"Dativus ethicus" meaning in Deutsch

See Dativus ethicus in All languages combined, or Wiktionary

Phrase

IPA: daˌtiːvʊs ˈʔeːtikʊs Audio: De-Dativus ethicus.ogg Forms: der Dativus ethicus [nominative, singular], die Dativi ethici [nominative, plural], des Dativus ethicus [genitive, singular], der Dativi ethici [genitive, plural], dem Dativus ethicus [dative, singular], den Dativi ethici [dative, plural], den Dativus ethicus [accusative, singular], die Dativi ethici [accusative, plural]
  1. einer der freien Dative; er drückt die persönliche Anteilnahme des Sprechers/der Sprecher aus.
    Sense id: de-Dativus_ethicus-de-phrase-Y9RWtrPw Topics: linguistics
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: ethischer Dativ Hypernyms: freier Dativ, Satzglied

Inflected forms

{
  "antonyms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Dativus commodi"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Dativus incommodi"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Dativus iudicantis"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Pertinenzdativ"
    }
  ],
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Deutsch",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Grundformeintrag (Deutsch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Roter Audiolink",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Rückläufige Wörterliste (Deutsch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Rückläufige Wörterliste Grundformeintrag (Deutsch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv (Deutsch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv m (Deutsch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Wiktionary:Audio-Datei",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Wortverbindung (Deutsch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Siehe auch",
      "orig": "siehe auch",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "der Dativus ethicus",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "die Dativi ethici",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "des Dativus ethicus",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "der Dativi ethici",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dem Dativus ethicus",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "den Dativi ethici",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "den Dativus ethicus",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "die Dativi ethici",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "freier Dativ"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Satzglied"
    }
  ],
  "hyphenation": "Da·ti·vus ethi·cus",
  "lang": "Deutsch",
  "lang_code": "de",
  "other_pos": [
    "noun"
  ],
  "pos": "phrase",
  "pos_title": "Wortverbindung",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "In dem Satz \"Dass du mir nicht wieder zu spät kommst\" ist \"mir\" ein Dativus ethicus und damit ein freier Dativ; mit \"mir\" wird die Person bezeichnet, die ein persönliches Interesse benennt zu dem, was im Satz ausgedrückt wird."
        },
        {
          "ref": "Ulrich Engel: Deutsche Grammatik. 2., verbesserte Auflage. Groos, Heidelberg 1988, Seite 193. ISBN 3-87276-600-7. Im Originalzitat sind „Dativus ethicus“ und „Pertinenzdativ“ fett gedruckt.",
          "text": "„Zu den angeblich »freien Dativen« werden vielfach auch der Dativus ethicus und der Pertinenzdativ gerechnet.“"
        },
        {
          "ref": "Elke Hentschel, Harald Weydt: Handbuch der deutschen Grammatik. de Gruyter, Berlin/New York 1990, Seite 162. ISBN 3-11-011596-4.",
          "text": "„Der Dativus ethicus … ist der Dativ der urteilenden Person.“"
        }
      ],
      "glosses": [
        "einer der freien Dative; er drückt die persönliche Anteilnahme des Sprechers/der Sprecher aus."
      ],
      "id": "de-Dativus_ethicus-de-phrase-Y9RWtrPw",
      "raw_tags": [
        "speziell Syntax"
      ],
      "sense_index": "1",
      "topics": [
        "linguistics"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "daˌtiːvʊs ˈʔeːtikʊs"
    },
    {
      "audio": "De-Dativus ethicus.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/53/De-Dativus_ethicus.ogg/De-Dativus_ethicus.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/De-Dativus ethicus.ogg"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "ethischer Dativ"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "word": "Dativus ethicus"
}
{
  "antonyms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Dativus commodi"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Dativus incommodi"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Dativus iudicantis"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Pertinenzdativ"
    }
  ],
  "categories": [
    "Deutsch",
    "Grundformeintrag (Deutsch)",
    "Roter Audiolink",
    "Rückläufige Wörterliste (Deutsch)",
    "Rückläufige Wörterliste Grundformeintrag (Deutsch)",
    "Substantiv (Deutsch)",
    "Substantiv m (Deutsch)",
    "Wiktionary:Audio-Datei",
    "Wortverbindung (Deutsch)",
    "siehe auch"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "der Dativus ethicus",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "die Dativi ethici",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "des Dativus ethicus",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "der Dativi ethici",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dem Dativus ethicus",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "den Dativi ethici",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "den Dativus ethicus",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "die Dativi ethici",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "freier Dativ"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "Satzglied"
    }
  ],
  "hyphenation": "Da·ti·vus ethi·cus",
  "lang": "Deutsch",
  "lang_code": "de",
  "other_pos": [
    "noun"
  ],
  "pos": "phrase",
  "pos_title": "Wortverbindung",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "In dem Satz \"Dass du mir nicht wieder zu spät kommst\" ist \"mir\" ein Dativus ethicus und damit ein freier Dativ; mit \"mir\" wird die Person bezeichnet, die ein persönliches Interesse benennt zu dem, was im Satz ausgedrückt wird."
        },
        {
          "ref": "Ulrich Engel: Deutsche Grammatik. 2., verbesserte Auflage. Groos, Heidelberg 1988, Seite 193. ISBN 3-87276-600-7. Im Originalzitat sind „Dativus ethicus“ und „Pertinenzdativ“ fett gedruckt.",
          "text": "„Zu den angeblich »freien Dativen« werden vielfach auch der Dativus ethicus und der Pertinenzdativ gerechnet.“"
        },
        {
          "ref": "Elke Hentschel, Harald Weydt: Handbuch der deutschen Grammatik. de Gruyter, Berlin/New York 1990, Seite 162. ISBN 3-11-011596-4.",
          "text": "„Der Dativus ethicus … ist der Dativ der urteilenden Person.“"
        }
      ],
      "glosses": [
        "einer der freien Dative; er drückt die persönliche Anteilnahme des Sprechers/der Sprecher aus."
      ],
      "raw_tags": [
        "speziell Syntax"
      ],
      "sense_index": "1",
      "topics": [
        "linguistics"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "daˌtiːvʊs ˈʔeːtikʊs"
    },
    {
      "audio": "De-Dativus ethicus.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/53/De-Dativus_ethicus.ogg/De-Dativus_ethicus.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/De-Dativus ethicus.ogg"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "ethischer Dativ"
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "word": "Dativus ethicus"
}

Download raw JSONL data for Dativus ethicus meaning in Deutsch (2.7kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Deutsch dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-02-07 from the dewiktionary dump dated 2025-02-02 using wiktextract (f90d964 and 9dbd323). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.