"clavis" meaning in Nederlands

See clavis in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: ˈklavɪs Audio: nl-clavis.ogg Forms: claves [plural]
  1. verklaring bij een symbolisch verhaal dat daarin voorkomende elementen koppelt aan hun achterliggende betekenis of personages koppelt aan bestaande personen
    Sense id: nl-clavis-nl-noun-m6wvS8T~ Categories (other): Letterkunde_in_het_Nederlands Topics: literature
  2. koppeling van een bepaalde lijn in de notenbalk aan een bepaalde toon met een teken op die lijn, zodat de toonhoogte van de daarop volgende muziek vastligt
    Sense id: nl-clavis-nl-noun-p2mKeZVe Categories (other): Muziek_in_het_Nederlands Topics: music
  3. klep op blaasinstrument om toonhoogte te regelen
    Sense id: nl-clavis-nl-noun-a4imij58 Categories (other): Muziek_in_het_Nederlands Topics: music
  4. met de voet bediende toets van een orgel
    Sense id: nl-clavis-nl-noun-BIFDA69l Categories (other): Muziek_in_het_Nederlands Topics: music
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: sleutel, muzieksleutel, toonsleutel, klep, pedaaltoets

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontbrekend geluid",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Retrograad van het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Telbaar",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 6",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "van Latijn clavis \"sleutel\", in het middeleeuws Latijn ook de benaming voor de toets van een orgel, omdat die wel iets had van de toenmalige sleutels en zorgde voor afsluiting van het ventiel van de orgelpijp"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "claves",
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "cla·vis",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Letterkunde_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Toch blijft deze studie meer dan een boek over Van Mander: de commentaar op de \"Grondt\" is een goudmijn van renaissancistische kultuur, een soort clavis die in zijn noodgedwongen veelzijdigheid de densiteit van Van Manders boodschap wellicht nog overtreft."
        }
      ],
      "glosses": [
        "verklaring bij een symbolisch verhaal dat daarin voorkomende elementen koppelt aan hun achterliggende betekenis of personages koppelt aan bestaande personen"
      ],
      "id": "nl-clavis-nl-noun-m6wvS8T~",
      "topics": [
        "literature"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Muziek_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "glosses": [
        "koppeling van een bepaalde lijn in de notenbalk aan een bepaalde toon met een teken op die lijn, zodat de toonhoogte van de daarop volgende muziek vastligt"
      ],
      "id": "nl-clavis-nl-noun-p2mKeZVe",
      "raw_tags": [
        "muzieknotatie"
      ],
      "topics": [
        "music"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Muziek_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "glosses": [
        "klep op blaasinstrument om toonhoogte te regelen"
      ],
      "id": "nl-clavis-nl-noun-a4imij58",
      "topics": [
        "music"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Muziek_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Het regeerwerk van het pedaal is meer een drukwerk dan een trekwerk te noemen, want in plaats dat er, als bij het manuaal, stiften op de toetsen staan, die met de abstracten verbonden zijn, bevindt zich hier onder elke clavis een steker, een dun houten staafje, aan beide einden van een stift voorzien, van welke de bovenste door den toets, de onderste door den eersten arm der onder hem liggende wel gaat; de clavis drukt nu den steker, de laatste weder de wel nederwaarts, en de tweede arm van de wel trekt nu de aan hem hangende abstract tot zich."
        }
      ],
      "glosses": [
        "met de voet bediende toets van een orgel"
      ],
      "id": "nl-clavis-nl-noun-BIFDA69l",
      "topics": [
        "music"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-clavis.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/68/Nl-clavis.ogg/Nl-clavis.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-clavis.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ˈklavɪs"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "sleutel"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "muzieksleutel"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "toonsleutel"
    },
    {
      "sense_index": 3,
      "word": "klep"
    },
    {
      "sense_index": 4,
      "word": "pedaaltoets"
    }
  ],
  "word": "clavis"
}
{
  "categories": [
    "Ontbrekend geluid",
    "Retrograad van het Nederlands",
    "Telbaar",
    "WikiWoordenboek:Wikilink",
    "Woorden in het Nederlands",
    "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
    "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
    "Woorden in het Nederlands van lengte 6",
    "Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands",
    "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
  ],
  "etymology_texts": [
    "van Latijn clavis \"sleutel\", in het middeleeuws Latijn ook de benaming voor de toets van een orgel, omdat die wel iets had van de toenmalige sleutels en zorgde voor afsluiting van het ventiel van de orgelpijp"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "claves",
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "cla·vis",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Letterkunde_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Toch blijft deze studie meer dan een boek over Van Mander: de commentaar op de \"Grondt\" is een goudmijn van renaissancistische kultuur, een soort clavis die in zijn noodgedwongen veelzijdigheid de densiteit van Van Manders boodschap wellicht nog overtreft."
        }
      ],
      "glosses": [
        "verklaring bij een symbolisch verhaal dat daarin voorkomende elementen koppelt aan hun achterliggende betekenis of personages koppelt aan bestaande personen"
      ],
      "topics": [
        "literature"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Muziek_in_het_Nederlands"
      ],
      "glosses": [
        "koppeling van een bepaalde lijn in de notenbalk aan een bepaalde toon met een teken op die lijn, zodat de toonhoogte van de daarop volgende muziek vastligt"
      ],
      "raw_tags": [
        "muzieknotatie"
      ],
      "topics": [
        "music"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Muziek_in_het_Nederlands"
      ],
      "glosses": [
        "klep op blaasinstrument om toonhoogte te regelen"
      ],
      "topics": [
        "music"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Muziek_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Het regeerwerk van het pedaal is meer een drukwerk dan een trekwerk te noemen, want in plaats dat er, als bij het manuaal, stiften op de toetsen staan, die met de abstracten verbonden zijn, bevindt zich hier onder elke clavis een steker, een dun houten staafje, aan beide einden van een stift voorzien, van welke de bovenste door den toets, de onderste door den eersten arm der onder hem liggende wel gaat; de clavis drukt nu den steker, de laatste weder de wel nederwaarts, en de tweede arm van de wel trekt nu de aan hem hangende abstract tot zich."
        }
      ],
      "glosses": [
        "met de voet bediende toets van een orgel"
      ],
      "topics": [
        "music"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-clavis.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/68/Nl-clavis.ogg/Nl-clavis.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-clavis.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ˈklavɪs"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "sleutel"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "muzieksleutel"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "toonsleutel"
    },
    {
      "sense_index": 3,
      "word": "klep"
    },
    {
      "sense_index": 4,
      "word": "pedaaltoets"
    }
  ],
  "word": "clavis"
}

Download raw JSONL data for clavis meaning in Nederlands (2.8kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-04-02 from the nlwiktionary dump dated 2025-03-21 using wiktextract (db8a5a5 and fb63907). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.