"geelgieterij" meaning in All languages combined

See geelgieterij on Wiktionary

Noun [Nederlands]

IPA: ˌɣelɣitəˈrɛi Audio: nl-geelgieterij.ogg Forms: geelgieterijen [singular], geelgieterijtje [diminutive], geelgieterijtjes [diminutive, singular]
  1. werkplaats van een geelgieter
    Sense id: nl-geelgieterij-nl-noun-n5NvCRbr Categories (other): Bedrijf_in_het_Nederlands, Woorden met boekreferenties, Woorden met referenties naar een online publicatie Topics: business
  2. industriële werkplaats voor het bewerken van messing (geelkoper)
    Sense id: nl-geelgieterij-nl-noun-AYMB44yA Categories (other): Bedrijf_in_het_Nederlands, Woorden met boekreferenties, Woorden met referenties naar een online publicatie Topics: business
  3. geheel van de bedrijven waar messing (geelkoper) wordt bewerkt
    Sense id: nl-geelgieterij-nl-noun-~nFuG1GZ Categories (other): Bedrijfstak_in_het_Nederlands, Woorden met boekreferenties
  4. vervaardiging van voorwerpen door messing te smelten en in een vorm te laten afkoelen, het ambacht van het geelgieten
    Sense id: nl-geelgieterij-nl-noun-ETZny2eW Categories (other): Techniek_in_het_Nederlands, Woorden met artikelreferenties, Woorden met boekreferenties Topics: technology
The following are not (yet) sense-disambiguated
Translations (werkplaats van een geelgieter): brass foundry (Engels), fonderie de cuivre [feminine] (Frans)

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Achtervoegsel -erij in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Achtervoegsel -ij in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontbrekend geluid",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontelbaar",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Retrograad van het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Telbaar",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 12",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden met 4 lettergrepen in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "[1], [2]: afgeleid van geelgieter met het achtervoegsel -ij",
    "[3], [4]: Naamwoord van handeling van geelgieten met het achtervoegsel -erij"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "geelgieterijen",
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "geelgieterijtje",
      "raw_tags": [
        "[1], [2]"
      ],
      "tags": [
        "diminutive"
      ]
    },
    {
      "form": "geelgieterijtjes",
      "tags": [
        "diminutive",
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "geel·gie·te·rij",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Bedrijf_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Woorden met boekreferenties",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "C.J.A.C. Peeters\n “De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch.” (1964), Staatsuitgeverij, Den Haag / Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist, p. 346",
          "text": "Het is een typisch laatgotisch model zoals het ook elders voorkomt en zoals het bijvoorbeeld werk uit Mechelse geelgieterijen in de late middeleeuwen kenmerkt."
        },
        {
          "ref": "Gijsbert Karel Hogendorp (graaf van)\n “Bijdragen Tot de Huishouding Van Staat in Het Koningrijk Der Nederlanden, Verzameld Ten Dienste Der Staten-Generaal, Volumes 1-2” (1854), J. Noman en zoon, p. 323",
          "text": "Ik heb de merkwaardige geelgieterij van den heer Bivort Raymond, buiten Namen, bezocht en de kunde en ijver van denzelven bewonderd."
        },
        {
          "ref": "Jan Francinus Voerman\n “Verstedelijking en migratie in het Oost-Groningse veengebied ...” (2001), Van Gorcum , ISBN 9789023237600, p. 489",
          "text": "Kenmerkend voor het multifunctionelere karakter van Veendam en Winschoten was dat binnen de bedrijfstak metaal in deze gemeenten ook nog geelgieterijen en tingieterijen (Winschoten) en scharenslijperijen (Veendam) voorkwamen."
        }
      ],
      "glosses": [
        "werkplaats van een geelgieter"
      ],
      "id": "nl-geelgieterij-nl-noun-n5NvCRbr",
      "topics": [
        "business"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Bedrijf_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Woorden met boekreferenties",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Weblink bron “Monumenten afgebeeld op zomerpostzegels” (25 februari 1987) op nrc.nl",
          "text": "Op de zomerzegels staan afbeeldingen van het stoomgemaal Nijkerk, gebouwd in 1882, de watertoren van Deventer, daterend uit 1892 en de geelgieterij in Joure, waarvan het gebouw in 1911 werd opgetrokken. De geelgieterij zelf stamt uit 1854."
        },
        {
          "ref": "Jacob Honig\n “Geschiedenis der Zaanlanden” (1849), Van der Scheer, p. 146",
          "text": "Zij rigtten zelfs te Zaandam eene geelgieterij op, om al het koperwerk maar te kunnen bezorgen, en de fabrijken van klein houtwerk te Krommenie en Uitgeest, waren met magt van werklieden bijna niet in staat de bestellingen te volvoeren."
        },
        {
          "ref": "Koos Havelaar\n “Bewaard en bewonderd: Industrieel erfgoed in de Haagse regio” (2020), Amsterdam University Press , ISBN 9789462495166, p. 22",
          "text": "Markante voorbeelden zijn de meubelmakers gebroeders Horrix en de geelgieterij annex knopenfabriek Van Maanen. De echte moderne industrie diende zich in de stad aan in 1824 met de komst van de eerste stoommachine bij de koperpletterij E.B.L. Maritz, de latere ijzergieterij en -pletterij Enthoven."
        }
      ],
      "glosses": [
        "industriële werkplaats voor het bewerken van messing (geelkoper)"
      ],
      "id": "nl-geelgieterij-nl-noun-AYMB44yA",
      "topics": [
        "business"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Bedrijfstak_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Woorden met boekreferenties",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "G.W.C. van Wezel\n “De Onze-Lieve-Vrouwekerk en de grafkapel voor Oranje-Nassau te Breda.” (2003), Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Waanders Uitgevers, Zwolle, ISBN 90 400 8746 6, p. 324",
          "text": "Maar pas aan het eind van de vijftiende eeuw kreeg Mechelen een belangrijke naam in de brons- en geelgieterij."
        },
        {
          "ref": "Johann Rudolph Wagner\n “Handboek der fabriekscheikunde - Volume 1” (1864), Noothoven van Goor, p. 592",
          "text": "Het gieten van messing en het vervaardigen der vormen geschiedt in de geelgieterij: de roodgieterij, waar men met roode messing of tombak werkt, stemt in de hoofdzaak met de geelgieterij overeen. De geelgieterij vormt een tak van nijverheid, die een groot aantal van de meest verschillende artikelen omvat, deels voor de behoeften van het gewone leven en de nijverheid, deels van de weelde."
        }
      ],
      "glosses": [
        "geheel van de bedrijven waar messing (geelkoper) wordt bewerkt"
      ],
      "id": "nl-geelgieterij-nl-noun-~nFuG1GZ",
      "raw_tags": [
        "bedrijfstak"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Techniek_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Woorden met artikelreferenties",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Woorden met boekreferenties",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Johannes Aarnout Loebèr jr.\n De nieuwe koers in het Rijks Ethnographisch Museum te Leiden. in: De Gids., jrg. 76 deel 3 nr. 7 (juli 1912), P.N. van Kampen & zoon, Amsterdam, p. 116",
          "text": "Vele bronzen gebruiksvoorwerpen zijn interessante stalen der toenmalige gietkunst, die nu nog in geelgieterij op Java voortleeft."
        },
        {
          "ref": "Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap\n “Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap” (1904), E.J. Brill, p. 738",
          "text": "Het opstel over het brons-tijdperk op Celebes behandelt de geelgieterij van den tegenwoordigen tijd, de in historischen tijd verdwenen geelgieterij en de voorhistorische geelgieterij; een en ander leidt de schrijvers tot de conclusie dat deze industrie op Celebes tot lang voor de 17de eeuw teruggaat; en dat de bronzen bijlen van een verleden spreken, waarin men geen ijzeren bijlen kon maken."
        },
        {
          "ref": "Koninklijk Instituut voor de Tropen\n “Geillustreerde beschrijvingen van Indische kunstnijverheid” (1914), p. 48",
          "text": "Echter, hoe bekend de Javaansche geelgieterij ook is, van de hoogstaande bronskunst der Hindoe's tot het messinggietsel der huidige Javanen is een groote afstand, ook in kwaliteit."
        }
      ],
      "glosses": [
        "vervaardiging van voorwerpen door messing te smelten en in een vorm te laten afkoelen, het ambacht van het geelgieten"
      ],
      "id": "nl-geelgieterij-nl-noun-ETZny2eW",
      "topics": [
        "technology"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-geelgieterij.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/49/Nl-geelgieterij.ogg/Nl-geelgieterij.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-geelgieterij.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ˌɣelɣitəˈrɛi"
    }
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "werkplaats van een geelgieter",
      "sense_index": 1,
      "word": "brass foundry"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "werkplaats van een geelgieter",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "fonderie de cuivre"
    }
  ],
  "word": "geelgieterij"
}
{
  "categories": [
    "Achtervoegsel -erij in het Nederlands",
    "Achtervoegsel -ij in het Nederlands",
    "Ontbrekend geluid",
    "Ontelbaar",
    "Retrograad van het Nederlands",
    "Telbaar",
    "Woorden in het Nederlands",
    "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
    "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
    "Woorden in het Nederlands van lengte 12",
    "Woorden met 4 lettergrepen in het Nederlands",
    "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
  ],
  "etymology_texts": [
    "[1], [2]: afgeleid van geelgieter met het achtervoegsel -ij",
    "[3], [4]: Naamwoord van handeling van geelgieten met het achtervoegsel -erij"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "geelgieterijen",
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "geelgieterijtje",
      "raw_tags": [
        "[1], [2]"
      ],
      "tags": [
        "diminutive"
      ]
    },
    {
      "form": "geelgieterijtjes",
      "tags": [
        "diminutive",
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "geel·gie·te·rij",
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Bedrijf_in_het_Nederlands",
        "Woorden met boekreferenties",
        "Woorden met referenties naar een online publicatie"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "C.J.A.C. Peeters\n “De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch.” (1964), Staatsuitgeverij, Den Haag / Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist, p. 346",
          "text": "Het is een typisch laatgotisch model zoals het ook elders voorkomt en zoals het bijvoorbeeld werk uit Mechelse geelgieterijen in de late middeleeuwen kenmerkt."
        },
        {
          "ref": "Gijsbert Karel Hogendorp (graaf van)\n “Bijdragen Tot de Huishouding Van Staat in Het Koningrijk Der Nederlanden, Verzameld Ten Dienste Der Staten-Generaal, Volumes 1-2” (1854), J. Noman en zoon, p. 323",
          "text": "Ik heb de merkwaardige geelgieterij van den heer Bivort Raymond, buiten Namen, bezocht en de kunde en ijver van denzelven bewonderd."
        },
        {
          "ref": "Jan Francinus Voerman\n “Verstedelijking en migratie in het Oost-Groningse veengebied ...” (2001), Van Gorcum , ISBN 9789023237600, p. 489",
          "text": "Kenmerkend voor het multifunctionelere karakter van Veendam en Winschoten was dat binnen de bedrijfstak metaal in deze gemeenten ook nog geelgieterijen en tingieterijen (Winschoten) en scharenslijperijen (Veendam) voorkwamen."
        }
      ],
      "glosses": [
        "werkplaats van een geelgieter"
      ],
      "topics": [
        "business"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Bedrijf_in_het_Nederlands",
        "Woorden met boekreferenties",
        "Woorden met referenties naar een online publicatie"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Weblink bron “Monumenten afgebeeld op zomerpostzegels” (25 februari 1987) op nrc.nl",
          "text": "Op de zomerzegels staan afbeeldingen van het stoomgemaal Nijkerk, gebouwd in 1882, de watertoren van Deventer, daterend uit 1892 en de geelgieterij in Joure, waarvan het gebouw in 1911 werd opgetrokken. De geelgieterij zelf stamt uit 1854."
        },
        {
          "ref": "Jacob Honig\n “Geschiedenis der Zaanlanden” (1849), Van der Scheer, p. 146",
          "text": "Zij rigtten zelfs te Zaandam eene geelgieterij op, om al het koperwerk maar te kunnen bezorgen, en de fabrijken van klein houtwerk te Krommenie en Uitgeest, waren met magt van werklieden bijna niet in staat de bestellingen te volvoeren."
        },
        {
          "ref": "Koos Havelaar\n “Bewaard en bewonderd: Industrieel erfgoed in de Haagse regio” (2020), Amsterdam University Press , ISBN 9789462495166, p. 22",
          "text": "Markante voorbeelden zijn de meubelmakers gebroeders Horrix en de geelgieterij annex knopenfabriek Van Maanen. De echte moderne industrie diende zich in de stad aan in 1824 met de komst van de eerste stoommachine bij de koperpletterij E.B.L. Maritz, de latere ijzergieterij en -pletterij Enthoven."
        }
      ],
      "glosses": [
        "industriële werkplaats voor het bewerken van messing (geelkoper)"
      ],
      "topics": [
        "business"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Bedrijfstak_in_het_Nederlands",
        "Woorden met boekreferenties"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "G.W.C. van Wezel\n “De Onze-Lieve-Vrouwekerk en de grafkapel voor Oranje-Nassau te Breda.” (2003), Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Waanders Uitgevers, Zwolle, ISBN 90 400 8746 6, p. 324",
          "text": "Maar pas aan het eind van de vijftiende eeuw kreeg Mechelen een belangrijke naam in de brons- en geelgieterij."
        },
        {
          "ref": "Johann Rudolph Wagner\n “Handboek der fabriekscheikunde - Volume 1” (1864), Noothoven van Goor, p. 592",
          "text": "Het gieten van messing en het vervaardigen der vormen geschiedt in de geelgieterij: de roodgieterij, waar men met roode messing of tombak werkt, stemt in de hoofdzaak met de geelgieterij overeen. De geelgieterij vormt een tak van nijverheid, die een groot aantal van de meest verschillende artikelen omvat, deels voor de behoeften van het gewone leven en de nijverheid, deels van de weelde."
        }
      ],
      "glosses": [
        "geheel van de bedrijven waar messing (geelkoper) wordt bewerkt"
      ],
      "raw_tags": [
        "bedrijfstak"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Techniek_in_het_Nederlands",
        "Woorden met artikelreferenties",
        "Woorden met boekreferenties"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Johannes Aarnout Loebèr jr.\n De nieuwe koers in het Rijks Ethnographisch Museum te Leiden. in: De Gids., jrg. 76 deel 3 nr. 7 (juli 1912), P.N. van Kampen & zoon, Amsterdam, p. 116",
          "text": "Vele bronzen gebruiksvoorwerpen zijn interessante stalen der toenmalige gietkunst, die nu nog in geelgieterij op Java voortleeft."
        },
        {
          "ref": "Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap\n “Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap” (1904), E.J. Brill, p. 738",
          "text": "Het opstel over het brons-tijdperk op Celebes behandelt de geelgieterij van den tegenwoordigen tijd, de in historischen tijd verdwenen geelgieterij en de voorhistorische geelgieterij; een en ander leidt de schrijvers tot de conclusie dat deze industrie op Celebes tot lang voor de 17de eeuw teruggaat; en dat de bronzen bijlen van een verleden spreken, waarin men geen ijzeren bijlen kon maken."
        },
        {
          "ref": "Koninklijk Instituut voor de Tropen\n “Geillustreerde beschrijvingen van Indische kunstnijverheid” (1914), p. 48",
          "text": "Echter, hoe bekend de Javaansche geelgieterij ook is, van de hoogstaande bronskunst der Hindoe's tot het messinggietsel der huidige Javanen is een groote afstand, ook in kwaliteit."
        }
      ],
      "glosses": [
        "vervaardiging van voorwerpen door messing te smelten en in een vorm te laten afkoelen, het ambacht van het geelgieten"
      ],
      "topics": [
        "technology"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-geelgieterij.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/49/Nl-geelgieterij.ogg/Nl-geelgieterij.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-geelgieterij.ogg"
    },
    {
      "ipa": "ˌɣelɣitəˈrɛi"
    }
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "werkplaats van een geelgieter",
      "sense_index": 1,
      "word": "brass foundry"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "werkplaats van een geelgieter",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "fonderie de cuivre"
    }
  ],
  "word": "geelgieterij"
}

Download raw JSONL data for geelgieterij meaning in All languages combined (6.7kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-18 from the nlwiktionary dump dated 2025-01-01 using wiktextract (e4a2c88 and 4230888). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.