See μέτρον in All languages combined, or Wiktionary
Download JSONL data for μέτρον meaning in Altgriechisch (13.6kB)
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Altgriechisch",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Anagramm sortiert (Altgriechisch)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rückläufige Wörterliste (Altgriechisch)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv (Altgriechisch)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Siehe auch",
"orig": "siehe auch",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Altgriechisch)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Sanskrit)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "μετρέω"
},
{
"word": "μέτριος"
},
{
"word": "περίμετρος"
},
{
"word": "σύμμετρος"
}
],
"etymology_text": "etymologisch verwandt mit μῆτις (mētis^☆) ^(→ grc) sowie sanskrit मात्रा (mātrā) ^(→ sa), das seinerseits eine Ableitung zu dem Verb मामि (māti) ^(→ sa) (verwandt mit lateinisch metiri ^(→ la)) ist",
"lang": "Altgriechisch",
"lang_code": "grc",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Homer, Ilias, 12,421–422",
"text": "„ἀλλ’ ὥς τ’ ἀμφ’ οὔροισι δύ’ ἀνέρε δηριάασθον\nμέτρ’ ἐν χερσὶν ἔχοντες ἐπιξύνῳ ἐν ἀρούρῃ,“"
},
{
"raw_ref": "Homer, Ilias, 7,470–471",
"text": "„χωρὶς δ’ Ἀτρεΐδῃς Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ\nδῶκεν Ἰησονίδης ἀγέμεν μέθυ χίλια μέτρα.“"
},
{
"raw_ref": "Homer, Odyssee, 2,355",
"text": "„εἴκοσι δ’ ἔστω μέτρα μυληφάτου ἀλφίτου ἀκτῆς.“"
},
{
"raw_ref": "Homer, Odyssee, 9,209–211",
"text": "„ἓν δέπας ἐμπλήσας ὕδατος ἀνὰ εἴκοσι μέτρα\nχεῦ’, ὀδμὴ δ’ ἡδεῖα ἀπὸ κρητῆρος ὀδώδει,\nθεσπεσίη· τότ’ ἂν οὔ τοι ἀποσχέσθαι φίλον ἦεν.“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 349–351",
"text": "„εὖ μὲν μετρεῖσθαι παρὰ γείτονος, εὖ δ’ ἀποδοῦναι,\nαὐτῷ τῷ μέτρῳ, καὶ λώιον αἴ κε δύνηαι,\nὡς ἂν χρηίζων καὶ ἐς ὕστερον ἄρκιον εὕρῃς.“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 600",
"text": "„μέτρῳ δ’ εὖ κομίσασθαι ἐν ἄγγεσιν·“"
}
],
"glosses": [
"Maß, Maßstab, Messstange"
],
"id": "de-μέτρον-grc-noun-1",
"raw_tags": [
"Gerät zum Erfassen einer bestimmten Größe"
],
"senseid": "1"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Homer, Odyssee, 388–390",
"text": "„τόν γ’ εἴ πως σὺ δύναιο λοχησάμενος λελαβέσθαι,\nὅς κέν τοι εἴπῃσιν ὁδὸν καὶ μέτρα κελεύθου\nνόστον θ’, ὡς ἐπὶ πόντον ἐλεύσεαι ἰχθυόεντα.“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 648",
"text": "„δείξω δή τοι μέτρα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης,“"
},
{
"raw_ref": "Thucydides, Historiae, 8,95",
"text": "„ἀπέχει δὲ μάλιστα ὁ Ὠρωπὸς τῆς τῶν Ἐρετριῶν πόλεως θαλάσσης μέτρον ἑξήκοντα σταδίους.“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Timaeus, 39b–c",
"text": "„ἵνα δ’ εἴη μέτρον ἐναργές τι πρὸς ἄλληλα βραδυτῆτι καὶ τάχει καὶ τὰ περὶ τὰς ὀκτὼ φορὰς πορεύοιτο, φῶς ὁ θεὸς ἀνῆψεν ἐν τῇ πρὸς γῆν δευτέρᾳ τῶν περιόδων, ὃ δὴ νῦν κεκλήκαμεν ἥλιον, ἵνα ὅτι μάλιστα εἰς ἅπαντα φαίνοι τὸν οὐρανὸν μετάσχοι τε ἀριθμοῦ τὰ ζῷα ὅσοις ἦν προσῆκον, μαθόντα παρὰ τῆς ταὐτοῦ καὶ ὁμοίου περιφορᾶς.“"
},
{
"text": "„ἥτις δ’ ἐστί ποτε ἰσότης ἡ τοῦτο αὐτὸ δυναμένη, διὰ τὸ μὴ σφόδρα σαφὴς εἶναι σφόδρα ἡμᾶς διαταράττει. δυοῖν γὰρ ἰσοτήτοιν οὔσαιν, ὁμωνύμοιν μέν, ἔργῳ δὲ εἰς πολλὰ σχεδὸν ἐναντίαιν, τὴν μὲν ἑτέραν εἰς τὰς τιμὰς πᾶσα πόλις ἱκανὴ παραγαγεῖν καὶ πᾶς νομοθέτης, τὴν μέτρῳ ἴσην καὶ σταθμῷ καὶ ἀριθμῷ, κλήρῳ ἀπευθύνων εἰς τὰς διανομὰς αὐτήν· τὴν δὲ ἀληθεστάτην καὶ ἀρίστην ἰσότητα οὐκέτι ῥᾴδιον παντὶ ἰδεῖν.“"
}
],
"glosses": [
"Maß, Ausdehnung, Länge, Strecke"
],
"id": "de-μέτρον-grc-noun-2",
"raw_tags": [
"meist räumlich: etwas",
"das gemessen worden ist oder messbar ist"
],
"senseid": "2"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Homer, Odyssee, 13,96–101",
"text": "„Φόρκυνος δέ τίς ἐστι λιμήν, ἁλίοιο γέροντος,\nἐν δήμῳ Ἰθάκης· δύο δὲ προβλῆτες ἐν αὐτῷ\nἀκταὶ ἀπορρῶγες, λιμένος πότι πεπτηυῖαι,\nαἵ τ’ ἀνέμων σκεπόωσι δυσαήων μέγα κῦμα\nἔκτοθεν· ἔντοσθεν δέ τ’ ἄνευ δεσμοῖο μένουσι\nνῆες ἐΰσσελμοι, ὅτ’ ἂν ὅρμου μέτρον ἵκωνται.“"
},
{
"raw_ref": "Homer, Ilias, 225–226",
"text": "„αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἥβης ἐρικυδέος ἵκετο μέτρον,\nαὐτοῦ μιν κατέρυκε, δίδου δ’ ὅ γε θυγατέρα ἥν·“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 132–134",
"text": "„ἀλλ’ ὅτ’ ἄρ’ ἡβήσαι τε καὶ ἥβης μέτρον ἵκοιτο,\nπαυρίδιον ζώεσκον ἐπὶ χρόνον, ἄλγε’ ἔχοντες\nἀφραδίῃς·“"
},
{
"raw_ref": "Euripides, Ion, 354",
"text": "„σοὶ ταὐτὸν ἥβης, εἴπερ ἦν, εἶχ’ ἂν μέτρον.“"
},
{
"raw_ref": "Solon, 13,51–52",
"text": "„ἄλλος Ὀλυμπιάδων Μουσέων πάρα δῶρα διδαχθείς,\nἱμερτῆς σοφίης μέτρον ἐπιστάμενος·“"
},
{
"raw_ref": "Solon, 16,1–2",
"text": "„γνωμοσύνης δ’ ἀφανὲς χαλεπώτατόν ἐστι νοῆσαι\n μέτρον, ὃ δὴ πάντων πείρατα μοῦνον ἔχει.“"
}
],
"glosses": [
"Ziel, Blüte, Reife, volles Maß"
],
"id": "de-μέτρον-grc-noun-3",
"senseid": "3",
"tags": [
"figurative"
]
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 694",
"text": "„μέτρα φυλάσσεσθαι· καιρὸς δ’ ἐπὶ πᾶσιν ἄριστος.“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 719–720",
"text": "„γλώσσης τοι θησαυρὸς ἐν ἀνθρώποισιν ἄριστος\nφειδωλῆς, πλείστη δὲ χάρις κατὰ μέτρον ἰούσης·“"
},
{
"raw_ref": "Pindar, Olympia, 13,45–46",
"text": "„ἕπεται δ’ ἐν ἑκάστῳ\nμέτρον· νοῆσαι δὲ καιρὸς ἄριστος.“"
},
{
"raw_ref": "Pindar, Pythia, 2,34",
"text": "„χρὴ δὲ κατ’ αὐτὸν αἰ-\nεὶ παντὸς ὁρᾶν μέτρον.“"
},
{
"raw_ref": "Pindar, Isthmia, 6,70–72",
"text": "„καὶ ξένων εὐεργεσίαις ἀγαπᾶται,\nμέτˈρα μὲν γνώμᾳ διώκων, μέτˈρα δὲ καὶ κατέχων\nγλῶσσα δ’ οὐκ ἔξω φρενῶν φαί-\nης κέ νιν ἄνδρ’ ἐν ἀεθˈληταῖσιν ἔμμεν\nΝαξίαν πέτˈραις ἐν ἄλλαις χαλκοδάμαντ’ ἀκόναν.“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Leges, 957a",
"text": "„τὰ μὲν ἴδια δικαστήρια ταύτῃ πῃ γιγνόμενα μέτρον ἂν ἔχοι·“"
}
],
"glosses": [
"rechtes Maß, Ebenmaß, Gleichmaß"
],
"id": "de-μέτρον-grc-noun-4",
"senseid": "4"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Aristophanes, Nubes, 636–642",
"text": "„(Σω.) ἄγε δή, τί βούλει πρῶτα νυνὶ μανθάνειν\nὧν οὐκ ἐδιδάχθης πώποτ’ οὐδέν; εἰπέ μοι.\nπότερον περὶ μέτρων ἢ περὶ ἐπῶν ἢ ῥυθμῶν;\n(Στ.) περὶ τῶν μέτρων ἔγωγ’· ἔναγχος γάρ ποτε\nὑπ’ ἀλφιταμοιβοῦ παρεκόπην διχοινίκῳ.\n(Σω.) οὐ τοῦτ’ ἐρωτῶ σ’, ἀλλ’ ὅτι κάλλιστον μέτρον\nἡγεῖ, πότερον τὸ τρίμετρον ἢ τὸ τετράμετρον;“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Gorgias, 502c",
"text": "„Φέρε δή, εἴ τις περιέλοι τῆς ποιήσεως πάσης τό τε μέλος καὶ τὸν ῥυθμὸν καὶ τὸ μέτρον, ἄλλο τι ἢ λόγοι γίγνονται τὸ λειπόμενον;“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Leges, 669d",
"text": "„ποιηταὶ δὲ ἀνθρώπινοι σφόδρα τὰ τοιαῦτα ἐμπλέκοντες καὶ συγκυκῶντες ἀλόγως, γέλωτ’ ἂν παρασκευάζοιεν τῶν ἀνθρώπων ὅσους φησὶν Ὀρφεὺς λαχεῖν ὥραν τῆς τέρψιος. ταῦτά γε γὰρ ὁρῶσι πάντα κυκώμενα, καὶ ἔτι διασπῶσιν οἱ ποιηταὶ ῥυθμὸν μὲν καὶ σχήματα μέλους χωρίς, λόγους ψιλοὺς εἰς μέτρα τιθέντες, μέλος δ’ αὖ καὶ ῥυθμὸν ἄνευ ῥημάτων, ψιλῇ κιθαρίσει τε καὶ αὐλήσει προσχρώμενοι, ἐν οἷς δὴ παγχάλεπον ἄνευ λόγου γιγνόμενον ῥυθμόν τε καὶ ἁρμονίαν γιγνώσκειν ὅτι τε βούλεται καὶ ὅτῳ ἔοικε τῶν ἀξιολόγων μιμημάτων·“"
},
{
"raw_ref": "Xenophon, Memorabilia, 1,2,21",
"text": "„κἀγὼ δὲ μαρτυρῶ τούτοις· ὁρῶ γὰρ ὥσπερ τῶν ἐν μέτρῳ πεποιημένων ἐπῶν τοὺς μὴ μελετῶντας ἐπιλανθανομένους, οὕτω καὶ τῶν διδασκαλικῶν λόγων τοῖς ἀμελοῦσι λήθην ἐγγιγνομένην. ὅταν δὲ τῶν νουθετικῶν λόγων ἐπιλάθηταί τις, ἐπιλέλησται καὶ ὧν ἡ ψυχὴ πάσχουσα τῆς σωφροσύνης ἐπεθύμει·“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Respublica, 393d",
"text": "„φράσω δὲ ἄνευ μέτρου· οὐ γάρ εἰμι ποιητικός“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Respublica, 607d",
"text": "„ Δοῖμεν δέ γέ που ἂν καὶ τοῖς προστάταις αὐτῆς, ὅσοι μὴ ποιητικοί, φιλοποιηταὶ δέ, ἄνευ μέτρου λόγον ὑπὲρ αὐτῆς εἰπεῖν, ὡς οὐ μόνον ἡδεῖα ἀλλὰ καὶ ὠφελίμη πρὸς τὰς πολιτείας καὶ τὸν βίον τὸν ἀνθρώπινόν ἐστιν·“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Phaedrus, 258d",
"text": "„δεόμεθά τι, ὦ Φαῖδρε, Λυσίαν τε περὶ τούτων ἐξετάσαι καὶ ἄλλον ὅστις πώποτέ τι γέγραφεν ἢ γράψει, εἴτε πολιτικὸν σύγγραμμα εἴτε ἰδιωτικόν, ἐν μέτρῳ ὡς ποιητὴς ἢ ἄνευ μέτρου ὡς ἰδιώτης;“"
}
],
"glosses": [
"Silbenmaß, Versmaß (Metrum)"
],
"id": "de-μέτρον-grc-noun-5",
"raw_tags": [
"Lyrik"
],
"senseid": "5"
}
],
"sounds": [
{
"lang": "Altgriechisch",
"lang_code": "grc"
}
],
"tags": [
"neuter"
],
"translations": [
{
"lang": "Für [1] siehe Übersetzungen zu Maß²",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Maßstab"
},
{
"lang": "Für [1] siehe Übersetzungen zu Maß²",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Messstange"
},
{
"lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Maß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"neuter",
"feminine"
],
"word": "Ausdehnung"
},
{
"lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Maß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Länge"
},
{
"lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Maß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Strecke"
},
{
"lang": "Für [3] siehe Übersetzungen zu Ziel¹",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine",
"feminine"
],
"word": "Blüte"
},
{
"lang": "Für [3] siehe Übersetzungen zu Ziel¹",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Reife"
},
{
"lang": "Für [4] siehe Übersetzungen zu Ebenmaß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"neuter",
"neuter"
],
"word": "Gleichmaß"
},
{
"lang": "Für [5] siehe Übersetzungen zu Silbenmaß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"neuter",
"neuter"
],
"word": "Versmaß"
}
],
"word": "μέτρον"
}
{
"categories": [
"Altgriechisch",
"Anagramm sortiert (Altgriechisch)",
"Rückläufige Wörterliste (Altgriechisch)",
"Substantiv (Altgriechisch)",
"siehe auch",
"Übersetzungen (Altgriechisch)",
"Übersetzungen (Latein)",
"Übersetzungen (Sanskrit)"
],
"derived": [
{
"word": "μετρέω"
},
{
"word": "μέτριος"
},
{
"word": "περίμετρος"
},
{
"word": "σύμμετρος"
}
],
"etymology_text": "etymologisch verwandt mit μῆτις (mētis^☆) ^(→ grc) sowie sanskrit मात्रा (mātrā) ^(→ sa), das seinerseits eine Ableitung zu dem Verb मामि (māti) ^(→ sa) (verwandt mit lateinisch metiri ^(→ la)) ist",
"lang": "Altgriechisch",
"lang_code": "grc",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Homer, Ilias, 12,421–422",
"text": "„ἀλλ’ ὥς τ’ ἀμφ’ οὔροισι δύ’ ἀνέρε δηριάασθον\nμέτρ’ ἐν χερσὶν ἔχοντες ἐπιξύνῳ ἐν ἀρούρῃ,“"
},
{
"raw_ref": "Homer, Ilias, 7,470–471",
"text": "„χωρὶς δ’ Ἀτρεΐδῃς Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ\nδῶκεν Ἰησονίδης ἀγέμεν μέθυ χίλια μέτρα.“"
},
{
"raw_ref": "Homer, Odyssee, 2,355",
"text": "„εἴκοσι δ’ ἔστω μέτρα μυληφάτου ἀλφίτου ἀκτῆς.“"
},
{
"raw_ref": "Homer, Odyssee, 9,209–211",
"text": "„ἓν δέπας ἐμπλήσας ὕδατος ἀνὰ εἴκοσι μέτρα\nχεῦ’, ὀδμὴ δ’ ἡδεῖα ἀπὸ κρητῆρος ὀδώδει,\nθεσπεσίη· τότ’ ἂν οὔ τοι ἀποσχέσθαι φίλον ἦεν.“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 349–351",
"text": "„εὖ μὲν μετρεῖσθαι παρὰ γείτονος, εὖ δ’ ἀποδοῦναι,\nαὐτῷ τῷ μέτρῳ, καὶ λώιον αἴ κε δύνηαι,\nὡς ἂν χρηίζων καὶ ἐς ὕστερον ἄρκιον εὕρῃς.“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 600",
"text": "„μέτρῳ δ’ εὖ κομίσασθαι ἐν ἄγγεσιν·“"
}
],
"glosses": [
"Maß, Maßstab, Messstange"
],
"raw_tags": [
"Gerät zum Erfassen einer bestimmten Größe"
],
"senseid": "1"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Homer, Odyssee, 388–390",
"text": "„τόν γ’ εἴ πως σὺ δύναιο λοχησάμενος λελαβέσθαι,\nὅς κέν τοι εἴπῃσιν ὁδὸν καὶ μέτρα κελεύθου\nνόστον θ’, ὡς ἐπὶ πόντον ἐλεύσεαι ἰχθυόεντα.“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 648",
"text": "„δείξω δή τοι μέτρα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης,“"
},
{
"raw_ref": "Thucydides, Historiae, 8,95",
"text": "„ἀπέχει δὲ μάλιστα ὁ Ὠρωπὸς τῆς τῶν Ἐρετριῶν πόλεως θαλάσσης μέτρον ἑξήκοντα σταδίους.“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Timaeus, 39b–c",
"text": "„ἵνα δ’ εἴη μέτρον ἐναργές τι πρὸς ἄλληλα βραδυτῆτι καὶ τάχει καὶ τὰ περὶ τὰς ὀκτὼ φορὰς πορεύοιτο, φῶς ὁ θεὸς ἀνῆψεν ἐν τῇ πρὸς γῆν δευτέρᾳ τῶν περιόδων, ὃ δὴ νῦν κεκλήκαμεν ἥλιον, ἵνα ὅτι μάλιστα εἰς ἅπαντα φαίνοι τὸν οὐρανὸν μετάσχοι τε ἀριθμοῦ τὰ ζῷα ὅσοις ἦν προσῆκον, μαθόντα παρὰ τῆς ταὐτοῦ καὶ ὁμοίου περιφορᾶς.“"
},
{
"text": "„ἥτις δ’ ἐστί ποτε ἰσότης ἡ τοῦτο αὐτὸ δυναμένη, διὰ τὸ μὴ σφόδρα σαφὴς εἶναι σφόδρα ἡμᾶς διαταράττει. δυοῖν γὰρ ἰσοτήτοιν οὔσαιν, ὁμωνύμοιν μέν, ἔργῳ δὲ εἰς πολλὰ σχεδὸν ἐναντίαιν, τὴν μὲν ἑτέραν εἰς τὰς τιμὰς πᾶσα πόλις ἱκανὴ παραγαγεῖν καὶ πᾶς νομοθέτης, τὴν μέτρῳ ἴσην καὶ σταθμῷ καὶ ἀριθμῷ, κλήρῳ ἀπευθύνων εἰς τὰς διανομὰς αὐτήν· τὴν δὲ ἀληθεστάτην καὶ ἀρίστην ἰσότητα οὐκέτι ῥᾴδιον παντὶ ἰδεῖν.“"
}
],
"glosses": [
"Maß, Ausdehnung, Länge, Strecke"
],
"raw_tags": [
"meist räumlich: etwas",
"das gemessen worden ist oder messbar ist"
],
"senseid": "2"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Homer, Odyssee, 13,96–101",
"text": "„Φόρκυνος δέ τίς ἐστι λιμήν, ἁλίοιο γέροντος,\nἐν δήμῳ Ἰθάκης· δύο δὲ προβλῆτες ἐν αὐτῷ\nἀκταὶ ἀπορρῶγες, λιμένος πότι πεπτηυῖαι,\nαἵ τ’ ἀνέμων σκεπόωσι δυσαήων μέγα κῦμα\nἔκτοθεν· ἔντοσθεν δέ τ’ ἄνευ δεσμοῖο μένουσι\nνῆες ἐΰσσελμοι, ὅτ’ ἂν ὅρμου μέτρον ἵκωνται.“"
},
{
"raw_ref": "Homer, Ilias, 225–226",
"text": "„αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἥβης ἐρικυδέος ἵκετο μέτρον,\nαὐτοῦ μιν κατέρυκε, δίδου δ’ ὅ γε θυγατέρα ἥν·“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 132–134",
"text": "„ἀλλ’ ὅτ’ ἄρ’ ἡβήσαι τε καὶ ἥβης μέτρον ἵκοιτο,\nπαυρίδιον ζώεσκον ἐπὶ χρόνον, ἄλγε’ ἔχοντες\nἀφραδίῃς·“"
},
{
"raw_ref": "Euripides, Ion, 354",
"text": "„σοὶ ταὐτὸν ἥβης, εἴπερ ἦν, εἶχ’ ἂν μέτρον.“"
},
{
"raw_ref": "Solon, 13,51–52",
"text": "„ἄλλος Ὀλυμπιάδων Μουσέων πάρα δῶρα διδαχθείς,\nἱμερτῆς σοφίης μέτρον ἐπιστάμενος·“"
},
{
"raw_ref": "Solon, 16,1–2",
"text": "„γνωμοσύνης δ’ ἀφανὲς χαλεπώτατόν ἐστι νοῆσαι\n μέτρον, ὃ δὴ πάντων πείρατα μοῦνον ἔχει.“"
}
],
"glosses": [
"Ziel, Blüte, Reife, volles Maß"
],
"senseid": "3",
"tags": [
"figurative"
]
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 694",
"text": "„μέτρα φυλάσσεσθαι· καιρὸς δ’ ἐπὶ πᾶσιν ἄριστος.“"
},
{
"raw_ref": "Hesiod, Opera et dies, 719–720",
"text": "„γλώσσης τοι θησαυρὸς ἐν ἀνθρώποισιν ἄριστος\nφειδωλῆς, πλείστη δὲ χάρις κατὰ μέτρον ἰούσης·“"
},
{
"raw_ref": "Pindar, Olympia, 13,45–46",
"text": "„ἕπεται δ’ ἐν ἑκάστῳ\nμέτρον· νοῆσαι δὲ καιρὸς ἄριστος.“"
},
{
"raw_ref": "Pindar, Pythia, 2,34",
"text": "„χρὴ δὲ κατ’ αὐτὸν αἰ-\nεὶ παντὸς ὁρᾶν μέτρον.“"
},
{
"raw_ref": "Pindar, Isthmia, 6,70–72",
"text": "„καὶ ξένων εὐεργεσίαις ἀγαπᾶται,\nμέτˈρα μὲν γνώμᾳ διώκων, μέτˈρα δὲ καὶ κατέχων\nγλῶσσα δ’ οὐκ ἔξω φρενῶν φαί-\nης κέ νιν ἄνδρ’ ἐν ἀεθˈληταῖσιν ἔμμεν\nΝαξίαν πέτˈραις ἐν ἄλλαις χαλκοδάμαντ’ ἀκόναν.“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Leges, 957a",
"text": "„τὰ μὲν ἴδια δικαστήρια ταύτῃ πῃ γιγνόμενα μέτρον ἂν ἔχοι·“"
}
],
"glosses": [
"rechtes Maß, Ebenmaß, Gleichmaß"
],
"senseid": "4"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Aristophanes, Nubes, 636–642",
"text": "„(Σω.) ἄγε δή, τί βούλει πρῶτα νυνὶ μανθάνειν\nὧν οὐκ ἐδιδάχθης πώποτ’ οὐδέν; εἰπέ μοι.\nπότερον περὶ μέτρων ἢ περὶ ἐπῶν ἢ ῥυθμῶν;\n(Στ.) περὶ τῶν μέτρων ἔγωγ’· ἔναγχος γάρ ποτε\nὑπ’ ἀλφιταμοιβοῦ παρεκόπην διχοινίκῳ.\n(Σω.) οὐ τοῦτ’ ἐρωτῶ σ’, ἀλλ’ ὅτι κάλλιστον μέτρον\nἡγεῖ, πότερον τὸ τρίμετρον ἢ τὸ τετράμετρον;“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Gorgias, 502c",
"text": "„Φέρε δή, εἴ τις περιέλοι τῆς ποιήσεως πάσης τό τε μέλος καὶ τὸν ῥυθμὸν καὶ τὸ μέτρον, ἄλλο τι ἢ λόγοι γίγνονται τὸ λειπόμενον;“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Leges, 669d",
"text": "„ποιηταὶ δὲ ἀνθρώπινοι σφόδρα τὰ τοιαῦτα ἐμπλέκοντες καὶ συγκυκῶντες ἀλόγως, γέλωτ’ ἂν παρασκευάζοιεν τῶν ἀνθρώπων ὅσους φησὶν Ὀρφεὺς λαχεῖν ὥραν τῆς τέρψιος. ταῦτά γε γὰρ ὁρῶσι πάντα κυκώμενα, καὶ ἔτι διασπῶσιν οἱ ποιηταὶ ῥυθμὸν μὲν καὶ σχήματα μέλους χωρίς, λόγους ψιλοὺς εἰς μέτρα τιθέντες, μέλος δ’ αὖ καὶ ῥυθμὸν ἄνευ ῥημάτων, ψιλῇ κιθαρίσει τε καὶ αὐλήσει προσχρώμενοι, ἐν οἷς δὴ παγχάλεπον ἄνευ λόγου γιγνόμενον ῥυθμόν τε καὶ ἁρμονίαν γιγνώσκειν ὅτι τε βούλεται καὶ ὅτῳ ἔοικε τῶν ἀξιολόγων μιμημάτων·“"
},
{
"raw_ref": "Xenophon, Memorabilia, 1,2,21",
"text": "„κἀγὼ δὲ μαρτυρῶ τούτοις· ὁρῶ γὰρ ὥσπερ τῶν ἐν μέτρῳ πεποιημένων ἐπῶν τοὺς μὴ μελετῶντας ἐπιλανθανομένους, οὕτω καὶ τῶν διδασκαλικῶν λόγων τοῖς ἀμελοῦσι λήθην ἐγγιγνομένην. ὅταν δὲ τῶν νουθετικῶν λόγων ἐπιλάθηταί τις, ἐπιλέλησται καὶ ὧν ἡ ψυχὴ πάσχουσα τῆς σωφροσύνης ἐπεθύμει·“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Respublica, 393d",
"text": "„φράσω δὲ ἄνευ μέτρου· οὐ γάρ εἰμι ποιητικός“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Respublica, 607d",
"text": "„ Δοῖμεν δέ γέ που ἂν καὶ τοῖς προστάταις αὐτῆς, ὅσοι μὴ ποιητικοί, φιλοποιηταὶ δέ, ἄνευ μέτρου λόγον ὑπὲρ αὐτῆς εἰπεῖν, ὡς οὐ μόνον ἡδεῖα ἀλλὰ καὶ ὠφελίμη πρὸς τὰς πολιτείας καὶ τὸν βίον τὸν ἀνθρώπινόν ἐστιν·“"
},
{
"raw_ref": "Platon, Phaedrus, 258d",
"text": "„δεόμεθά τι, ὦ Φαῖδρε, Λυσίαν τε περὶ τούτων ἐξετάσαι καὶ ἄλλον ὅστις πώποτέ τι γέγραφεν ἢ γράψει, εἴτε πολιτικὸν σύγγραμμα εἴτε ἰδιωτικόν, ἐν μέτρῳ ὡς ποιητὴς ἢ ἄνευ μέτρου ὡς ἰδιώτης;“"
}
],
"glosses": [
"Silbenmaß, Versmaß (Metrum)"
],
"raw_tags": [
"Lyrik"
],
"senseid": "5"
}
],
"sounds": [
{
"lang": "Altgriechisch",
"lang_code": "grc"
}
],
"tags": [
"neuter"
],
"translations": [
{
"lang": "Für [1] siehe Übersetzungen zu Maß²",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Maßstab"
},
{
"lang": "Für [1] siehe Übersetzungen zu Maß²",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Messstange"
},
{
"lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Maß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"neuter",
"feminine"
],
"word": "Ausdehnung"
},
{
"lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Maß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Länge"
},
{
"lang": "Für [2] siehe Übersetzungen zu Maß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Strecke"
},
{
"lang": "Für [3] siehe Übersetzungen zu Ziel¹",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine",
"feminine"
],
"word": "Blüte"
},
{
"lang": "Für [3] siehe Übersetzungen zu Ziel¹",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Reife"
},
{
"lang": "Für [4] siehe Übersetzungen zu Ebenmaß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"neuter",
"neuter"
],
"word": "Gleichmaß"
},
{
"lang": "Für [5] siehe Übersetzungen zu Silbenmaß",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"tags": [
"neuter",
"neuter"
],
"word": "Versmaß"
}
],
"word": "μέτρον"
}
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Altgriechisch dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-07-04 from the dewiktionary dump dated 2024-07-01 using wiktextract (c690d5d and b5d1315). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.