
"categories": [
"Ontbrekend geluid",
"Retrograad van het Nederlands",
"Telbaar",
"WikiWoordenboek:Wikilink",
"Woorden in het Nederlands",
"Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"Woorden in het Nederlands van lengte 7",
"Woorden met 3 lettergrepen in het Nederlands",
"Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
],
"derived": [
{
"sense_index": 1,
"word": "dominee-dichter"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "dominee-schrijver"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineesdochter"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineeskind"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineesland"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineesvrouw"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "domineeszoon"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "hindostaanse"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "islamitische"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "javaanse"
}
],
"etymology_texts": [
"van Latijn domine, de vocatief van dominus zn \"heer\", gebruikt als aanspreekvorm voor hogergeplaatste mannen, zoals priesters en dokters\n**[1] in de betekenis van ‘predikant’ aangetroffen vanaf 1619\n**[2] de bredere betekenis in Suriname is vergelijkbaar met het oorspronkelijke ‘domine’\n**[3] omdat de witte bef aan het traditionele kledingstuk van een dominee doet denken\n**[4] omdat de leider van de groep voorgaat bij het brullen"
],
"forms": [
{
"form": "dominees",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "domineetje",
"tags": [
"diminutive",
"singular"
]
},
{
"form": "domineetjes",
"tags": [
"diminutive",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "pastor"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "predikant"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "voorganger"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "zielzorger"
}
],
"hyphenation": "do·mi·nee",
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "boerendoeminee"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "octaafdominee"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "televisiedominee"
}
],
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"proverbs": [
{
"sense": "Dominee die niet goed geschoold is of onoprecht; bij uitbreiding in het algemeen iemand die de schijn ophoudt",
"sense_index": 1,
"word": "Blikken dominee"
},
{
"sense": "Spanningsveld tussen streven naar winst en welvaart en morele principes",
"sense_index": 1,
"word": "De koopman en de dominee"
},
{
"sense": "Waarschuwing dat voedsel of drank nog te warm is",
"sense_index": 1,
"word": "Dominee, brand je bekje niet!"
},
{
"sense": "Machtige mensen krijgen steeds voorrang boven de minder machtigen",
"sense_index": 1,
"word": "De pastoor gaat voor en de dominee loopt met hem mee"
},
{
"sense": "Gezegd als het in gezelschap plotseling stil wordt",
"sense_index": 1,
"word": "Er gaat een dominee voorbij"
},
{
"sense": "Gezegd als het in gezelschap plotseling stil wordt",
"sense_index": 1,
"word": "Er komt een dominee voorbij"
}
],
"senses": [
{
"categories": [
"Beroep_in_het_Nederlands",
"Religie_in_het_Nederlands",
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"text": "De dominee staat op de kansel."
},
{
"ref": "Weblink bron\nTitia Ketelaar\n “In het Zuid-Hollandse Westland zijn asielzoekers niet langer welkom” (6 september 2022) op nrc.nl",
"text": "De dominee komt zelf van buiten de gemeente: „Als predikant ben ik onder de mensen, mijn beroep is vertrouwen. (…)\""
}
],
"glosses": [
"voorganger van een protestantse eredienst"
],
"raw_tags": [
"beroep"
],
"topics": [
"religion"
]
},
{
"categories": [
"Beroep_in_het_Nederlands",
"Religie_in_het_Nederlands",
"Woorden met boekreferenties"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron Gearchiveerde versie “Jubileumboek Puwa Nani 1961-1986 : 25 jaar” (1986), Puwa Nani, p. 8",
"text": "Volgens de javaanse traditie werd aan de KAUM (javaanse dominee) advies gevraagd welke dag het meest geschikt zou zijn."
}
],
"glosses": [
"leider van een religieuze gemeenschap"
],
"raw_tags": [
"beroep",
"Suriname"
],
"topics": [
"religion"
]
},
{
"categories": [
"Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"Informeel_in_het_Nederlands",
"Woorden met boekreferenties"
],
"examples": [
{
"ref": "Hay Wijnhoven\n “De merel” (2017), Atlas Contact, Amsterdam, ISBN 9789045033969, hfst. Groot schorem",
"text": "Zoolstra ving naar eigen zeggen alle lijstersoorten: de merel (het mannetje heet ‘zwarte lijster’, het vrouwtje ‘boekweitgrauwe’), beflijster (‘dominee’), zanglijster (‘noordmannekes’), koperwiek (‘oostmannekes’) en grote lijster."
}
],
"glosses": [
"benaming voor sommige vogelsoorten die een zwart verenkleed met een witte borst hebben"
],
"tags": [
"figuratively",
"informal"
]
},
{
"categories": [
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron Gearchiveerde versie “Aalscholver” op natuurpunt.be",
"text": "Aalscholvers die met gespreide vleugels op paaltjes zitten werden door de Scheldevissers vaak vergeleken met predikende religieuzen. De katholieken noemden de vogel daarom ook ‘dominee’, de protestanten hielden het op ‘paster’."
}
],
"glosses": [
"aalscholver Phalacrocorax carbo"
]
},
{
"categories": [
"Verouderd_in_het_Nederlands",
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nJan Hein Ribot\n “Witkopwatertiran, soeur (Arundinicola leucocephala)” (maart 2022) op surinamebirds.nl",
"text": "De Soeur of Dominee zit altijd laag en vlakbij water en de beste plaats om ze te treffen is in een wat groter zoetwatermoeras."
}
],
"glosses": [
"witkopwatertiran Arundinicola leucocephala"
],
"raw_tags": [
"Suriname"
],
"tags": [
"obsolete"
]
},
{
"categories": [
"Dierkunde_in_het_Nederlands",
"Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"Woorden met artikelreferenties"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron Het ijzingwekkende jungle-koor in: Ontwaakt!, jrg. 36 nr. 6 (22 maart 1986), p. 23",
"text": "Het gehuil lijkt ons misschien een ongeorganiseerde boel, maar in werkelijkheid zit er toch wel lijn in. „De domri [dominee] is de koorleider”, zei Raymond, een goudzoeker die de brulapen rondom zijn kamp observeerde."
}
],
"glosses": [
"benaming voor het mannetje dat de leider is van een groep brulapen Alouatta macconnelli"
],
"raw_tags": [
"Suriname"
],
"tags": [
"figuratively"
],
"topics": [
"zoology"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-dominee.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/46/Nl-dominee.ogg/Nl-dominee.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dominee.ogg"
},
{
"ipa": "ˈdomiˌne"
}
],
"synonyms": [
{
"word": "beflijster"
},
{
"word": "aalscholver"
},
{
"word": "paster"
},
{
"word": "soeur"
},
{
"word": "witkopwatertiran"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Pastor"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Pfarrer"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Priester"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"word": "parson"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"word": "pastor"
},
{
"lang": "Frans",
"lang_code": "fr",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pasteur"
},
{
"lang": "Italiaans",
"lang_code": "it",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pastore"
},
{
"lang": "Papiaments",
"lang_code": "pap",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"word": "domi"
},
{
"lang": "Pools",
"lang_code": "pl",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pasterz"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "dómine"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pastor"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "voorganger van een protestantse eredienst",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "pastor protestante"
}
],
"word": "dominee"
}
Download raw JSONL data for dominee meaning in Nederlands (8.1kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-02-15 from the nlwiktionary dump dated 2025-02-02 using wiktextract (ca09fec and c40eb85). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.