"nîr" meaning in Kurmancî

See nîr in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: /niːɾ/
Etymology: Hevreha soranî نیر (nîr), kurdiya başûrînîr, nîre, zazakî nîre, hemû ji erebî نير (nîr), hevreha îbrî ניר (nîr), aramî ܢܝܪܐ (nîra), akadî nîru. Hevmaneya wê ya ji proto-hindûewropî anku "yox / yok" di farisî û gelek zimanên din yên hindûewropî de maye (li beşa wergeran binêrin) lê ji kurdî ketiye. Hevmaneya wê ya tirkî boyunduruk jî wek bandor ketiye zimanê nivîskî yê kurdî û di kurdî de maneya "tesîr" wergirtiye. Forms: nîrê [masculine, definite, construct, singular], nîrên [masculine, definite, construct, plural], nîrî [masculine, definite, oblique, singular], nîran [masculine, definite, oblique, plural], wî nîrî [masculine, definite, demonstrative, oblique, singular], wan nîran [masculine, definite, demonstrative, oblique, plural], nîro [masculine, definite, vocative, singular], nîrino [masculine, definite, vocative, plural], nîrek [masculine, indefinite, nominative, singular], nîrin [masculine, indefinite, nominative, plural], nîrekî [masculine, indefinite, construct, singular], nîrine [masculine, indefinite, construct, plural], nîrekî [masculine, indefinite, oblique, singular], nîrinan [masculine, indefinite, oblique, plural], نیر, bîr, çîr, dîr, gîr, hîr, jîr, kîr, lîr, mîr, pîr, sîr, şîr, tîr, zîr
  1. Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.
  2. zilm, zordestî, stem, bindestî, koletî Tags: figurative
    Sense id: ku-nîr-ku-noun-NU8ksYZe Categories (other): Maneyên mecazî bi kurmancî
The following are not (yet) sense-disambiguated
Related terms: basole Translations: zgjedhë (Albanî), joch [masculine] (Almaniya bilind a kevn), Joch (Almanî), åg (Danmarkî), نير (Erebî), jugo (Esperantoyî), ike (Estonî), یوغ (îwẍ) (Farisî), joug [masculine] (Fransî), ies (Fînî), xugo (Galîsî), zio (Grîkoyî), jou (Katalanî), coppiu (Korsîkayî), iugum (Latînî), jungas (Lîtwanî), iga (Mecarî), járom (Mecarî), jarzmo (Polonî), jug [masculine] (Romanyayî), иго (igo) (Rusî), igo (Sirboxirwatî), jaram (Sirboxirwatî), jarmo (Slovakî), yugo (Spanî), ok (Swêdî), boyunduruk (Tirkî), djeu (Walonî), ζυγός (zygós) (Yûnanî), jařmo (Çekî), yugo (Îdoyî), ġeoc (Îngilîziya kevn), yoke (Îngilîzî), servitude (Îngilîzî), slavery (Îngilîzî)
Categories (other): Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî, Kurmancî, Navdêr bi kurmancî, Navdêrên nêr bi kurmancî, Peyvên kurmancî ji erebî, Transliterasyona nepêwîst bi soranî Synonyms: nar, nêr, nor, nûr, tûxt, ox, dox Synonyms (Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.): yûx, cûx, tûxt, bondurẍa

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Navdêr bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Navdêrên nêr bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Peyvên kurmancî ji erebî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Transliterasyona nepêwîst bi soranî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "Hevreha soranî نیر (nîr), kurdiya başûrînîr, nîre, zazakî nîre, hemû ji erebî نير (nîr), hevreha îbrî ניר (nîr), aramî ܢܝܪܐ (nîra), akadî nîru. Hevmaneya wê ya ji proto-hindûewropî anku \"yox / yok\" di farisî û gelek zimanên din yên hindûewropî de maye (li beşa wergeran binêrin) lê ji kurdî ketiye. Hevmaneya wê ya tirkî boyunduruk jî wek bandor ketiye zimanê nivîskî yê kurdî û di kurdî de maneya \"tesîr\" wergirtiye.",
  "forms": [
    {
      "form": "nîrê",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "construct",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrên",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "construct",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrî",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîran",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "wî nîrî",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "demonstrative",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "wan nîran",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "demonstrative",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîro",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "vocative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrino",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "vocative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrek",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrin",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrekî",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "construct",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrine",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "construct",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrekî",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrinan",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "نیر",
      "raw_tags": [
        "kurdî-erebî"
      ]
    },
    {
      "form": "bîr"
    },
    {
      "form": "çîr"
    },
    {
      "form": "dîr"
    },
    {
      "form": "gîr"
    },
    {
      "form": "hîr"
    },
    {
      "form": "jîr"
    },
    {
      "form": "kîr"
    },
    {
      "form": "lîr"
    },
    {
      "form": "mîr"
    },
    {
      "form": "pîr"
    },
    {
      "form": "sîr"
    },
    {
      "form": "şîr"
    },
    {
      "form": "tîr"
    },
    {
      "form": "zîr"
    }
  ],
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "related": [
    {
      "word": "basole"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtin bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên ji Ehmedê Xanî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              56,
              61
            ]
          ],
          "ref": "Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692",
          "text": "Yekrû ne li nik te kufr û îmanYeksû ne li nik te xuld û nîranQehra xwe bikî eger tu zahir"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan."
      ],
      "id": "ku-nîr-ku-noun-f89kABXl"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Maneyên mecazî bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "glosses": [
        "zilm, zordestî, stem, bindestî, koletî"
      ],
      "id": "ku-nîr-ku-noun-NU8ksYZe",
      "tags": [
        "figurative"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "/niːɾ/"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense": "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.",
      "word": "yûx"
    },
    {
      "sense": "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.",
      "word": "cûx"
    },
    {
      "sense": "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.",
      "word": "tûxt"
    },
    {
      "sense": "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.",
      "word": "bondurẍa"
    },
    {
      "word": "nar"
    },
    {
      "word": "nêr"
    },
    {
      "word": "nor"
    },
    {
      "word": "nûr"
    },
    {
      "word": "tûxt"
    },
    {
      "word": "ox"
    },
    {
      "word": "dox"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Albanî",
      "lang_code": "sq",
      "word": "zgjedhë"
    },
    {
      "lang": "Almaniya bilind a kevn",
      "lang_code": "goh",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "joch"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "word": "Joch"
    },
    {
      "lang": "Çekî",
      "lang_code": "cs",
      "word": "jařmo"
    },
    {
      "lang": "Danmarkî",
      "lang_code": "da",
      "word": "åg"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "نير"
    },
    {
      "lang": "Esperantoyî",
      "lang_code": "eo",
      "word": "jugo"
    },
    {
      "lang": "Estonî",
      "lang_code": "et",
      "word": "ike"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "ku",
      "roman": "îwẍ",
      "word": "یوغ"
    },
    {
      "lang": "Fînî",
      "lang_code": "fi",
      "word": "ies"
    },
    {
      "lang": "Fransî",
      "lang_code": "fr",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "joug"
    },
    {
      "lang": "Galîsî",
      "lang_code": "gl",
      "word": "xugo"
    },
    {
      "lang": "Grîkoyî",
      "lang_code": "grk-ita",
      "word": "zio"
    },
    {
      "lang": "Îdoyî",
      "lang_code": "io",
      "word": "yugo"
    },
    {
      "lang": "Îngilîziya kevn",
      "lang_code": "ang",
      "word": "ġeoc"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "yoke"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "servitude"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "slavery"
    },
    {
      "lang": "Katalanî",
      "lang_code": "ca",
      "word": "jou"
    },
    {
      "lang": "Korsîkayî",
      "lang_code": "co",
      "word": "coppiu"
    },
    {
      "lang": "Latînî",
      "lang_code": "la",
      "word": "iugum"
    },
    {
      "lang": "Lîtwanî",
      "lang_code": "lt",
      "word": "jungas"
    },
    {
      "lang": "Mecarî",
      "lang_code": "hu",
      "word": "iga"
    },
    {
      "lang": "Mecarî",
      "lang_code": "hu",
      "word": "járom"
    },
    {
      "lang": "Polonî",
      "lang_code": "pl",
      "word": "jarzmo"
    },
    {
      "lang": "Romanyayî",
      "lang_code": "ro",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "jug"
    },
    {
      "lang": "Rusî",
      "lang_code": "ru",
      "roman": "igo",
      "word": "иго"
    },
    {
      "lang": "Sirboxirwatî",
      "lang_code": "sh",
      "word": "igo"
    },
    {
      "lang": "Sirboxirwatî",
      "lang_code": "sh",
      "word": "jaram"
    },
    {
      "lang": "Slovakî",
      "lang_code": "sk",
      "word": "jarmo"
    },
    {
      "lang": "Spanî",
      "lang_code": "es",
      "word": "yugo"
    },
    {
      "lang": "Swêdî",
      "lang_code": "sv",
      "word": "ok"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "boyunduruk"
    },
    {
      "lang": "Walonî",
      "lang_code": "wa",
      "word": "djeu"
    },
    {
      "lang": "Yûnanî",
      "lang_code": "el",
      "roman": "zygós",
      "word": "ζυγός"
    }
  ],
  "word": "nîr"
}
{
  "categories": [
    "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
    "Kurmancî",
    "Navdêr bi kurmancî",
    "Navdêrên nêr bi kurmancî",
    "Peyvên kurmancî ji erebî",
    "Transliterasyona nepêwîst bi soranî"
  ],
  "etymology_text": "Hevreha soranî نیر (nîr), kurdiya başûrînîr, nîre, zazakî nîre, hemû ji erebî نير (nîr), hevreha îbrî ניר (nîr), aramî ܢܝܪܐ (nîra), akadî nîru. Hevmaneya wê ya ji proto-hindûewropî anku \"yox / yok\" di farisî û gelek zimanên din yên hindûewropî de maye (li beşa wergeran binêrin) lê ji kurdî ketiye. Hevmaneya wê ya tirkî boyunduruk jî wek bandor ketiye zimanê nivîskî yê kurdî û di kurdî de maneya \"tesîr\" wergirtiye.",
  "forms": [
    {
      "form": "nîrê",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "construct",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrên",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "construct",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrî",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîran",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "wî nîrî",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "demonstrative",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "wan nîran",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "demonstrative",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîro",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "vocative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrino",
      "tags": [
        "masculine",
        "definite",
        "vocative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrek",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrin",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrekî",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "construct",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrine",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "construct",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrekî",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "nîrinan",
      "tags": [
        "masculine",
        "indefinite",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "نیر",
      "raw_tags": [
        "kurdî-erebî"
      ]
    },
    {
      "form": "bîr"
    },
    {
      "form": "çîr"
    },
    {
      "form": "dîr"
    },
    {
      "form": "gîr"
    },
    {
      "form": "hîr"
    },
    {
      "form": "jîr"
    },
    {
      "form": "kîr"
    },
    {
      "form": "lîr"
    },
    {
      "form": "mîr"
    },
    {
      "form": "pîr"
    },
    {
      "form": "sîr"
    },
    {
      "form": "şîr"
    },
    {
      "form": "tîr"
    },
    {
      "form": "zîr"
    }
  ],
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "related": [
    {
      "word": "basole"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
        "Jêgirtin bi kurmancî",
        "Jêgirtinên ji Ehmedê Xanî",
        "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              56,
              61
            ]
          ],
          "ref": "Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692",
          "text": "Yekrû ne li nik te kufr û îmanYeksû ne li nik te xuld û nîranQehra xwe bikî eger tu zahir"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Maneyên mecazî bi kurmancî"
      ],
      "glosses": [
        "zilm, zordestî, stem, bindestî, koletî"
      ],
      "tags": [
        "figurative"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "/niːɾ/"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense": "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.",
      "word": "yûx"
    },
    {
      "sense": "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.",
      "word": "cûx"
    },
    {
      "sense": "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.",
      "word": "tûxt"
    },
    {
      "sense": "Darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan.",
      "word": "bondurẍa"
    },
    {
      "word": "nar"
    },
    {
      "word": "nêr"
    },
    {
      "word": "nor"
    },
    {
      "word": "nûr"
    },
    {
      "word": "tûxt"
    },
    {
      "word": "ox"
    },
    {
      "word": "dox"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Albanî",
      "lang_code": "sq",
      "word": "zgjedhë"
    },
    {
      "lang": "Almaniya bilind a kevn",
      "lang_code": "goh",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "joch"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "word": "Joch"
    },
    {
      "lang": "Çekî",
      "lang_code": "cs",
      "word": "jařmo"
    },
    {
      "lang": "Danmarkî",
      "lang_code": "da",
      "word": "åg"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "نير"
    },
    {
      "lang": "Esperantoyî",
      "lang_code": "eo",
      "word": "jugo"
    },
    {
      "lang": "Estonî",
      "lang_code": "et",
      "word": "ike"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "ku",
      "roman": "îwẍ",
      "word": "یوغ"
    },
    {
      "lang": "Fînî",
      "lang_code": "fi",
      "word": "ies"
    },
    {
      "lang": "Fransî",
      "lang_code": "fr",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "joug"
    },
    {
      "lang": "Galîsî",
      "lang_code": "gl",
      "word": "xugo"
    },
    {
      "lang": "Grîkoyî",
      "lang_code": "grk-ita",
      "word": "zio"
    },
    {
      "lang": "Îdoyî",
      "lang_code": "io",
      "word": "yugo"
    },
    {
      "lang": "Îngilîziya kevn",
      "lang_code": "ang",
      "word": "ġeoc"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "yoke"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "servitude"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "slavery"
    },
    {
      "lang": "Katalanî",
      "lang_code": "ca",
      "word": "jou"
    },
    {
      "lang": "Korsîkayî",
      "lang_code": "co",
      "word": "coppiu"
    },
    {
      "lang": "Latînî",
      "lang_code": "la",
      "word": "iugum"
    },
    {
      "lang": "Lîtwanî",
      "lang_code": "lt",
      "word": "jungas"
    },
    {
      "lang": "Mecarî",
      "lang_code": "hu",
      "word": "iga"
    },
    {
      "lang": "Mecarî",
      "lang_code": "hu",
      "word": "járom"
    },
    {
      "lang": "Polonî",
      "lang_code": "pl",
      "word": "jarzmo"
    },
    {
      "lang": "Romanyayî",
      "lang_code": "ro",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "jug"
    },
    {
      "lang": "Rusî",
      "lang_code": "ru",
      "roman": "igo",
      "word": "иго"
    },
    {
      "lang": "Sirboxirwatî",
      "lang_code": "sh",
      "word": "igo"
    },
    {
      "lang": "Sirboxirwatî",
      "lang_code": "sh",
      "word": "jaram"
    },
    {
      "lang": "Slovakî",
      "lang_code": "sk",
      "word": "jarmo"
    },
    {
      "lang": "Spanî",
      "lang_code": "es",
      "word": "yugo"
    },
    {
      "lang": "Swêdî",
      "lang_code": "sv",
      "word": "ok"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "boyunduruk"
    },
    {
      "lang": "Walonî",
      "lang_code": "wa",
      "word": "djeu"
    },
    {
      "lang": "Yûnanî",
      "lang_code": "el",
      "roman": "zygós",
      "word": "ζυγός"
    }
  ],
  "word": "nîr"
}

Download raw JSONL data for nîr meaning in Kurmancî (5.7kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Kurmancî dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-05-02 from the kuwiktionary dump dated 2025-04-20 using wiktextract (bb9bcd7 and e876143). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.