See çay on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Lema bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Navdêr bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Navdêrên mê bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Peyvên kurmancî ji çînî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên bi 4 madeyan",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên bi madeyan",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên ku rêza zimanan tê de xelet in",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Transliterasyona zarûrî û manûel bi urdûyî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Çînî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "çaya kesk"
},
{
"word": "çaya reş"
},
{
"word": "çaydan"
},
{
"word": "çaydank"
},
{
"word": "çaygêr"
},
{
"word": "çaygêrî"
},
{
"word": "çayî"
},
{
"word": "çayvan"
},
{
"word": "çayvanî"
},
{
"word": "çayvexwer"
},
{
"word": "çayxane"
},
{
"word": "çayxanevan"
},
{
"word": "çayxanevanî"
},
{
"word": "çayxwer"
},
{
"word": "tovça"
},
{
"word": "tovçay"
}
],
"etymology_text": "Herwiha ça, hevreha soranî چای (çay) û چا (ça), zazakî çay û ça, farisî چای (çay) û چا (ça), tirkiya osmanî چای (çay) û چا (ça), tirkiya niha çay, siryanî ܟ݈ܐܝ (çay), azerî çay, erebî شای (şay), peştûyî چای (çay), ûrdûyî چای (çay) û چا (ça), hindî चाय (çāy)û चा (çā), ermenî չայ (čʿay), gurcî ჩაი (čay), rusî чай (čay), bulgarî чай (čay), romanî ceai (/çay/), tirkmen(istan)î çaý, qazaxî шай (şay), ozbekî choy, albanî çaj (/çay/), çekî/kroatî/slovakî/slovenî čaj (/çay/), sirbî ча̏ј (/çay/), portugalî chá... hemû ji çînî 茶 (bilêvkirina çîniya mandarînî: /chá/: çay, ça) û 茶葉 (/cháyè/: pelên çayê).\nHeman peyva çînî di çîniya minanî de bi eynî awayî tê nivîsîn lê wek /tê/ tê gotin. Ew serekaniya peyva bi wateya \"çay, ça\" ya piraniya zimanên Rojavaya Ewropayê ye, bo nimûne: îngilîzî tea, fransî thé, almanî Tee, spanî té, holendî thee, danmarkî/norwecî/swêdî te, fînlandî tee...\nÇay ji Çînê li seranserî dinyayê belav bûye. Di rastiyê de teqrîben li tevahiya dinyayê peyveke ji heman peyva çînî wergirtî tê bikaranîn. Sebebê cudahiya peyvên rojhilatî û rojavayî ew e ku yên rojhilatî ji çîniya mandarînî lê yên rojavayî ji çîniya minanî hatine wergirtin.\nTevî ku bi giştî peyva bi wateya çay, ça di zimanên Rojavaya Ewropayê de wek \"tea, thé, Tee...\" be jî, vê dawiyê bi manaya hinek çayên taybet herwiha forma rojhilatî wek chai jî ketiye zimanên Rojavaya Ewropayê jî.\n;Çavkanî\n* Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.\n*\n* The World Atlas of Language Structures Online https://wals.info/\n* Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî [\"Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка\"], Moskova, 2001-2010",
"forms": [
{
"form": "çaya",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"construct",
"singular"
]
},
{
"form": "çayên",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"construct",
"plural"
]
},
{
"form": "çayê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "çayan",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "wê çayê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"demonstrative",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "wan çayan",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"demonstrative",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "çayê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"vocative",
"singular"
]
},
{
"form": "çayino",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"vocative",
"plural"
]
},
{
"form": "çayek",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "çayin",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "çayeke",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"construct",
"singular"
]
},
{
"form": "çayine",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"construct",
"plural"
]
},
{
"form": "çayekê",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "çayinan",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "چای",
"raw_tags": [
"kurdî-erebî"
]
},
{
"form": "ч'ай",
"raw_tags": [
"kurdî-krîlî"
]
},
{
"form": "ça"
},
{
"form": "çayê"
},
{
"form": "("
},
{
"form": "çey-"
},
{
"form": "("
},
{
"form": "çeyxane"
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"notes": [
"çay dem kirin",
"çay îkram kirin, çay pêşkêş kirin",
"çay kelandin",
"çay tê kirin",
"çay vexwarin"
],
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"related": [
{
"tags": [
"Scientific-Latin"
],
"word": "Navê zanistî yê riwekê:"
}
],
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtin bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "çaya tehl/bêşekir, çaya şîrîn, çaya zelal, çaya tarî, çaya germ, çaya sar"
},
{
"text": "fincaneke çayê, piyaleke çayê"
},
{
"text": "Were em çayekê vexwin."
},
{
"text": "Hişyar be, çay germ e, bi xwe de nerêje!"
},
{
"ref": "Laleş Qaso: Sê şev û sê roj, roman 2002",
"text": "\"Di vê bêhnikê de çiqasî dixwest ku çaydanekî çayê vexwara û bi ser de tam qutiyeke tûtina Xursê bikişanda.\""
}
],
"glosses": [
"deviyek anku teraşek e ku ji pelên wê vexwarinek tê çêkirin\n(Vexwarinek e ku bi ava kelandî tê çêkirin û rengê wê nêzîkî qehweyî ye):"
],
"id": "ku-çay-ku-noun-pt1VhIpg"
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Abaknonî",
"lang_code": "abx",
"word": "simente"
},
{
"lang": "Afrîkansî",
"lang_code": "af",
"word": "tee"
},
{
"lang": "Ahtnayî",
"lang_code": "aht",
"word": "tsaey"
},
{
"lang": "Albanî",
"lang_code": "sq",
"word": "çaj"
},
{
"lang": "Almanî",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Tee"
},
{
"lang": "Altayiya başûrî",
"lang_code": "alt",
"roman": "čay",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Astûrî",
"lang_code": "ast",
"word": "te"
},
{
"lang": "Bambarayî",
"lang_code": "bm",
"word": "lipton"
},
{
"lang": "Baskî",
"lang_code": "eu",
"word": "te"
},
{
"lang": "Başkîrî",
"lang_code": "ba",
"roman": "säy",
"word": "сәй"
},
{
"lang": "Bretonî",
"lang_code": "br",
"word": "te"
},
{
"lang": "Bulgarî",
"lang_code": "bg",
"roman": "čaj",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Çekî",
"lang_code": "cs",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Çînî",
"lang_code": "zh",
"roman": "chá",
"word": "茶"
},
{
"lang": "Çînî",
"lang_code": "zh",
"roman": "cháyè",
"word": "茶叶"
},
{
"lang": "Çuvaşî",
"lang_code": "cv",
"roman": "čej",
"word": "чей"
},
{
"lang": "Danmarkî",
"lang_code": "da",
"word": "te"
},
{
"lang": "Dolganî",
"lang_code": "dlg",
"word": "чаай"
},
{
"lang": "Endonezyayî",
"lang_code": "id",
"word": "teh"
},
{
"lang": "Erebî",
"lang_code": "ar",
"roman": "şay",
"word": "شاي"
},
{
"lang": "Esperantoyî",
"lang_code": "eo",
"word": "teo"
},
{
"lang": "Estonî",
"lang_code": "et",
"word": "tee"
},
{
"lang": "Farisî",
"lang_code": "fa",
"roman": "çay",
"word": "چای"
},
{
"lang": "Ferî",
"lang_code": "fo",
"word": "te"
},
{
"lang": "Fînî",
"lang_code": "fi",
"word": "tee"
},
{
"lang": "Fransî",
"lang_code": "fr",
"word": "thé"
},
{
"lang": "Frîsî",
"lang_code": "fy",
"word": "tee"
},
{
"lang": "Gaelîka skotî",
"lang_code": "gd",
"word": "tì"
},
{
"lang": "Gwiçinî",
"lang_code": "gwi",
"word": "lìdii"
},
{
"lang": "Hawayî",
"lang_code": "haw",
"word": "kī"
},
{
"lang": "Hawsayî",
"lang_code": "ha",
"word": "shayi"
},
{
"lang": "Hindî",
"lang_code": "hi",
"roman": "chāya",
"word": "चाय"
},
{
"lang": "Holendî",
"lang_code": "nl",
"word": "thee"
},
{
"lang": "Holîkaçukî",
"lang_code": "hoi",
"word": "tsay"
},
{
"lang": "Îdoyî",
"lang_code": "io",
"word": "teo"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "tea"
},
{
"lang": "Înterlîngua",
"lang_code": "ia",
"word": "the"
},
{
"lang": "Înuîtî",
"lang_code": "iu",
"roman": "tii",
"word": "ᑏ"
},
{
"lang": "Îrlendî",
"lang_code": "ga",
"word": "tae"
},
{
"lang": "Îtalî",
"lang_code": "it",
"word": "tè"
},
{
"lang": "Îzlendî",
"lang_code": "is",
"word": "te"
},
{
"lang": "Japonî",
"lang_code": "ja",
"word": "茶"
},
{
"lang": "Karaçay-balkarî",
"lang_code": "krc",
"roman": "şay",
"word": "шай"
},
{
"lang": "Katalanî",
"lang_code": "ca",
"word": "te"
},
{
"lang": "Kirgizî",
"lang_code": "ky",
"roman": "çay",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Koreyî",
"lang_code": "ko",
"roman": "cha",
"word": "차"
},
{
"lang": "Korsîkayî",
"lang_code": "co",
"word": "tè"
},
{
"lang": "Kumikî",
"lang_code": "kum",
"roman": "çay",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Latviyayî",
"lang_code": "lv",
"word": "tēja"
},
{
"lang": "Lîtwanî",
"lang_code": "lt",
"word": "arbata"
},
{
"lang": "Luksembûrgî",
"lang_code": "lb",
"word": "Téi"
},
{
"lang": "Makedonî",
"lang_code": "mk",
"roman": "čaj",
"word": "чај"
},
{
"lang": "Malagasî",
"lang_code": "mg",
"word": "dite"
},
{
"lang": "Malezî",
"lang_code": "ms",
"word": "teh"
},
{
"lang": "Maltayî",
"lang_code": "mt",
"word": "te"
},
{
"lang": "Manksî",
"lang_code": "gv",
"word": "tey"
},
{
"lang": "Mecarî",
"lang_code": "hu",
"word": "tea"
},
{
"lang": "Mohawkî",
"lang_code": "moh",
"word": "iekanerahtóhon"
},
{
"lang": "Napolîtanî",
"lang_code": "nap",
"word": "ttè"
},
{
"lang": "Nganasanî",
"lang_code": "nio",
"roman": "čai",
"word": "чаи"
},
{
"lang": "Nlûyî",
"lang_code": "ngh",
"word": "teesi"
},
{
"lang": "Nogayî",
"lang_code": "nog",
"roman": "şay",
"word": "шай"
},
{
"lang": "Norwecî",
"lang_code": "no",
"word": "te"
},
{
"lang": "Oksîtanî",
"lang_code": "oc",
"word": "tè"
},
{
"lang": "Papyamentoyî",
"lang_code": "pap",
"word": "té"
},
{
"lang": "Polonî",
"lang_code": "pl",
"word": "herbata"
},
{
"lang": "Portugalî",
"lang_code": "pt",
"word": "chá"
},
{
"lang": "Qazaxî",
"lang_code": "kk",
"roman": "şay",
"word": "шай"
},
{
"lang": "Romanyayî",
"lang_code": "ro",
"word": "ceai"
},
{
"lang": "Rusî",
"lang_code": "ru",
"roman": "tchaï",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Samiya bakurî",
"lang_code": "se",
"word": "deadja"
},
{
"lang": "Sirananî",
"lang_code": "srn",
"word": "te"
},
{
"lang": "Sirboxirwatî",
"lang_code": "sh",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Sirboxirwatî",
"lang_code": "sh",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Sirboxirwatî",
"lang_code": "sh",
"word": "чај"
},
{
"lang": "Slovakî",
"lang_code": "sk",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Slovenî",
"lang_code": "sl",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Sonxayî",
"lang_code": "ses",
"word": "attay"
},
{
"lang": "Spanî",
"lang_code": "es",
"word": "té"
},
{
"lang": "Swahîlî",
"lang_code": "sw",
"word": "chai"
},
{
"lang": "Swêdî",
"lang_code": "sv",
"word": "te"
},
{
"lang": "Şîngazîcayî",
"lang_code": "zdj",
"word": "tshai"
},
{
"lang": "Tagalogî",
"lang_code": "tl",
"word": "tsaá"
},
{
"lang": "Tayî",
"lang_code": "th",
"roman": "chaa",
"word": "ชา"
},
{
"lang": "Teteriya krîmî",
"lang_code": "crh",
"word": "çay"
},
{
"lang": "Teterî",
"lang_code": "tt",
"roman": "çäy",
"word": "чәй"
},
{
"lang": "Tetûmî",
"lang_code": "tet",
"word": "xà"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "çay"
},
{
"lang": "Tirkmenî",
"lang_code": "tk",
"word": "çaý"
},
{
"lang": "Tofalarî",
"lang_code": "kim",
"word": "шэй"
},
{
"lang": "Tuvanî",
"lang_code": "tyv",
"roman": "şay",
"word": "шай"
},
{
"lang": "Ûkraynî",
"lang_code": "uk",
"roman": "tchaï",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Walonî",
"lang_code": "wa",
"word": "té"
},
{
"lang": "Weylsî",
"lang_code": "cy",
"word": "te"
},
{
"lang": "Xakasî",
"lang_code": "kjh",
"roman": "çay",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Yakutî",
"lang_code": "sah",
"roman": "çey",
"word": "чэй"
},
{
"lang": "Yûnanî",
"lang_code": "el",
"roman": "tsái",
"word": "τσάι"
},
{
"lang": "Zuluyî",
"lang_code": "zu",
"word": "ilitiye"
},
{
"lang": "Zuluyî",
"lang_code": "zu",
"word": "itiye"
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "ça (2) + y (yî)",
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "phrase",
"pos_title": "Hevok",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Devokî bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"çawa yî, tu çawa yî?"
],
"id": "ku-çay-ku-phrase-Iw7uLM98",
"tags": [
"dialectal"
]
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Lema bi teteriya krîmî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi teteriya krîmî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Navdêr bi teteriya krîmî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên bi 4 madeyan",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên bi madeyan",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên ku rêza zimanan tê de xelet in",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Teteriya krîmî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"lang": "Teteriya krîmî",
"lang_code": "crh",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Vexwarin bi teteriya krîmî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"çay"
],
"id": "ku-çay-crh-noun-FouA-YWl",
"topics": [
"beverages"
]
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Azerî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Lema bi azerî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi azerî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Navdêr bi azerî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên bi 4 madeyan",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên bi madeyan",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên ku rêza zimanan tê de xelet in",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"lang": "Azerî",
"lang_code": "az",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Erdnîgarî bi azerî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"çem, ro, robar"
],
"id": "ku-çay-az-noun-I8psW6zQ",
"topics": [
"geography"
]
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Deng bi tirkî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Lema bi tirkî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi tirkî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Navdêr bi tirkî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên bi 4 madeyan",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên bi madeyan",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rûpelên ku rêza zimanan tê de xelet in",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Tirkî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"glosses": [
"çay, ça"
],
"id": "ku-çay-tr-noun-MmG8yEIU"
}
],
"sounds": [
{
"audio": "LL-Q256 (tur)-ToprakM-çay.wav",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/21/LL-Q256_(tur)-ToprakM-çay.wav/LL-Q256_(tur)-ToprakM-çay.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/21/LL-Q256_(tur)-ToprakM-çay.wav/LL-Q256_(tur)-ToprakM-çay.wav.ogg",
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q256 (tur)-ToprakM-çay.wav"
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
"Azerî",
"Lema bi azerî",
"Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi azerî",
"Navdêr bi azerî",
"Rûpelên bi 4 madeyan",
"Rûpelên bi madeyan",
"Rûpelên ku rêza zimanan tê de xelet in"
],
"lang": "Azerî",
"lang_code": "az",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"categories": [
"Erdnîgarî bi azerî"
],
"glosses": [
"çem, ro, robar"
],
"topics": [
"geography"
]
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
"Kurmancî",
"Lema bi kurmancî",
"Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi kurmancî",
"Navdêr bi kurmancî",
"Navdêrên mê bi kurmancî",
"Peyvên kurmancî ji çînî",
"Rûpelên bi 4 madeyan",
"Rûpelên bi madeyan",
"Rûpelên ku rêza zimanan tê de xelet in",
"Transliterasyona zarûrî û manûel bi urdûyî",
"Çînî"
],
"derived": [
{
"word": "çaya kesk"
},
{
"word": "çaya reş"
},
{
"word": "çaydan"
},
{
"word": "çaydank"
},
{
"word": "çaygêr"
},
{
"word": "çaygêrî"
},
{
"word": "çayî"
},
{
"word": "çayvan"
},
{
"word": "çayvanî"
},
{
"word": "çayvexwer"
},
{
"word": "çayxane"
},
{
"word": "çayxanevan"
},
{
"word": "çayxanevanî"
},
{
"word": "çayxwer"
},
{
"word": "tovça"
},
{
"word": "tovçay"
}
],
"etymology_text": "Herwiha ça, hevreha soranî چای (çay) û چا (ça), zazakî çay û ça, farisî چای (çay) û چا (ça), tirkiya osmanî چای (çay) û چا (ça), tirkiya niha çay, siryanî ܟ݈ܐܝ (çay), azerî çay, erebî شای (şay), peştûyî چای (çay), ûrdûyî چای (çay) û چا (ça), hindî चाय (çāy)û चा (çā), ermenî չայ (čʿay), gurcî ჩაი (čay), rusî чай (čay), bulgarî чай (čay), romanî ceai (/çay/), tirkmen(istan)î çaý, qazaxî шай (şay), ozbekî choy, albanî çaj (/çay/), çekî/kroatî/slovakî/slovenî čaj (/çay/), sirbî ча̏ј (/çay/), portugalî chá... hemû ji çînî 茶 (bilêvkirina çîniya mandarînî: /chá/: çay, ça) û 茶葉 (/cháyè/: pelên çayê).\nHeman peyva çînî di çîniya minanî de bi eynî awayî tê nivîsîn lê wek /tê/ tê gotin. Ew serekaniya peyva bi wateya \"çay, ça\" ya piraniya zimanên Rojavaya Ewropayê ye, bo nimûne: îngilîzî tea, fransî thé, almanî Tee, spanî té, holendî thee, danmarkî/norwecî/swêdî te, fînlandî tee...\nÇay ji Çînê li seranserî dinyayê belav bûye. Di rastiyê de teqrîben li tevahiya dinyayê peyveke ji heman peyva çînî wergirtî tê bikaranîn. Sebebê cudahiya peyvên rojhilatî û rojavayî ew e ku yên rojhilatî ji çîniya mandarînî lê yên rojavayî ji çîniya minanî hatine wergirtin.\nTevî ku bi giştî peyva bi wateya çay, ça di zimanên Rojavaya Ewropayê de wek \"tea, thé, Tee...\" be jî, vê dawiyê bi manaya hinek çayên taybet herwiha forma rojhilatî wek chai jî ketiye zimanên Rojavaya Ewropayê jî.\n;Çavkanî\n* Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.\n*\n* The World Atlas of Language Structures Online https://wals.info/\n* Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî [\"Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка\"], Moskova, 2001-2010",
"forms": [
{
"form": "çaya",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"construct",
"singular"
]
},
{
"form": "çayên",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"construct",
"plural"
]
},
{
"form": "çayê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "çayan",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "wê çayê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"demonstrative",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "wan çayan",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"demonstrative",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "çayê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"vocative",
"singular"
]
},
{
"form": "çayino",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"vocative",
"plural"
]
},
{
"form": "çayek",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "çayin",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "çayeke",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"construct",
"singular"
]
},
{
"form": "çayine",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"construct",
"plural"
]
},
{
"form": "çayekê",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "çayinan",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "چای",
"raw_tags": [
"kurdî-erebî"
]
},
{
"form": "ч'ай",
"raw_tags": [
"kurdî-krîlî"
]
},
{
"form": "ça"
},
{
"form": "çayê"
},
{
"form": "("
},
{
"form": "çey-"
},
{
"form": "("
},
{
"form": "çeyxane"
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"notes": [
"çay dem kirin",
"çay îkram kirin, çay pêşkêş kirin",
"çay kelandin",
"çay tê kirin",
"çay vexwarin"
],
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"related": [
{
"tags": [
"Scientific-Latin"
],
"word": "Navê zanistî yê riwekê:"
}
],
"senses": [
{
"categories": [
"Jêgirtin bi kurmancî"
],
"examples": [
{
"text": "çaya tehl/bêşekir, çaya şîrîn, çaya zelal, çaya tarî, çaya germ, çaya sar"
},
{
"text": "fincaneke çayê, piyaleke çayê"
},
{
"text": "Were em çayekê vexwin."
},
{
"text": "Hişyar be, çay germ e, bi xwe de nerêje!"
},
{
"ref": "Laleş Qaso: Sê şev û sê roj, roman 2002",
"text": "\"Di vê bêhnikê de çiqasî dixwest ku çaydanekî çayê vexwara û bi ser de tam qutiyeke tûtina Xursê bikişanda.\""
}
],
"glosses": [
"deviyek anku teraşek e ku ji pelên wê vexwarinek tê çêkirin\n(Vexwarinek e ku bi ava kelandî tê çêkirin û rengê wê nêzîkî qehweyî ye):"
]
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Abaknonî",
"lang_code": "abx",
"word": "simente"
},
{
"lang": "Afrîkansî",
"lang_code": "af",
"word": "tee"
},
{
"lang": "Ahtnayî",
"lang_code": "aht",
"word": "tsaey"
},
{
"lang": "Albanî",
"lang_code": "sq",
"word": "çaj"
},
{
"lang": "Almanî",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Tee"
},
{
"lang": "Altayiya başûrî",
"lang_code": "alt",
"roman": "čay",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Astûrî",
"lang_code": "ast",
"word": "te"
},
{
"lang": "Bambarayî",
"lang_code": "bm",
"word": "lipton"
},
{
"lang": "Baskî",
"lang_code": "eu",
"word": "te"
},
{
"lang": "Başkîrî",
"lang_code": "ba",
"roman": "säy",
"word": "сәй"
},
{
"lang": "Bretonî",
"lang_code": "br",
"word": "te"
},
{
"lang": "Bulgarî",
"lang_code": "bg",
"roman": "čaj",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Çekî",
"lang_code": "cs",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Çînî",
"lang_code": "zh",
"roman": "chá",
"word": "茶"
},
{
"lang": "Çînî",
"lang_code": "zh",
"roman": "cháyè",
"word": "茶叶"
},
{
"lang": "Çuvaşî",
"lang_code": "cv",
"roman": "čej",
"word": "чей"
},
{
"lang": "Danmarkî",
"lang_code": "da",
"word": "te"
},
{
"lang": "Dolganî",
"lang_code": "dlg",
"word": "чаай"
},
{
"lang": "Endonezyayî",
"lang_code": "id",
"word": "teh"
},
{
"lang": "Erebî",
"lang_code": "ar",
"roman": "şay",
"word": "شاي"
},
{
"lang": "Esperantoyî",
"lang_code": "eo",
"word": "teo"
},
{
"lang": "Estonî",
"lang_code": "et",
"word": "tee"
},
{
"lang": "Farisî",
"lang_code": "fa",
"roman": "çay",
"word": "چای"
},
{
"lang": "Ferî",
"lang_code": "fo",
"word": "te"
},
{
"lang": "Fînî",
"lang_code": "fi",
"word": "tee"
},
{
"lang": "Fransî",
"lang_code": "fr",
"word": "thé"
},
{
"lang": "Frîsî",
"lang_code": "fy",
"word": "tee"
},
{
"lang": "Gaelîka skotî",
"lang_code": "gd",
"word": "tì"
},
{
"lang": "Gwiçinî",
"lang_code": "gwi",
"word": "lìdii"
},
{
"lang": "Hawayî",
"lang_code": "haw",
"word": "kī"
},
{
"lang": "Hawsayî",
"lang_code": "ha",
"word": "shayi"
},
{
"lang": "Hindî",
"lang_code": "hi",
"roman": "chāya",
"word": "चाय"
},
{
"lang": "Holendî",
"lang_code": "nl",
"word": "thee"
},
{
"lang": "Holîkaçukî",
"lang_code": "hoi",
"word": "tsay"
},
{
"lang": "Îdoyî",
"lang_code": "io",
"word": "teo"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "tea"
},
{
"lang": "Înterlîngua",
"lang_code": "ia",
"word": "the"
},
{
"lang": "Înuîtî",
"lang_code": "iu",
"roman": "tii",
"word": "ᑏ"
},
{
"lang": "Îrlendî",
"lang_code": "ga",
"word": "tae"
},
{
"lang": "Îtalî",
"lang_code": "it",
"word": "tè"
},
{
"lang": "Îzlendî",
"lang_code": "is",
"word": "te"
},
{
"lang": "Japonî",
"lang_code": "ja",
"word": "茶"
},
{
"lang": "Karaçay-balkarî",
"lang_code": "krc",
"roman": "şay",
"word": "шай"
},
{
"lang": "Katalanî",
"lang_code": "ca",
"word": "te"
},
{
"lang": "Kirgizî",
"lang_code": "ky",
"roman": "çay",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Koreyî",
"lang_code": "ko",
"roman": "cha",
"word": "차"
},
{
"lang": "Korsîkayî",
"lang_code": "co",
"word": "tè"
},
{
"lang": "Kumikî",
"lang_code": "kum",
"roman": "çay",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Latviyayî",
"lang_code": "lv",
"word": "tēja"
},
{
"lang": "Lîtwanî",
"lang_code": "lt",
"word": "arbata"
},
{
"lang": "Luksembûrgî",
"lang_code": "lb",
"word": "Téi"
},
{
"lang": "Makedonî",
"lang_code": "mk",
"roman": "čaj",
"word": "чај"
},
{
"lang": "Malagasî",
"lang_code": "mg",
"word": "dite"
},
{
"lang": "Malezî",
"lang_code": "ms",
"word": "teh"
},
{
"lang": "Maltayî",
"lang_code": "mt",
"word": "te"
},
{
"lang": "Manksî",
"lang_code": "gv",
"word": "tey"
},
{
"lang": "Mecarî",
"lang_code": "hu",
"word": "tea"
},
{
"lang": "Mohawkî",
"lang_code": "moh",
"word": "iekanerahtóhon"
},
{
"lang": "Napolîtanî",
"lang_code": "nap",
"word": "ttè"
},
{
"lang": "Nganasanî",
"lang_code": "nio",
"roman": "čai",
"word": "чаи"
},
{
"lang": "Nlûyî",
"lang_code": "ngh",
"word": "teesi"
},
{
"lang": "Nogayî",
"lang_code": "nog",
"roman": "şay",
"word": "шай"
},
{
"lang": "Norwecî",
"lang_code": "no",
"word": "te"
},
{
"lang": "Oksîtanî",
"lang_code": "oc",
"word": "tè"
},
{
"lang": "Papyamentoyî",
"lang_code": "pap",
"word": "té"
},
{
"lang": "Polonî",
"lang_code": "pl",
"word": "herbata"
},
{
"lang": "Portugalî",
"lang_code": "pt",
"word": "chá"
},
{
"lang": "Qazaxî",
"lang_code": "kk",
"roman": "şay",
"word": "шай"
},
{
"lang": "Romanyayî",
"lang_code": "ro",
"word": "ceai"
},
{
"lang": "Rusî",
"lang_code": "ru",
"roman": "tchaï",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Samiya bakurî",
"lang_code": "se",
"word": "deadja"
},
{
"lang": "Sirananî",
"lang_code": "srn",
"word": "te"
},
{
"lang": "Sirboxirwatî",
"lang_code": "sh",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Sirboxirwatî",
"lang_code": "sh",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Sirboxirwatî",
"lang_code": "sh",
"word": "чај"
},
{
"lang": "Slovakî",
"lang_code": "sk",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Slovenî",
"lang_code": "sl",
"word": "čaj"
},
{
"lang": "Sonxayî",
"lang_code": "ses",
"word": "attay"
},
{
"lang": "Spanî",
"lang_code": "es",
"word": "té"
},
{
"lang": "Swahîlî",
"lang_code": "sw",
"word": "chai"
},
{
"lang": "Swêdî",
"lang_code": "sv",
"word": "te"
},
{
"lang": "Şîngazîcayî",
"lang_code": "zdj",
"word": "tshai"
},
{
"lang": "Tagalogî",
"lang_code": "tl",
"word": "tsaá"
},
{
"lang": "Tayî",
"lang_code": "th",
"roman": "chaa",
"word": "ชา"
},
{
"lang": "Teteriya krîmî",
"lang_code": "crh",
"word": "çay"
},
{
"lang": "Teterî",
"lang_code": "tt",
"roman": "çäy",
"word": "чәй"
},
{
"lang": "Tetûmî",
"lang_code": "tet",
"word": "xà"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "çay"
},
{
"lang": "Tirkmenî",
"lang_code": "tk",
"word": "çaý"
},
{
"lang": "Tofalarî",
"lang_code": "kim",
"word": "шэй"
},
{
"lang": "Tuvanî",
"lang_code": "tyv",
"roman": "şay",
"word": "шай"
},
{
"lang": "Ûkraynî",
"lang_code": "uk",
"roman": "tchaï",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Walonî",
"lang_code": "wa",
"word": "té"
},
{
"lang": "Weylsî",
"lang_code": "cy",
"word": "te"
},
{
"lang": "Xakasî",
"lang_code": "kjh",
"roman": "çay",
"word": "чай"
},
{
"lang": "Yakutî",
"lang_code": "sah",
"roman": "çey",
"word": "чэй"
},
{
"lang": "Yûnanî",
"lang_code": "el",
"roman": "tsái",
"word": "τσάι"
},
{
"lang": "Zuluyî",
"lang_code": "zu",
"word": "ilitiye"
},
{
"lang": "Zuluyî",
"lang_code": "zu",
"word": "itiye"
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
"Kurmancî"
],
"etymology_text": "ça (2) + y (yî)",
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "phrase",
"pos_title": "Hevok",
"senses": [
{
"categories": [
"Devokî bi kurmancî"
],
"glosses": [
"çawa yî, tu çawa yî?"
],
"tags": [
"dialectal"
]
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
"Lema bi teteriya krîmî",
"Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi teteriya krîmî",
"Navdêr bi teteriya krîmî",
"Rûpelên bi 4 madeyan",
"Rûpelên bi madeyan",
"Rûpelên ku rêza zimanan tê de xelet in",
"Teteriya krîmî"
],
"lang": "Teteriya krîmî",
"lang_code": "crh",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"categories": [
"Vexwarin bi teteriya krîmî"
],
"glosses": [
"çay"
],
"topics": [
"beverages"
]
}
],
"word": "çay"
}
{
"categories": [
"Deng bi tirkî",
"Lema bi tirkî",
"Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi tirkî",
"Navdêr bi tirkî",
"Rûpelên bi 4 madeyan",
"Rûpelên bi madeyan",
"Rûpelên ku rêza zimanan tê de xelet in",
"Tirkî"
],
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"glosses": [
"çay, ça"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "LL-Q256 (tur)-ToprakM-çay.wav",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/21/LL-Q256_(tur)-ToprakM-çay.wav/LL-Q256_(tur)-ToprakM-çay.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/21/LL-Q256_(tur)-ToprakM-çay.wav/LL-Q256_(tur)-ToprakM-çay.wav.ogg",
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q256 (tur)-ToprakM-çay.wav"
}
],
"word": "çay"
}
Download raw JSONL data for çay meaning in All languages combined (13.1kB)
{
"called_from": "parserfns/156",
"msg": "#tag creating non-allowed tag <phonos> - omitted",
"path": [
"çay",
"Template:deng",
"#tag",
"#tag"
],
"section": "Tirkî",
"subsection": "Bilêvkirin",
"title": "çay",
"trace": ""
}
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-05-29 from the kuwiktionary dump dated 2025-05-20 using wiktextract (e937b02 and f1c2b61). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.