"խարպիզակ" meaning in Middle Armenian

{
  "descendants": [
    {
      "depth": 1,
      "templates": [
        {
          "args": {
            "1": "hy",
            "2": "խարբիզակ"
          },
          "expansion": "Armenian: խարբիզակ (xarbizak)",
          "name": "desc"
        }
      ],
      "text": "Armenian: խարբիզակ (xarbizak)"
    }
  ],
  "etymology_templates": [
    {
      "args": {
        "1": "axm",
        "2": "xcl",
        "3": "",
        "4": "*խարբիզակ"
      },
      "expansion": "Old Armenian *խարբիզակ (*xarbizak)",
      "name": "inh"
    },
    {
      "args": {
        "1": "axm",
        "2": "ira-mid"
      },
      "expansion": "Middle Iranian",
      "name": "der"
    },
    {
      "args": {
        "1": "fa",
        "2": "خربزه",
        "tr": "xarboze"
      },
      "expansion": "Persian خربزه (xarboze)",
      "name": "cog"
    }
  ],
  "etymology_text": "From Old Armenian *խարբիզակ (*xarbizak) and *խարբուզակ (*xarbuzak), borrowed from Middle Iranian. See Persian خربزه (xarboze) for more.",
  "forms": [
    {
      "form": "xarpizak",
      "tags": [
        "romanization"
      ]
    }
  ],
  "head_templates": [
    {
      "args": {
        "1": "axm",
        "2": "noun"
      },
      "expansion": "խարպիզակ • (xarpizak)",
      "name": "head"
    }
  ],
  "lang": "Middle Armenian",
  "lang_code": "axm",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Middle Armenian entries with incorrect language header",
          "parents": [
            "Entries with incorrect language header",
            "Entry maintenance"
          ],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Pages with 1 entry",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Pages with entries",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "lifeform",
          "langcode": "axm",
          "name": "Fruits",
          "orig": "axm:Fruits",
          "parents": [
            "Foods",
            "Plants",
            "Eating",
            "Food and drink",
            "Lifeforms",
            "Human behaviour",
            "All topics",
            "Life",
            "Human",
            "Fundamental",
            "Nature"
          ],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "lifeform",
          "langcode": "axm",
          "name": "Gourd family plants",
          "orig": "axm:Gourd family plants",
          "parents": [
            "Cucurbitales order plants",
            "Plants",
            "Lifeforms",
            "All topics",
            "Life",
            "Fundamental",
            "Nature"
          ],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "english": "Translation by C.J.F. Dowsett\nOne shall not eat anything given by them [the infidels] — bread, cheese, meat, vegetables, grapes, and wine — except for those [fruits] which are in shells [or rinds] : walnuts, pomegranates, and melons, etc., and those things which are used to heal the body, apart from theriaca and other filthy drugs.",
          "ref": "c. 1130, Dawitʻ Ganjakecʻi, Xratkʻ kanonakankʻ [Canonical advice] 10",
          "text": "Իսկ զտուեալն ի նոցանէ մի՛ կերիցեն՝ զհաց, զպանիր, զմիս, զխաւարտ, զխաղող, զգինի, բայց յայնցանէ, որ կտեւովն են՝ ընգույզ, նուռնն, խարբզակ (var. խարպզակ, խարբուզակ) և այլք այսպիսիք, եւ այնոքիկ, որ ի պէտս մարմնոյ բժշկութեան վարեն, բայց ի թիրակեաց, եւս պիղծ դեղոց։\nIsk ztuealn i nocʻanē mí kericʻen, zhacʻ, zpanir, zmis, zxawart, zxaġoġ, zgini, baycʻ yayncʻanē, or ktewovn en, ənguyz, nuṙnn, xarbzak (var. xarpzak, xarbuzak) ew aylkʻ ayspisikʻ, ew aynokʻik, or i pēts marmnoy bžškutʻean varen, baycʻ i tʻirakeacʻ, ews piġc deġocʻ."
        },
        {
          "ref": "1184, Mxitʻar Heracʻi, J̌ermancʻ mxitʻarutʻiwn [Relief of Fevers] 40",
          "roman": "Als Kost verabreiche das oben Erwähnte, sowie von Obst die süße Granate, die großbeerige Traube des Weinstockes und die reife, länglich gezogene Charpzag, d. h. Melone, die nicht süß ist",
          "text": "եւ տուր կերակուր՝ զոր յառաջդ ասացաք․ եւ տուր միրգ՝ քաղցր նուռն, եւ բարունակի մեծապտուղ խաղող, եւ յերկայն հասած խարբզակ, որ է սեխ, որ չլինի քաղցր\new tur kerakur, zor yaṙaǰd asacʻakʻ; ew tur mirg, kʻaġcʻr nuṙn, ew barunaki mecaptuġ xaġoġ, ew yerkayn hasac xarbzak, or ē sex, or čʻlini kʻaġcʻr\nTranslation by Ernst Seidel"
        },
        {
          "ref": "13th century, Grigoris, Kʻnnutʻiwn bnutʻean mardoy ew norin cʻawocʻ [Study of the nature of man and his ailments]",
          "text": "[…] եւ այլ որ լինի քան զ[ը]նկոյզ, և այլ է որ լինի քան զխարպիզակ […]\n[…]ew ayl or lini kʻan z[ə]nkoyz, ew ayl ē or lini kʻan zxarpizak[…]"
        },
        {
          "ref": "1303, Mkrtičʻ kʻahanay, Colophon (A manuscript written in Karbi)",
          "text": "Այսաւր եկն առ մեզ ստացող սորա՝ Արղունն, եւ Աստուածատուր երէց զկնի եւ եբեր մեզ խարպզակ՝ նոր եւ քաղցր։ Տացէ Տէր Աստուած զԻւր պտուղն անո[ւ]շ սոցա․ ամէն։\nAysawr ekn aṙ mez stacʻoġ sora, Arġunn, ew Astuacatur erēcʻ zkni ew eber mez xarpzak, nor ew kʻaġcʻr. Tacʻē Tēr Astuac zIwr ptuġn ano[w]š socʻa; amēn.\nToday came to us the recepients of this [manuscript], Arġun and priest Astuacatur, and brought us a melon, new and fresh. May God give His sweet fruit to these, amen."
        },
        {
          "ref": "14th century, Grigor Tatʻewacʻi, Girkʻ kʻarozutʻean or kočʻi Amaṙan hator [Sermons, Summer Part]",
          "roman": "Aṙaǰin, orpēs tʻē okʻ unicʻi mec xncor kam xarpizak, ew kamicʻi zna bolor klanel, vnasē zna. baycʻ tʻē kətratē masn ew kericʻē, očʻ inčʻ vnasescʻē.",
          "text": "Առաջին՝ որպէս թէ ոք ունիցի մեծ խնծոր կամ խարպիզակ, եւ կամիցի զնա բոլոր կլանել, վնասէ զնա. բայց թէ կըտրատէ մասն եւ կերիցէ՝ ոչ ինչ վնասեսցէ։"
        },
        {
          "ref": "17th century, Eremia Mełrecʻi, Baṙgirkʻ hayocʻ [Armenian Dictionary] Ս.138",
          "text": "Սեխ· խարպիզակ, կամ բթեղ, կամ կլոր, կամ դուկլակ։\nSex· xarpizak, kam btʻeġ, kam klor, kam duklak."
        }
      ],
      "glosses": [
        "melon (the fruit of Cucumis melo)"
      ],
      "id": "en-խարպիզակ-axm-noun-hQcyoKg9",
      "links": [
        [
          "melon",
          "melon"
        ],
        [
          "Cucumis melo",
          "Cucumis melo#Translingual"
        ]
      ],
      "synonyms": [
        {
          "roman": "xarbzak",
          "word": "խարբզակ"
        },
        {
          "roman": "xarpzak",
          "word": "խարպզակ"
        },
        {
          "roman": "xarbuzak",
          "word": "խարբուզակ"
        }
      ]
    }
  ],
  "word": "խարպիզակ"
}

{
  "descendants": [
    {
      "depth": 1,
      "templates": [
        {
          "args": {
            "1": "hy",
            "2": "խարբիզակ"
          },
          "expansion": "Armenian: խարբիզակ (xarbizak)",
          "name": "desc"
        }
      ],
      "text": "Armenian: խարբիզակ (xarbizak)"
    }
  ],
  "etymology_templates": [
    {
      "args": {
        "1": "axm",
        "2": "xcl",
        "3": "",
        "4": "*խարբիզակ"
      },
      "expansion": "Old Armenian *խարբիզակ (*xarbizak)",
      "name": "inh"
    },
    {
      "args": {
        "1": "axm",
        "2": "ira-mid"
      },
      "expansion": "Middle Iranian",
      "name": "der"
    },
    {
      "args": {
        "1": "fa",
        "2": "خربزه",
        "tr": "xarboze"
      },
      "expansion": "Persian خربزه (xarboze)",
      "name": "cog"
    }
  ],
  "etymology_text": "From Old Armenian *խարբիզակ (*xarbizak) and *խարբուզակ (*xarbuzak), borrowed from Middle Iranian. See Persian خربزه (xarboze) for more.",
  "forms": [
    {
      "form": "xarpizak",
      "tags": [
        "romanization"
      ]
    }
  ],
  "head_templates": [
    {
      "args": {
        "1": "axm",
        "2": "noun"
      },
      "expansion": "խարպիզակ • (xarpizak)",
      "name": "head"
    }
  ],
  "lang": "Middle Armenian",
  "lang_code": "axm",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Middle Armenian entries with incorrect language header",
        "Middle Armenian lemmas",
        "Middle Armenian nouns",
        "Middle Armenian terms derived from Middle Iranian languages",
        "Middle Armenian terms derived from Old Armenian",
        "Middle Armenian terms inherited from Old Armenian",
        "Middle Armenian terms with quotations",
        "Pages with 1 entry",
        "Pages with entries",
        "Requests for translations of Middle Armenian quotations",
        "axm:Fruits",
        "axm:Gourd family plants"
      ],
      "examples": [
        {
          "english": "Translation by C.J.F. Dowsett\nOne shall not eat anything given by them [the infidels] — bread, cheese, meat, vegetables, grapes, and wine — except for those [fruits] which are in shells [or rinds] : walnuts, pomegranates, and melons, etc., and those things which are used to heal the body, apart from theriaca and other filthy drugs.",
          "ref": "c. 1130, Dawitʻ Ganjakecʻi, Xratkʻ kanonakankʻ [Canonical advice] 10",
          "text": "Իսկ զտուեալն ի նոցանէ մի՛ կերիցեն՝ զհաց, զպանիր, զմիս, զխաւարտ, զխաղող, զգինի, բայց յայնցանէ, որ կտեւովն են՝ ընգույզ, նուռնն, խարբզակ (var. խարպզակ, խարբուզակ) և այլք այսպիսիք, եւ այնոքիկ, որ ի պէտս մարմնոյ բժշկութեան վարեն, բայց ի թիրակեաց, եւս պիղծ դեղոց։\nIsk ztuealn i nocʻanē mí kericʻen, zhacʻ, zpanir, zmis, zxawart, zxaġoġ, zgini, baycʻ yayncʻanē, or ktewovn en, ənguyz, nuṙnn, xarbzak (var. xarpzak, xarbuzak) ew aylkʻ ayspisikʻ, ew aynokʻik, or i pēts marmnoy bžškutʻean varen, baycʻ i tʻirakeacʻ, ews piġc deġocʻ."
        },
        {
          "ref": "1184, Mxitʻar Heracʻi, J̌ermancʻ mxitʻarutʻiwn [Relief of Fevers] 40",
          "roman": "Als Kost verabreiche das oben Erwähnte, sowie von Obst die süße Granate, die großbeerige Traube des Weinstockes und die reife, länglich gezogene Charpzag, d. h. Melone, die nicht süß ist",
          "text": "եւ տուր կերակուր՝ զոր յառաջդ ասացաք․ եւ տուր միրգ՝ քաղցր նուռն, եւ բարունակի մեծապտուղ խաղող, եւ յերկայն հասած խարբզակ, որ է սեխ, որ չլինի քաղցր\new tur kerakur, zor yaṙaǰd asacʻakʻ; ew tur mirg, kʻaġcʻr nuṙn, ew barunaki mecaptuġ xaġoġ, ew yerkayn hasac xarbzak, or ē sex, or čʻlini kʻaġcʻr\nTranslation by Ernst Seidel"
        },
        {
          "ref": "13th century, Grigoris, Kʻnnutʻiwn bnutʻean mardoy ew norin cʻawocʻ [Study of the nature of man and his ailments]",
          "text": "[…] եւ այլ որ լինի քան զ[ը]նկոյզ, և այլ է որ լինի քան զխարպիզակ […]\n[…]ew ayl or lini kʻan z[ə]nkoyz, ew ayl ē or lini kʻan zxarpizak[…]"
        },
        {
          "ref": "1303, Mkrtičʻ kʻahanay, Colophon (A manuscript written in Karbi)",
          "text": "Այսաւր եկն առ մեզ ստացող սորա՝ Արղունն, եւ Աստուածատուր երէց զկնի եւ եբեր մեզ խարպզակ՝ նոր եւ քաղցր։ Տացէ Տէր Աստուած զԻւր պտուղն անո[ւ]շ սոցա․ ամէն։\nAysawr ekn aṙ mez stacʻoġ sora, Arġunn, ew Astuacatur erēcʻ zkni ew eber mez xarpzak, nor ew kʻaġcʻr. Tacʻē Tēr Astuac zIwr ptuġn ano[w]š socʻa; amēn.\nToday came to us the recepients of this [manuscript], Arġun and priest Astuacatur, and brought us a melon, new and fresh. May God give His sweet fruit to these, amen."
        },
        {
          "ref": "14th century, Grigor Tatʻewacʻi, Girkʻ kʻarozutʻean or kočʻi Amaṙan hator [Sermons, Summer Part]",
          "roman": "Aṙaǰin, orpēs tʻē okʻ unicʻi mec xncor kam xarpizak, ew kamicʻi zna bolor klanel, vnasē zna. baycʻ tʻē kətratē masn ew kericʻē, očʻ inčʻ vnasescʻē.",
          "text": "Առաջին՝ որպէս թէ ոք ունիցի մեծ խնծոր կամ խարպիզակ, եւ կամիցի զնա բոլոր կլանել, վնասէ զնա. բայց թէ կըտրատէ մասն եւ կերիցէ՝ ոչ ինչ վնասեսցէ։"
        },
        {
          "ref": "17th century, Eremia Mełrecʻi, Baṙgirkʻ hayocʻ [Armenian Dictionary] Ս.138",
          "text": "Սեխ· խարպիզակ, կամ բթեղ, կամ կլոր, կամ դուկլակ։\nSex· xarpizak, kam btʻeġ, kam klor, kam duklak."
        }
      ],
      "glosses": [
        "melon (the fruit of Cucumis melo)"
      ],
      "links": [
        [
          "melon",
          "melon"
        ],
        [
          "Cucumis melo",
          "Cucumis melo#Translingual"
        ]
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "roman": "xarbzak",
      "word": "խարբզակ"
    },
    {
      "roman": "xarpzak",
      "word": "խարպզակ"
    },
    {
      "roman": "xarbuzak",
      "word": "խարբուզակ"
    }
  ],
  "word": "խարպիզակ"
}