See balteus in All languages combined, or Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Anagramm sortiert (Latein)", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Latein", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Substantiv (Latein)", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Substantiv 2. Deklination (Latein)", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Siehe auch", "orig": "siehe auch", "parents": [], "source": "w" } ], "derived": [ { "word": "balteare" }, { "word": "baltearius" } ], "etymology_text": "nach Varro eine Entlehnung aus dem Etruskischen", "forms": [ { "form": "balteum", "tags": [ "variant" ] }, { "form": "balteolus", "sense_index": "1", "tags": [ "diminutive" ] }, { "form": "balteus", "tags": [ "nominative", "singular" ] }, { "form": "balteī", "tags": [ "nominative", "plural" ] }, { "form": "balteī", "tags": [ "genitive", "singular" ] }, { "form": "balteōrum", "tags": [ "genitive", "plural" ] }, { "form": "balteō", "tags": [ "dative", "singular" ] }, { "form": "balteīs", "tags": [ "dative", "plural" ] }, { "form": "balteum", "tags": [ "accusative", "singular" ] }, { "form": "balteōs", "tags": [ "accusative", "plural" ] }, { "form": "baltee", "raw_tags": [ "Vokativ" ], "tags": [ "singular" ] }, { "form": "balteī", "raw_tags": [ "Vokativ" ], "tags": [ "plural" ] }, { "form": "balteō", "tags": [ "ablative", "singular" ] }, { "form": "balteīs", "tags": [ "ablative", "plural" ] } ], "hyphenation": "bal·te·us", "lang": "Latein", "lang_code": "la", "pos": "noun", "senses": [ { "examples": [ { "ref": "Marcus Annaeus Lucanus, Bellum civile, 2,360–364", "text": "„non timidum nuptae leviter tectura pudorem\nlutea demissos velarunt flammea vultus,\nbalteus aut fluxos gemmis astrinxit amictus,\ncolla monile decens umeris que haerentia primis\nsuppara nudatos cingunt angusta lacertos.“" }, { "ref": "Marcus Valerius Martialis, Epigrammata, 14,207,1–2", "text": "„Sume Cytheriaco medicatum nectare ceston:\nussit amatorem balteus iste Iovem.“" } ], "glosses": [ "Gürtel, Gurt" ], "id": "de-balteus-la-noun-M2oYD4IO", "raw_tags": [ "Kleidung" ], "sense_index": "1" }, { "examples": [ { "ref": "Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 5,44,7", "text": "„transfigitur scutum Pulloni et verutum in balteo defigitur.“" }, { "ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 5,311–313", "text": "„alter Amazoniam pharetram plenamque sagittis\nThreiciis, lato quam circum amplectitur auro\nbalteus et tereti subnectit fibula gemma;“" }, { "ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 10,495–497", "text": "„et laevo pressit pede talia fatus\nexanimem, rapiens immania pondera baltei\ninpressumque nefas:“" }, { "ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 12,273–274", "text": "„teritur qua sutilis alvo\nbalteus et laterum iuncturas fibula mordet,“" }, { "ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 12,940–944", "text": "„et iam iamque magis cunctantem flectere sermo\ncoeperat, infelix umero cum apparuit alto\nbalteus et notis fulserunt cingula bullis\nPallantis pueri, victum quem volnere Turnus\nstraverat atque umeris inimicum insigne gerebat.“" }, { "ref": "Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 9,187–190", "text": "„vestrum opus Elis habet, vestrum Stymphalides undae\nPartheniumque nemus, vestra virtute relatus\nThermodontiaco caelatus balteus auro\npomaque ab insomni concustodita dracone!“" }, { "ref": "Lucius Annaeus Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 76,14", "text": "„Gladium bonum dices non cui auratus est balteus nec cuius vagina gemmis distinguitur, sed cui et ad secandum subtilis acies est et mucro munimentum omne rupturus.“" }, { "ref": "Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae, 16,48–50", "text": "„ast illis, quos arma tegunt et balteus ambit,\nquod placitum est ipsis praestatur tempus agendi,\nnec res atteritur longo sufflamine litis.“" }, { "ref": "Cornelius Tacitus, Historiae, 1,57", "text": "„nec principes modo coloniarum aut castrorum, quibus praesentia ex adfluenti et parta victoria magnae spes, sed manipuli quoque et gregarius miles viatica sua et balteos phalerasque, insignia armorum argento decora, loco pecuniae tradebant, instinctu et impetu et avaritia.“" }, { "ref": "Cornelius Tacitus, Historiae, 2,88", "text": "„incuriosos milites - vernacula utebantur urbanitate - quidam spoliavere, abscisis furtim balteis an accincti forent rogitantes.“" } ], "glosses": [ "Gürtel, Gurt, Wehrgehenk, Koppel" ], "id": "de-balteus-la-noun-rP8-PQYr", "sense_index": "2", "topics": [ "military" ] }, { "examples": [ { "ref": "Apuleius, De deo Socratis, 23", "text": "„neque enim in emendis equis phaleras consideramus et baltei polimina inspicimus et ornatissimae cervicis divitias contemplamur, si ex auro et argento et gemmis monilia variegata dependent, si plena artis ornamenta capiti et collo circumiacent, si frena caelata, si ephippia fucata, cingula aurata sunt, sed istis omnibus exuviis amolitis equum ipsum nudum et solum corpus eius et animum contemplamur, ut sit et ad speciem honestus et ad cursuram vegetus et ad vecturam validus:“" }, { "ref": "Apuleis, Metamorphoses, 10,18", "text": "„spretis luculentis illis suis vehiculis ac posthabitis decoris raedarum carpentis, quae partim contecta, partim reuelata frustra nouissimis trahebantur consequiis, equis etiam Thessalicis et aliis iumentis Gallicanis, quibus generosa suboles perhibet pretiosam dignitatem, me phaleris aureis et fucatis ephippiis et purpureis tapetis et frenis argenteis et pictilibus balteis et tintinnabulis perargutis exornatum ipse residens amantissime nonnunquam comissimis adfatur sermonibus atque inter alia pleraque summe se delectari profitebatur, quod haberet in me simul et convivam et vectorem.“" } ], "glosses": [ "Gürtel" ], "id": "de-balteus-la-noun-akOFSetN", "raw_tags": [ "[1] bei Pferden" ], "sense_index": "3" }, { "examples": [ { "ref": "Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 66.", "text": "„postea in tabula pura, quae pateat p. I, ibi balteum ponito: folia laurea uncta supponito, placentam fingito.“ (Cato agr. 76,3)" }, { "ref": "Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 67.", "text": "„Scriblitam sic facito: in balteo, tractis, caseo ad eundem modum facito uti placentam, sine melle, coquitoque.“ (Cato agr. 78)" } ], "glosses": [ "Rand, Rinde des Kuchens" ], "id": "de-balteus-la-noun-o9xkS18G", "raw_tags": [ "Gastronomie" ], "sense_index": "4" }, { "examples": [ { "ref": "Gaius Plinius Secundus, Naturalis historia, 16,174", "text": "„namque et in proceritatem magnam emittunt iugis vinearum perticas pariuntque balteo corticis vincula,“" } ], "glosses": [ "Rinde des Weidenbaums" ], "id": "de-balteus-la-noun-mNqLkVkM", "sense_index": "5", "topics": [ "botany" ] }, { "examples": [ { "ref": "Vitruvius, De architectura, 3,5,7", "text": "„pulvinorum baltei ab abaco hanc habeant proiecturam, uti circini centrum unum cum sit positum in capituli tetrante et alterum diducatur ad extremum cymatium, circumactum balteorum extremas partes tangat.“" } ], "glosses": [ "Gurt" ], "id": "de-balteus-la-noun-aWSzGELo", "raw_tags": [ "Architektur" ], "sense_index": "6" }, { "examples": [ { "ref": "Titus Calpurnius Siculus, Eclogae, 7,47–48", "text": "„Balteus en gemmis, en illita porticus auro\nCertatim radiant; “" } ], "glosses": [ "breiter Absatz, Umgürtung" ], "id": "de-balteus-la-noun-QRK7rpjM", "raw_tags": [ "Architektur", "beim Amphitheater" ], "sense_index": "7" }, { "examples": [ { "ref": "Marcus Manilius, Astronomica, 1,677–680", "text": "„nec visus aciemque fugit tantumque notari\nmente potest, sicut cernuntur mente priores,\nsed nitet ingenti stellatus balteus orbe\ninsignemque facit lato caelamine mundum.“" }, { "ref": "Marcus Manilius, Astronomica, 3,330–336", "text": "„sed, quantum inflexeris orbem,\ntantum inclinabit caeli positura volantis,\net modo quae fuerant surgentia limite recto\nsidera curvato ducentur in aethera tractu,\natque erit obliquo signorum balteus orbe\nqui transversus erat, statio quando illius una est,\nnostrae mutantur sedes.“" } ], "glosses": [ "Himmelsgürtel, Tierkreis" ], "id": "de-balteus-la-noun-RpxXQJUN", "sense_index": "8", "topics": [ "astronomy" ] } ], "synonyms": [ { "sense_index": "7", "word": "diazoma" }, { "sense_index": "7", "word": "praecinctio" } ], "tags": [ "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Für [1] siehe Übersetzungen zu Gürtel¹", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "masculine" ], "word": "Gurt" }, { "lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Gürtel", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "masculine" ], "word": "Gurt" }, { "lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Gürtel", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "neuter" ], "word": "Wehrgehenk" }, { "lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Gürtel", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "neuter" ], "word": "Koppel" }, { "lang": "Für [4] siehe Übersetzungen zu Rand¹", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "feminine" ], "word": "Rinde" }, { "lang": "Für [7] siehe Übersetzungen zu Absatz", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "masculine" ], "word": "Umgürtung" }, { "lang": "Für [8] siehe Übersetzungen zu Himmelsgürtel", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "masculine" ], "word": "Tierkreis" } ], "word": "balteus" }
{ "categories": [ "Anagramm sortiert (Latein)", "Latein", "Rückläufige Wörterliste (Latein)", "Substantiv (Latein)", "Substantiv 2. Deklination (Latein)", "siehe auch" ], "derived": [ { "word": "balteare" }, { "word": "baltearius" } ], "etymology_text": "nach Varro eine Entlehnung aus dem Etruskischen", "forms": [ { "form": "balteum", "tags": [ "variant" ] }, { "form": "balteolus", "sense_index": "1", "tags": [ "diminutive" ] }, { "form": "balteus", "tags": [ "nominative", "singular" ] }, { "form": "balteī", "tags": [ "nominative", "plural" ] }, { "form": "balteī", "tags": [ "genitive", "singular" ] }, { "form": "balteōrum", "tags": [ "genitive", "plural" ] }, { "form": "balteō", "tags": [ "dative", "singular" ] }, { "form": "balteīs", "tags": [ "dative", "plural" ] }, { "form": "balteum", "tags": [ "accusative", "singular" ] }, { "form": "balteōs", "tags": [ "accusative", "plural" ] }, { "form": "baltee", "raw_tags": [ "Vokativ" ], "tags": [ "singular" ] }, { "form": "balteī", "raw_tags": [ "Vokativ" ], "tags": [ "plural" ] }, { "form": "balteō", "tags": [ "ablative", "singular" ] }, { "form": "balteīs", "tags": [ "ablative", "plural" ] } ], "hyphenation": "bal·te·us", "lang": "Latein", "lang_code": "la", "pos": "noun", "senses": [ { "examples": [ { "ref": "Marcus Annaeus Lucanus, Bellum civile, 2,360–364", "text": "„non timidum nuptae leviter tectura pudorem\nlutea demissos velarunt flammea vultus,\nbalteus aut fluxos gemmis astrinxit amictus,\ncolla monile decens umeris que haerentia primis\nsuppara nudatos cingunt angusta lacertos.“" }, { "ref": "Marcus Valerius Martialis, Epigrammata, 14,207,1–2", "text": "„Sume Cytheriaco medicatum nectare ceston:\nussit amatorem balteus iste Iovem.“" } ], "glosses": [ "Gürtel, Gurt" ], "raw_tags": [ "Kleidung" ], "sense_index": "1" }, { "examples": [ { "ref": "Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 5,44,7", "text": "„transfigitur scutum Pulloni et verutum in balteo defigitur.“" }, { "ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 5,311–313", "text": "„alter Amazoniam pharetram plenamque sagittis\nThreiciis, lato quam circum amplectitur auro\nbalteus et tereti subnectit fibula gemma;“" }, { "ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 10,495–497", "text": "„et laevo pressit pede talia fatus\nexanimem, rapiens immania pondera baltei\ninpressumque nefas:“" }, { "ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 12,273–274", "text": "„teritur qua sutilis alvo\nbalteus et laterum iuncturas fibula mordet,“" }, { "ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 12,940–944", "text": "„et iam iamque magis cunctantem flectere sermo\ncoeperat, infelix umero cum apparuit alto\nbalteus et notis fulserunt cingula bullis\nPallantis pueri, victum quem volnere Turnus\nstraverat atque umeris inimicum insigne gerebat.“" }, { "ref": "Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 9,187–190", "text": "„vestrum opus Elis habet, vestrum Stymphalides undae\nPartheniumque nemus, vestra virtute relatus\nThermodontiaco caelatus balteus auro\npomaque ab insomni concustodita dracone!“" }, { "ref": "Lucius Annaeus Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 76,14", "text": "„Gladium bonum dices non cui auratus est balteus nec cuius vagina gemmis distinguitur, sed cui et ad secandum subtilis acies est et mucro munimentum omne rupturus.“" }, { "ref": "Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae, 16,48–50", "text": "„ast illis, quos arma tegunt et balteus ambit,\nquod placitum est ipsis praestatur tempus agendi,\nnec res atteritur longo sufflamine litis.“" }, { "ref": "Cornelius Tacitus, Historiae, 1,57", "text": "„nec principes modo coloniarum aut castrorum, quibus praesentia ex adfluenti et parta victoria magnae spes, sed manipuli quoque et gregarius miles viatica sua et balteos phalerasque, insignia armorum argento decora, loco pecuniae tradebant, instinctu et impetu et avaritia.“" }, { "ref": "Cornelius Tacitus, Historiae, 2,88", "text": "„incuriosos milites - vernacula utebantur urbanitate - quidam spoliavere, abscisis furtim balteis an accincti forent rogitantes.“" } ], "glosses": [ "Gürtel, Gurt, Wehrgehenk, Koppel" ], "sense_index": "2", "topics": [ "military" ] }, { "examples": [ { "ref": "Apuleius, De deo Socratis, 23", "text": "„neque enim in emendis equis phaleras consideramus et baltei polimina inspicimus et ornatissimae cervicis divitias contemplamur, si ex auro et argento et gemmis monilia variegata dependent, si plena artis ornamenta capiti et collo circumiacent, si frena caelata, si ephippia fucata, cingula aurata sunt, sed istis omnibus exuviis amolitis equum ipsum nudum et solum corpus eius et animum contemplamur, ut sit et ad speciem honestus et ad cursuram vegetus et ad vecturam validus:“" }, { "ref": "Apuleis, Metamorphoses, 10,18", "text": "„spretis luculentis illis suis vehiculis ac posthabitis decoris raedarum carpentis, quae partim contecta, partim reuelata frustra nouissimis trahebantur consequiis, equis etiam Thessalicis et aliis iumentis Gallicanis, quibus generosa suboles perhibet pretiosam dignitatem, me phaleris aureis et fucatis ephippiis et purpureis tapetis et frenis argenteis et pictilibus balteis et tintinnabulis perargutis exornatum ipse residens amantissime nonnunquam comissimis adfatur sermonibus atque inter alia pleraque summe se delectari profitebatur, quod haberet in me simul et convivam et vectorem.“" } ], "glosses": [ "Gürtel" ], "raw_tags": [ "[1] bei Pferden" ], "sense_index": "3" }, { "examples": [ { "ref": "Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 66.", "text": "„postea in tabula pura, quae pateat p. I, ibi balteum ponito: folia laurea uncta supponito, placentam fingito.“ (Cato agr. 76,3)" }, { "ref": "Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 67.", "text": "„Scriblitam sic facito: in balteo, tractis, caseo ad eundem modum facito uti placentam, sine melle, coquitoque.“ (Cato agr. 78)" } ], "glosses": [ "Rand, Rinde des Kuchens" ], "raw_tags": [ "Gastronomie" ], "sense_index": "4" }, { "examples": [ { "ref": "Gaius Plinius Secundus, Naturalis historia, 16,174", "text": "„namque et in proceritatem magnam emittunt iugis vinearum perticas pariuntque balteo corticis vincula,“" } ], "glosses": [ "Rinde des Weidenbaums" ], "sense_index": "5", "topics": [ "botany" ] }, { "examples": [ { "ref": "Vitruvius, De architectura, 3,5,7", "text": "„pulvinorum baltei ab abaco hanc habeant proiecturam, uti circini centrum unum cum sit positum in capituli tetrante et alterum diducatur ad extremum cymatium, circumactum balteorum extremas partes tangat.“" } ], "glosses": [ "Gurt" ], "raw_tags": [ "Architektur" ], "sense_index": "6" }, { "examples": [ { "ref": "Titus Calpurnius Siculus, Eclogae, 7,47–48", "text": "„Balteus en gemmis, en illita porticus auro\nCertatim radiant; “" } ], "glosses": [ "breiter Absatz, Umgürtung" ], "raw_tags": [ "Architektur", "beim Amphitheater" ], "sense_index": "7" }, { "examples": [ { "ref": "Marcus Manilius, Astronomica, 1,677–680", "text": "„nec visus aciemque fugit tantumque notari\nmente potest, sicut cernuntur mente priores,\nsed nitet ingenti stellatus balteus orbe\ninsignemque facit lato caelamine mundum.“" }, { "ref": "Marcus Manilius, Astronomica, 3,330–336", "text": "„sed, quantum inflexeris orbem,\ntantum inclinabit caeli positura volantis,\net modo quae fuerant surgentia limite recto\nsidera curvato ducentur in aethera tractu,\natque erit obliquo signorum balteus orbe\nqui transversus erat, statio quando illius una est,\nnostrae mutantur sedes.“" } ], "glosses": [ "Himmelsgürtel, Tierkreis" ], "sense_index": "8", "topics": [ "astronomy" ] } ], "synonyms": [ { "sense_index": "7", "word": "diazoma" }, { "sense_index": "7", "word": "praecinctio" } ], "tags": [ "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Für [1] siehe Übersetzungen zu Gürtel¹", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "masculine" ], "word": "Gurt" }, { "lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Gürtel", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "masculine" ], "word": "Gurt" }, { "lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Gürtel", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "neuter" ], "word": "Wehrgehenk" }, { "lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Gürtel", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "neuter" ], "word": "Koppel" }, { "lang": "Für [4] siehe Übersetzungen zu Rand¹", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "feminine" ], "word": "Rinde" }, { "lang": "Für [7] siehe Übersetzungen zu Absatz", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "masculine" ], "word": "Umgürtung" }, { "lang": "Für [8] siehe Übersetzungen zu Himmelsgürtel", "lang_code": "übersetzungen umleiten", "sense": "Übersetzungen umgeleitet", "sense_index": "*", "tags": [ "masculine", "masculine" ], "word": "Tierkreis" } ], "word": "balteus" }
Download raw JSONL data for balteus meaning in Latein (9.2kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Latein dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the dewiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.