"cîhan" meaning in Kurmancî

See cîhan in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: /d͡ʒiːˈhɑːn/ Audio: LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-cîhan.wav Forms: جیهان
Etymology: Ji zimanên îranî, hevreha farisî جهان (cihan), farisiya navîn gêhan, farisiya kevn geyṡanam, pirrjimara geṡa- (jîndar, heywan). کیهان (keyhan, “gerdûn”) ya farisî jî ji heman rehî ye.
  1. Planeta Zemîn ango ya em lê dijîn.
  2. Zemîn û her tiştê lê.
    Sense id: ku-cîhan-ku-noun-ofMRtyJv Categories (other): Jêgirtin bi kurmancî
  3. Alem, xelk, xelk û alem, hemî mirov.
    Sense id: ku-cîhan-ku-noun-wUbReDg8 Categories (other): Nimûne bi kurmancî
  4. Parçeyek ji dinyayê.
    Sense id: ku-cîhan-ku-noun-McHW6-4~ Categories (other): Nimûne bi kurmancî
  5. Derek kar yan çalakiyekê.
    Sense id: ku-cîhan-ku-noun-xzdwguXQ Categories (other): Nimûne bi kurmancî
  6. Gerdûn, hemî galaksiyên tê zanîn yan bawerkirin ku hene.
    Sense id: ku-cîhan-ku-noun-7kfLDQ~5
  7. Her tiştê di jiyana kesekê/î de.
    Sense id: ku-cîhan-ku-noun-JbsCCx8b Categories (other): Nimûne bi kurmancî
  8. Rewş.
    Sense id: ku-cîhan-ku-noun-WRLyu8Xw Categories (other): Nimûne bi kurmancî
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: dinya, alem, gerdûn, xelk Derived forms: cîhangir, cîhangirî, cîhanî, tevcîhanî, tevcîhanîtî Translations: Bevölkerung [feminine] (Almanî), Weltall [masculine] (Almanî), العالم (Erebî), دنيا (Erebî), الكون (Erebî), الكون (Erebî), جهان (Farisî), دنیا (Farisî), دنیا (Farisî), عالَم (Farisî), گیتی (Farisî), جلوهگاه (Farisî), 世界 (Japonî), acun (Tirkî), alem (Tirkî), âlem (Tirkî), cihan (Tirkî), dünya (Tirkî), kainat (Tirkî), küre (Tirkî), zemin (Tirkî), evren (Tirkî), yer yuvarlağı (Tirkî), yer yuvarı (Tirkî), cosmos (Îngilîzî), globe (Îngilîzî), people (Îngilîzî), universe (Îngilîzî), world (Îngilîzî), cosmo- (Îngilîzî)

Inflected forms

Alternative forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Deng bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Dengên kurmancî ji Wanê",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Farisiya navîn",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Farisî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Peyvên kurmancî ji zimanên îranî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Zimanên îranî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "cîhangir"
    },
    {
      "word": "cîhangirî"
    },
    {
      "word": "cîhanî"
    },
    {
      "word": "tevcîhanî"
    },
    {
      "word": "tevcîhanîtî"
    }
  ],
  "etymology_text": "Ji zimanên îranî, hevreha farisî جهان (cihan), farisiya navîn gêhan, farisiya kevn geyṡanam, pirrjimara geṡa- (jîndar, heywan). کیهان (keyhan, “gerdûn”) ya farisî jî ji heman rehî ye.",
  "forms": [
    {
      "form": "جیهان",
      "raw_tags": [
        "kurdî-erebî"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "cî·han",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtin bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên ji Feqiyê Teyran",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Feqiyê Teyran,",
          "text": "Ew horiya dêqemer eŞêx dîbû cîhan çû bere"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Planeta Zemîn ango ya em lê dijîn."
      ],
      "id": "ku-cîhan-ku-noun-wTXFFc9V"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtin bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî",
          "text": "Mirov dibêje qey, çiyayê Agirî cîhaneke bi serê xwe ye."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Zemîn û her tiştê lê."
      ],
      "id": "ku-cîhan-ku-noun-ofMRtyJv"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Nimûne bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Cîhan hemî dizane ku..."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Alem, xelk, xelk û alem, hemî mirov."
      ],
      "id": "ku-cîhan-ku-noun-wUbReDg8"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Nimûne bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Cîhana Erebî, Cîhana Rojava."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Parçeyek ji dinyayê."
      ],
      "id": "ku-cîhan-ku-noun-McHW6-4~"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Nimûne bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Cîhana şorreşgêrrî cîhanek tevlihev e."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Derek kar yan çalakiyekê."
      ],
      "id": "ku-cîhan-ku-noun-xzdwguXQ"
    },
    {
      "glosses": [
        "Gerdûn, hemî galaksiyên tê zanîn yan bawerkirin ku hene."
      ],
      "id": "ku-cîhan-ku-noun-7kfLDQ~5"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Nimûne bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Hemî cîhana wî bi carekê herrifî."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Her tiştê di jiyana kesekê/î de."
      ],
      "id": "ku-cîhan-ku-noun-JbsCCx8b"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Nimûne bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Cîhana sibê dê ne mîna cîhana îro be."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Rewş."
      ],
      "id": "ku-cîhan-ku-noun-WRLyu8Xw"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "/d͡ʒiːˈhɑːn/"
    },
    {
      "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-cîhan.wav",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/16/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-cîhan.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-cîhan.wav.mp3",
      "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/16/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-cîhan.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-cîhan.wav.ogg",
      "raw_tags": [
        "Wan"
      ],
      "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-cîhan.wav"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "dinya"
    },
    {
      "word": "alem"
    },
    {
      "word": "gerdûn"
    },
    {
      "word": "xelk"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Bevölkerung"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Weltall"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "العالم"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "دنيا"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "الكون"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "الكون"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "جهان"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دنیا"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دنیا"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "عالَم"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "گیتی"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "جلوهگاه"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "cosmos"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "globe"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "people"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "universe"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "world"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "cosmo-"
    },
    {
      "lang": "Japonî",
      "lang_code": "ja",
      "word": "世界"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "acun"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "alem"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "âlem"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "cihan"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "dünya"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "kainat"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "küre"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "zemin"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "evren"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yer yuvarlağı"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yer yuvarı"
    }
  ],
  "word": "cîhan"
}
{
  "categories": [
    "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
    "Deng bi kurmancî",
    "Dengên kurmancî ji Wanê",
    "Farisiya navîn",
    "Farisî",
    "Kurmancî",
    "Peyvên kurmancî ji zimanên îranî",
    "Zimanên îranî"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "cîhangir"
    },
    {
      "word": "cîhangirî"
    },
    {
      "word": "cîhanî"
    },
    {
      "word": "tevcîhanî"
    },
    {
      "word": "tevcîhanîtî"
    }
  ],
  "etymology_text": "Ji zimanên îranî, hevreha farisî جهان (cihan), farisiya navîn gêhan, farisiya kevn geyṡanam, pirrjimara geṡa- (jîndar, heywan). کیهان (keyhan, “gerdûn”) ya farisî jî ji heman rehî ye.",
  "forms": [
    {
      "form": "جیهان",
      "raw_tags": [
        "kurdî-erebî"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "cî·han",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
        "Jêgirtin bi kurmancî",
        "Jêgirtinên ji Feqiyê Teyran",
        "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Feqiyê Teyran,",
          "text": "Ew horiya dêqemer eŞêx dîbû cîhan çû bere"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Planeta Zemîn ango ya em lê dijîn."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Jêgirtin bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî",
          "text": "Mirov dibêje qey, çiyayê Agirî cîhaneke bi serê xwe ye."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Zemîn û her tiştê lê."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Nimûne bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Cîhan hemî dizane ku..."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Alem, xelk, xelk û alem, hemî mirov."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Nimûne bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Cîhana Erebî, Cîhana Rojava."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Parçeyek ji dinyayê."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Nimûne bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Cîhana şorreşgêrrî cîhanek tevlihev e."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Derek kar yan çalakiyekê."
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "Gerdûn, hemî galaksiyên tê zanîn yan bawerkirin ku hene."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Nimûne bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Hemî cîhana wî bi carekê herrifî."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Her tiştê di jiyana kesekê/î de."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Nimûne bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Cîhana sibê dê ne mîna cîhana îro be."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Rewş."
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "/d͡ʒiːˈhɑːn/"
    },
    {
      "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-cîhan.wav",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/16/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-cîhan.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-cîhan.wav.mp3",
      "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/16/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-cîhan.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-cîhan.wav.ogg",
      "raw_tags": [
        "Wan"
      ],
      "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-cîhan.wav"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "dinya"
    },
    {
      "word": "alem"
    },
    {
      "word": "gerdûn"
    },
    {
      "word": "xelk"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Bevölkerung"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Weltall"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "العالم"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "دنيا"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "الكون"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "الكون"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "جهان"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دنیا"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دنیا"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "عالَم"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "گیتی"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "جلوهگاه"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "cosmos"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "globe"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "people"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "universe"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "world"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "cosmo-"
    },
    {
      "lang": "Japonî",
      "lang_code": "ja",
      "word": "世界"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "acun"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "alem"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "âlem"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "cihan"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "dünya"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "kainat"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "küre"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "zemin"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "evren"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yer yuvarlağı"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yer yuvarı"
    }
  ],
  "word": "cîhan"
}

Download raw JSONL data for cîhan meaning in Kurmancî (4.5kB)

{
  "called_from": "parserfns/156",
  "msg": "#tag creating non-allowed tag <phonos> - omitted",
  "path": [
    "cîhan",
    "Template:deng",
    "#tag",
    "#tag"
  ],
  "section": "Kurmancî",
  "subsection": "Bilêvkirin",
  "title": "cîhan",
  "trace": ""
}

This page is a part of the kaikki.org machine-readable Kurmancî dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-04-08 from the kuwiktionary dump dated 2025-04-03 using wiktextract (51d164f and fb63907). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.