See karwats on Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Ontbrekend geluid", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Retrograad van het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Telbaar", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "WikiWoordenboek:Wikilink", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 7", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_texts": [ "ontstaan als variant van karbats, dat gespeld \"carbats\" in de betekenis van ‘zweep’ als ontlening aan het Russisch voor het eerst aangetroffen in het jaar 1616 en in 1724 (zie het tweede citaat onder 1.) voor het eerst als \"karwats\"" ], "forms": [ { "form": "karwatsen", "tags": [ "plural" ] }, { "form": "karwatsje", "tags": [ "diminutive", "singular" ] }, { "form": "karwatsjes", "tags": [ "diminutive", "plural" ] } ], "hyphenation": "kar·wats", "lang": "Nederlands", "lang_code": "nl", "notes": [ "In de oudste bewijsplaats uit 1616 is de schrijfwijze \"carbats\" met een c, daarna was de vorm \"karbats\" met een k twee eeuwen gangbaar, maar die werd in de loop van de 19e eeuw verdrongen door \"karwats\". In die periode ontstond naast de oorspronkelijke betekenis \"rijzweep\" ook de betekenis \"gesel\" en waar het verschil niet duidelijk was, de ruimere betekenis \"zweep\"." ], "pos": "noun", "pos_title": "Zelfstandig naamwoord", "senses": [ { "examples": [ { "text": "Verdomd als het niet waar is, ginds zie je een opgebroken weg: daar wordt vast gewerkt aan de vermaledijde vooruitgang die altijd een reuzenstap achteruit is omdat het tastbare verleden er wordt omgewoeld en platgewalst. Nog éven, denk je, en ik schaf me een buks aan of een karwats." }, { "text": "Een stikziende Mof, die langs de Maas loopt zwerven, met een langen Degen, en met een onzichtbaare Couragie, en die op een zeekeren tyd, een groot half uur heeft geleezen in de Werken van Paracelsus, om te zien; of 'er geen Wapenzalf in vermelt stond, bestendig tegens een Rotting of tegens een Karwats, die Slaplenden sustineert, Dat het boek M, een Toverboek is, om dies wil, dat Paracelsus, (het zyn de eige woorden van die wysgeer) nog dieper en stylder was geleert als het Doktoortje met de Molensteene Kastoor." } ], "glosses": [ "slagwerktuig van zwiepend materiaal" ], "id": "nl-karwats-nl-noun-Iift86D4" }, { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Paardrijden_in_het_Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "text": "Voorop reed Lulofs in rijbroek en hooggesloten kaki-jas met zilveren controleursknopen, een fijngevlochten bamboehoed op het hoofd en in de hand een karwats." }, { "text": "Burgermeesteren, Schepenen en Raden der Stad TIEL, maken by deezen bekend, dat hare jaerlykse tweede PAERDEN MARKT zal gehouden watden op den 26sten deezer maend September; zullende ingevolge voorheen gedane bekendmakinge, die geene, die 't beste en grootste koppel Paerden ter markt brengt, genieten een paer Stangen met zilvere Pokkels; en die 't grootste en beste koppel Paerden koopt, een fraje Karwats." } ], "glosses": [ "leren rijzweep met handvat" ], "id": "nl-karwats-nl-noun-LzzTf1XI", "raw_tags": [ "paardrijden" ] }, { "examples": [ { "text": "Bedoeld is: Grammatica, de achtste der negen middeleeuwse muzen van de vrije kunsten. Is het een wonder dat juist zij in de mythologie als attribuut een zweep heeft meegekregen en dat zij in de schilderkunst steevast voorkomt met een karwats in haar hand?" }, { "text": "Terwijl de zweep knalde - misschien inderdaad een karwats, daar wil ik af wezen - bleef ze me nakijken, (…)" }, { "text": "Wacht, gy, kleine deugenieten,\nReeds zoo vroeg volleerd in't kwaad!\nMyn karwats zal u doen voelen,\nHoe het zulke knapen gaat." } ], "glosses": [ "gesel van leren stroken aan een handvat, gebruikt voor lijfstraffen" ], "id": "nl-karwats-nl-noun-2EPfzX36" } ], "sounds": [ { "audio": "nl-karwats.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/a2/Nl-karwats.ogg/Nl-karwats.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-karwats.ogg" }, { "ipa": "kɑrˈwɑts" } ], "synonyms": [ { "sense_index": 1, "word": "zweep" }, { "word": "rijzweep" }, { "word": "gesel" } ], "tags": [ "feminine", "masculine" ], "word": "karwats" }
{ "categories": [ "Ontbrekend geluid", "Retrograad van het Nederlands", "Telbaar", "WikiWoordenboek:Wikilink", "Woorden in het Nederlands", "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave", "Woorden in het Nederlands met audioweergave", "Woorden in het Nederlands van lengte 7", "Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands", "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands" ], "etymology_texts": [ "ontstaan als variant van karbats, dat gespeld \"carbats\" in de betekenis van ‘zweep’ als ontlening aan het Russisch voor het eerst aangetroffen in het jaar 1616 en in 1724 (zie het tweede citaat onder 1.) voor het eerst als \"karwats\"" ], "forms": [ { "form": "karwatsen", "tags": [ "plural" ] }, { "form": "karwatsje", "tags": [ "diminutive", "singular" ] }, { "form": "karwatsjes", "tags": [ "diminutive", "plural" ] } ], "hyphenation": "kar·wats", "lang": "Nederlands", "lang_code": "nl", "notes": [ "In de oudste bewijsplaats uit 1616 is de schrijfwijze \"carbats\" met een c, daarna was de vorm \"karbats\" met een k twee eeuwen gangbaar, maar die werd in de loop van de 19e eeuw verdrongen door \"karwats\". In die periode ontstond naast de oorspronkelijke betekenis \"rijzweep\" ook de betekenis \"gesel\" en waar het verschil niet duidelijk was, de ruimere betekenis \"zweep\"." ], "pos": "noun", "pos_title": "Zelfstandig naamwoord", "senses": [ { "examples": [ { "text": "Verdomd als het niet waar is, ginds zie je een opgebroken weg: daar wordt vast gewerkt aan de vermaledijde vooruitgang die altijd een reuzenstap achteruit is omdat het tastbare verleden er wordt omgewoeld en platgewalst. Nog éven, denk je, en ik schaf me een buks aan of een karwats." }, { "text": "Een stikziende Mof, die langs de Maas loopt zwerven, met een langen Degen, en met een onzichtbaare Couragie, en die op een zeekeren tyd, een groot half uur heeft geleezen in de Werken van Paracelsus, om te zien; of 'er geen Wapenzalf in vermelt stond, bestendig tegens een Rotting of tegens een Karwats, die Slaplenden sustineert, Dat het boek M, een Toverboek is, om dies wil, dat Paracelsus, (het zyn de eige woorden van die wysgeer) nog dieper en stylder was geleert als het Doktoortje met de Molensteene Kastoor." } ], "glosses": [ "slagwerktuig van zwiepend materiaal" ] }, { "categories": [ "Paardrijden_in_het_Nederlands" ], "examples": [ { "text": "Voorop reed Lulofs in rijbroek en hooggesloten kaki-jas met zilveren controleursknopen, een fijngevlochten bamboehoed op het hoofd en in de hand een karwats." }, { "text": "Burgermeesteren, Schepenen en Raden der Stad TIEL, maken by deezen bekend, dat hare jaerlykse tweede PAERDEN MARKT zal gehouden watden op den 26sten deezer maend September; zullende ingevolge voorheen gedane bekendmakinge, die geene, die 't beste en grootste koppel Paerden ter markt brengt, genieten een paer Stangen met zilvere Pokkels; en die 't grootste en beste koppel Paerden koopt, een fraje Karwats." } ], "glosses": [ "leren rijzweep met handvat" ], "raw_tags": [ "paardrijden" ] }, { "examples": [ { "text": "Bedoeld is: Grammatica, de achtste der negen middeleeuwse muzen van de vrije kunsten. Is het een wonder dat juist zij in de mythologie als attribuut een zweep heeft meegekregen en dat zij in de schilderkunst steevast voorkomt met een karwats in haar hand?" }, { "text": "Terwijl de zweep knalde - misschien inderdaad een karwats, daar wil ik af wezen - bleef ze me nakijken, (…)" }, { "text": "Wacht, gy, kleine deugenieten,\nReeds zoo vroeg volleerd in't kwaad!\nMyn karwats zal u doen voelen,\nHoe het zulke knapen gaat." } ], "glosses": [ "gesel van leren stroken aan een handvat, gebruikt voor lijfstraffen" ] } ], "sounds": [ { "audio": "nl-karwats.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/a2/Nl-karwats.ogg/Nl-karwats.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-karwats.ogg" }, { "ipa": "kɑrˈwɑts" } ], "synonyms": [ { "sense_index": 1, "word": "zweep" }, { "word": "rijzweep" }, { "word": "gesel" } ], "tags": [ "feminine", "masculine" ], "word": "karwats" }
Download raw JSONL data for karwats meaning in All languages combined (3.9kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-25 from the nlwiktionary dump dated 2025-01-20 using wiktextract (c15a5ce and 5c11237). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.