"utilisme" meaning in All languages combined

See utilisme on Wiktionary

Noun [Nederlands]

IPA: ytiˈlɪsmə Audio: nl-utilisme.ogg
  1. filosofische stroming die stelt dat pijn moet worden bestreden en geluk moet worden bevorderd
    Sense id: nl-utilisme-nl-noun-3Xcmv19q
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: utilitarisme, nuttigheidsleer, nuttigheidssysteem
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Achtervoegsel -isme in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontbrekend geluid",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontelbaar",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Retrograad van het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 8",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden met 4 lettergrepen in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "afleiding van utiliteit met het achtervoegsel -isme"
  ],
  "hyphenation": "uti·lis·me",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Sinds twee eeuwen gebruiken voorstanders van dierenrechten het argument dat dieren emoties zoals pijn kunnen ervaren. De Brit Jeremy Bentham (1748-1832) is met deze idee de grondlegger van het utilisme, een ethische stroming die stelt dat pijn moet worden bestreden en geluk bevorderd. Volgens Bentham zijn „alle wezens die in staat zijn om te lijden, dragers van rechten.”"
        },
        {
          "text": "Deze filosofische tekortkoming [het niet kunnen overzien van alle gevolgen van je handelen] maakte dan ook dat Verlichtingsdenker Immanuel Kant (1724-1804) radicaal afstand nam van het utilisme en een van de meest invloedrijke protagonisten in Europa werd van een ethiek die er haaks op stond: de deontologie (of plichtenethiek, van het Griekse woord deon, wat ‘plicht’ betekent)."
        }
      ],
      "glosses": [
        "filosofische stroming die stelt dat pijn moet worden bestreden en geluk moet worden bevorderd"
      ],
      "id": "nl-utilisme-nl-noun-3Xcmv19q"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-utilisme.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c0/Nl-utilisme.ogg/Nl-utilisme.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-utilisme.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ytiˈlɪsmə"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "utilitarisme"
    },
    {
      "word": "nuttigheidsleer"
    },
    {
      "word": "nuttigheidssysteem"
    }
  ],
  "tags": [
    "neuter"
  ],
  "word": "utilisme"
}
{
  "categories": [
    "Achtervoegsel -isme in het Nederlands",
    "Ontbrekend geluid",
    "Ontelbaar",
    "Retrograad van het Nederlands",
    "WikiWoordenboek:Wikilink",
    "Woorden in het Nederlands",
    "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
    "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
    "Woorden in het Nederlands van lengte 8",
    "Woorden met 4 lettergrepen in het Nederlands",
    "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
  ],
  "etymology_texts": [
    "afleiding van utiliteit met het achtervoegsel -isme"
  ],
  "hyphenation": "uti·lis·me",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Sinds twee eeuwen gebruiken voorstanders van dierenrechten het argument dat dieren emoties zoals pijn kunnen ervaren. De Brit Jeremy Bentham (1748-1832) is met deze idee de grondlegger van het utilisme, een ethische stroming die stelt dat pijn moet worden bestreden en geluk bevorderd. Volgens Bentham zijn „alle wezens die in staat zijn om te lijden, dragers van rechten.”"
        },
        {
          "text": "Deze filosofische tekortkoming [het niet kunnen overzien van alle gevolgen van je handelen] maakte dan ook dat Verlichtingsdenker Immanuel Kant (1724-1804) radicaal afstand nam van het utilisme en een van de meest invloedrijke protagonisten in Europa werd van een ethiek die er haaks op stond: de deontologie (of plichtenethiek, van het Griekse woord deon, wat ‘plicht’ betekent)."
        }
      ],
      "glosses": [
        "filosofische stroming die stelt dat pijn moet worden bestreden en geluk moet worden bevorderd"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-utilisme.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c0/Nl-utilisme.ogg/Nl-utilisme.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-utilisme.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ytiˈlɪsmə"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "utilitarisme"
    },
    {
      "word": "nuttigheidsleer"
    },
    {
      "word": "nuttigheidssysteem"
    }
  ],
  "tags": [
    "neuter"
  ],
  "word": "utilisme"
}

Download raw JSONL data for utilisme meaning in All languages combined (1.9kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-02-26 from the nlwiktionary dump dated 2025-02-21 using wiktextract (ce0be54 and f2e72e5). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.