See xiroş on Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Daxwazên skrîpta peyvê bi farisiya navîn", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Farisî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Lema bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Navdêr bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Peyvên kurmancî ji farisî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Rûpelên bi 1 madeyî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Rûpelên bi madeyan", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Soranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Transliterasyona nepêwîst bi soranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Transliterasyona zarûrî û manûel bi soranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Zazakî", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_text": "Hevreha zazakî xuros û soranî خورۆش (xuroş), ji farisî خروشیدن (xorûşîden, “bi dengê bilind girîn, qîrîn, gurmijîn”), hevreha farisiya navîn [skrîpt hewce ye] (xrûsten), farisî خروس (xorûs, “dîk, hema ê ku diqîre”), soranî ورووژان (wirûjan, “bikelecan bûn, bizivîn”) û ورووژ (wirûj, “xiroş, kelecan, heyecan”) . Divê cihê a xwemalî *hirojîn/*hiroştin girtibe. Gengazkî têkildarî peroş jî hatiye kirin, bo zêdetir agehî lê binêre. Watexasîkurdî ye, bi farisî bi vê ramanê nayê bikaranîn lê jixwe maneya gurmijîn û kelecan navguherbar (interchangeable) e. Dibe ku hevreha kurdî gurmijîn û gurmij lê ew digel guhertoyên din pirsgirêkine dengnasî çêdike. A ku bi dengê /x/ ye divê farisî bibe ji ber ku bi kurdî wan dengan /h/ ne, bide ber hêk, hirç, xav... Lê ev nayê wateya ku a resen /xr/ nîne, tenê ji ber ku (wek ku ji soranî ورووژان (wirûjan)/هەرووژان (herûjan) jî diyar e) zimanên kurdî ew /*x/'a pêkan xistine h/w li gor rêzikên xwe ên dengnasî wisa hat gotin. Bo têkildariya pêkan a ligel lêkerên din binêre gurmijîn.", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Jêgirtin bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "bold_text_offsets": [ [ 9, 15 ] ], "ref": "Qedrî Can: Ez diçim Mosko'", "text": "Ji coş û xiroşa wan re...\nPêl û masiyên deryayê minêkar,\nBi vî ahingî em gehêştin Derdenîl,\nPaşê Istembol," } ], "glosses": [ "heyecan, kelecan" ], "id": "ku-xiroş-ku-noun-qJuEyHCD" }, { "glosses": [ "pêldan" ], "id": "ku-xiroş-ku-noun-chIrho9f" } ], "translations": [ { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "feminine" ], "word": "Enthusiasmus" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "discomposure" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "pandemonium" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "heyecan" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "telâş" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "galeyan" } ], "word": "xiroş" }
{ "categories": [ "Daxwazên skrîpta peyvê bi farisiya navîn", "Farisî", "Kurmancî", "Lema bi kurmancî", "Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi kurmancî", "Navdêr bi kurmancî", "Peyvên kurmancî ji farisî", "Rûpelên bi 1 madeyî", "Rûpelên bi madeyan", "Soranî", "Transliterasyona nepêwîst bi soranî", "Transliterasyona zarûrî û manûel bi soranî", "Zazakî" ], "etymology_text": "Hevreha zazakî xuros û soranî خورۆش (xuroş), ji farisî خروشیدن (xorûşîden, “bi dengê bilind girîn, qîrîn, gurmijîn”), hevreha farisiya navîn [skrîpt hewce ye] (xrûsten), farisî خروس (xorûs, “dîk, hema ê ku diqîre”), soranî ورووژان (wirûjan, “bikelecan bûn, bizivîn”) û ورووژ (wirûj, “xiroş, kelecan, heyecan”) . Divê cihê a xwemalî *hirojîn/*hiroştin girtibe. Gengazkî têkildarî peroş jî hatiye kirin, bo zêdetir agehî lê binêre. Watexasîkurdî ye, bi farisî bi vê ramanê nayê bikaranîn lê jixwe maneya gurmijîn û kelecan navguherbar (interchangeable) e. Dibe ku hevreha kurdî gurmijîn û gurmij lê ew digel guhertoyên din pirsgirêkine dengnasî çêdike. A ku bi dengê /x/ ye divê farisî bibe ji ber ku bi kurdî wan dengan /h/ ne, bide ber hêk, hirç, xav... Lê ev nayê wateya ku a resen /xr/ nîne, tenê ji ber ku (wek ku ji soranî ورووژان (wirûjan)/هەرووژان (herûjan) jî diyar e) zimanên kurdî ew /*x/'a pêkan xistine h/w li gor rêzikên xwe ên dengnasî wisa hat gotin. Bo têkildariya pêkan a ligel lêkerên din binêre gurmijîn.", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "categories": [ "Jêgirtin bi kurmancî" ], "examples": [ { "bold_text_offsets": [ [ 9, 15 ] ], "ref": "Qedrî Can: Ez diçim Mosko'", "text": "Ji coş û xiroşa wan re...\nPêl û masiyên deryayê minêkar,\nBi vî ahingî em gehêştin Derdenîl,\nPaşê Istembol," } ], "glosses": [ "heyecan, kelecan" ] }, { "glosses": [ "pêldan" ] } ], "translations": [ { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "feminine" ], "word": "Enthusiasmus" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "discomposure" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "pandemonium" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "heyecan" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "telâş" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "galeyan" } ], "word": "xiroş" }
Download raw JSONL data for xiroş meaning in All languages combined (2.4kB)
{ "called_from": "XYZunsorted", "msg": "Unknown title: Nîşeyên bikaranînê", "path": [ "xiroş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Nîşeyên bikaranînê", "title": "xiroş", "trace": "" }
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-05-21 from the kuwiktionary dump dated 2025-05-20 using wiktextract (89ebc88 and e74c913). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.