"primus" meaning in All languages combined

{
  "antonyms": [
    {
      "word": "secundus"
    }
  ],
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontbrekend geluid",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Retrograad van het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Telbaar",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 6",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "primuslamp"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "[1]: van Latijn primus",
    "[2]: van de Zweedse merknaam Primus"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "primussen",
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "pri·mus",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "related": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "primus inter pares"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Ik werd onwel in het Concertgebouw, gelukkig in de Kleine Zaal. Bij de strijkkwartetten zaten wij altijd nogal vooraan in de zaal. De primus zag wat er gebeurde. Hij hield op met spelen en vroeg of er een dokter in de zaal was, terwijl hij met zijn strijkstok naar mij wees."
        }
      ],
      "glosses": [
        "iemand die de eerste plaats in een rangschikking van personen inneemt"
      ],
      "id": "nl-primus-nl-noun-hFb-oGO~"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Een jongen die de klas op stelten zette en het risico nam om een uur of langer op zijn knieën te moeten zitten, werd door zijn klasgenoten eerder bewonderd dan veracht; méér bewonderd in elk geval dan de figuren die iedere maand een primusplaat haalden voor gedrag (primus betekent ‘de eerste’). ‘Dat vonden wij maar saaie en flauwe kerels,’ zegt J.J.A. Aalders (…)."
        },
        {
          "text": "Waar had Micheels zijn kennis van het correcte Nederlands vandaan? Eenvoudig genoeg: hij was afkomstig van Maastricht, waar hij lager en middelbaar onderwijs genoot. Aan het atheneum aldaar was hij primus in alle vakken, behalve in de wiskunde."
        }
      ],
      "glosses": [
        "beste leerling in een klas of van een leerjaar"
      ],
      "id": "nl-primus-nl-noun-ZoiyEMrv"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Religie_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "(…) terwijl hij bij koninkl. besluit van den 28sten Mei 1816, benoemd werd tot secundus van Ds. C. van Leeuw, die als primus zou verschijnen op de 1ste synodale vergadering der Herv. kerk."
        }
      ],
      "glosses": [
        "persoon die als eerste is aangewezen om een bepaalde functie te vervullen"
      ],
      "id": "nl-primus-nl-noun-gUX~nHh4",
      "raw_tags": [
        "protestant",
        "in tegenstelling tot zijn plaatsvervanger"
      ],
      "topics": [
        "religion"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "(…) Juutje Grijsaard die verdween naar een onderduikadres, maar enkele jaren na de oorlog tijdens een kampeervakantie in de Ardennen een ontploffende primus in haar gezicht kreeg en maanden lang de ene huidtransplantatie na de andere moest ondergaan voor ze eindelijk mocht sterven (…)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "kook toestel waarin petroleum gasvormig wordt verbrand"
      ],
      "id": "nl-primus-nl-noun-e4erMgVY"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-primus.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/e/e4/Nl-primus.ogg/Nl-primus.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-primus.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ˈprimʏs"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "primusbrander"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "word": "primus"
}

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Rangtelwoord in het Latijn",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Latijn",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "lang": "Latijn",
  "lang_code": "la",
  "pos": "adj",
  "pos_title": "Rangtelwoord",
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "eerste"
      ],
      "id": "nl-primus-la-adj-oiG5GCKY"
    }
  ],
  "tags": [
    "ordinal"
  ],
  "word": "primus"
}

{
  "categories": [
    "Rangtelwoord in het Latijn",
    "Woorden in het Latijn"
  ],
  "lang": "Latijn",
  "lang_code": "la",
  "pos": "adj",
  "pos_title": "Rangtelwoord",
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "eerste"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "ordinal"
  ],
  "word": "primus"
}

{
  "antonyms": [
    {
      "word": "secundus"
    }
  ],
  "categories": [
    "Ontbrekend geluid",
    "Retrograad van het Nederlands",
    "Telbaar",
    "WikiWoordenboek:Wikilink",
    "Woorden in het Nederlands",
    "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
    "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
    "Woorden in het Nederlands van lengte 6",
    "Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands",
    "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
  ],
  "derived": [
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "primuslamp"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "[1]: van Latijn primus",
    "[2]: van de Zweedse merknaam Primus"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "primussen",
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "pri·mus",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "related": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "primus inter pares"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Ik werd onwel in het Concertgebouw, gelukkig in de Kleine Zaal. Bij de strijkkwartetten zaten wij altijd nogal vooraan in de zaal. De primus zag wat er gebeurde. Hij hield op met spelen en vroeg of er een dokter in de zaal was, terwijl hij met zijn strijkstok naar mij wees."
        }
      ],
      "glosses": [
        "iemand die de eerste plaats in een rangschikking van personen inneemt"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Een jongen die de klas op stelten zette en het risico nam om een uur of langer op zijn knieën te moeten zitten, werd door zijn klasgenoten eerder bewonderd dan veracht; méér bewonderd in elk geval dan de figuren die iedere maand een primusplaat haalden voor gedrag (primus betekent ‘de eerste’). ‘Dat vonden wij maar saaie en flauwe kerels,’ zegt J.J.A. Aalders (…)."
        },
        {
          "text": "Waar had Micheels zijn kennis van het correcte Nederlands vandaan? Eenvoudig genoeg: hij was afkomstig van Maastricht, waar hij lager en middelbaar onderwijs genoot. Aan het atheneum aldaar was hij primus in alle vakken, behalve in de wiskunde."
        }
      ],
      "glosses": [
        "beste leerling in een klas of van een leerjaar"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Religie_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "(…) terwijl hij bij koninkl. besluit van den 28sten Mei 1816, benoemd werd tot secundus van Ds. C. van Leeuw, die als primus zou verschijnen op de 1ste synodale vergadering der Herv. kerk."
        }
      ],
      "glosses": [
        "persoon die als eerste is aangewezen om een bepaalde functie te vervullen"
      ],
      "raw_tags": [
        "protestant",
        "in tegenstelling tot zijn plaatsvervanger"
      ],
      "topics": [
        "religion"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "(…) Juutje Grijsaard die verdween naar een onderduikadres, maar enkele jaren na de oorlog tijdens een kampeervakantie in de Ardennen een ontploffende primus in haar gezicht kreeg en maanden lang de ene huidtransplantatie na de andere moest ondergaan voor ze eindelijk mocht sterven (…)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "kook toestel waarin petroleum gasvormig wordt verbrand"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-primus.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/e/e4/Nl-primus.ogg/Nl-primus.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-primus.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ˈprimʏs"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "primusbrander"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "word": "primus"
}