See renovare on Wiktionary
Download JSONL data for renovare meaning in All languages combined (8.0kB)
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Anagramm sortiert (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Latein",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Verb (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Siehe auch",
"orig": "siehe auch",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "renovamen"
},
{
"word": "renovatio"
},
{
"word": "renovator"
}
],
"etymology_text": "Ableitung zu dem Verb novare ^(→ la) mit dem Präfix re- ^(→ la)",
"forms": [
{
"form": "Präsens 1. Person Singular"
},
{
"form": "Präsens renovō"
},
{
"form": "2. Person Singular renovās"
},
{
"form": "3. Person Singular renovat"
},
{
"form": "1. Person Plural renovāmus"
},
{
"form": "2. Person Plural renovātis"
},
{
"form": "3. Person Plural renovant"
},
{
"form": "Perfekt 1. Person Singular"
},
{
"form": "Perfekt renovāvī"
},
{
"form": "Imperfekt 1. Person Singular"
},
{
"form": "Imperfekt renovābam"
},
{
"form": "Futur 1. Person Singular"
},
{
"form": "Futur renovābō"
},
{
"form": "PPP renovātus"
},
{
"form": "Konjunktiv Präsens 1. Person Singular"
},
{
"form": "Konjunktiv Präsens renovem"
},
{
"form": "Imperativ Singular"
},
{
"form": "Imperativ renovā"
},
{
"form": "renovāte",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "verb",
"senses": [
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De natura deorum, 2,61",
"text": "„vides Virtutis templum, vides Honoris a M. Marcello renovatum, quod multis ante annis erat bello Ligustico a Q. Maxumo dedicatum.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De lege agraria, 2,34",
"text": "„colonias deducere novas, renovare veteres, totam Italiam suis colonis ut complere liceat permittitur;“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Epistulae ad Atticum, 6,3,5",
"text": "„Cyprii numerabant; sed Scaptius centesimis renovato in singulos annos faenore contentus non fuit.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Epistulae ad Atticum, 6,2,7",
"text": "„Salaminos autem (hos enim poteram coercere) adduxi ut totum nomen Scaptio vellent solvere, sed centesimis ductis a proxima quidem syngrapha nec perpetuis sed renovatis quotannis.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Ovidius Naso, Fasti, 1,159",
"text": "„tum patitur cultus ager et renovatur aratro.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Ovidius Naso, Tristia, 4,13",
"text": "„hoc tenuat dentem terras renovantis aratri,“"
}
],
"glosses": [
"erneuern, wiederherstellen"
],
"id": "de-renovare-la-verb-1",
"raw_tags": [
"in seinen früheren Zustand bringen"
],
"senseid": "1"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 3,2,2",
"text": "„a maxima multitudine Sedunorum et Veragrorum teneri id aliquot de causis acciderat, ut subito Galli belli renovandi legionis que opprimendae consilium caperent:“"
},
{
"raw_ref": "Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 3,20,4",
"text": "„hi nostros disiectos adorti proelium renovarunt.“"
},
{
"raw_ref": "Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 3,93",
"text": "„Sed nostri milites dato signo cum infestis pilis procucurrissent atque animum aduertissent non concurri a Pompeianis usu periti ac superioribus pugnis exercitati sua sponte cursum represserunt et ad medium fere spatium constiterunt ne consumptis uiribus adpropinquarent paruo que intermisso temporis spatio ac rursus renovato cursu pila miserunt celeriterque ut erat praeceptum a Caesare gladios strinxerunt.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, In Verrem I, 10",
"text": "„cuius legatio exitium fuit Asiae totius et Pamphyliae, quibus in provinciis multas domos, plurimas urbes, omnia fana depeculatus est, tum cum in Cn. Dolabellam suum scelus illud pristinum renovavit et instauravit quaestorium,“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Pro P. Cornelio Sulla, 83",
"text": "„sed cum agatur honos meus amplissimus, gloria rerum gestarum singularis, cum, quotiens quisque est in hoc scelere convictus, totiens renovetur memoria per me inventae salutis, ego sim tam demens, ego committam, ut ea, quae pro salute omnium gessi, casu magis et felicitate a me quam virtute et consilio gesta esse videantur?“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De oratore, 2,199",
"text": "„sic et eorum dolorem, qui lugebant suos, oratione refricabam et animos equitum Romanorum, apud quos tum iudices causa agebatur, ad Q. Caepionis odium, a quo erant ipsi propter iudicia abalienati, renovabam atque revocabam.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De oratore, 3,1",
"text": "„Instituenti mihi, Quinte frater, eum sermonem referre et mandare huic tertio libro, quem post Antoni disputationem Crassus habuisset, acerba sane recordatio veterem animi curam molestiamque renovavit.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De rege Deiotaro, 8",
"text": "„tu illius domum inire, tu vetus hospitium renovare voluisti;“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Epistulae ad Atticum, 2,22,3",
"text": "„domus celebratur, occurritur, renovatur memoria consulatus, studia significantur.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 2,3",
"text": "„infandum, regina, iubes renovare dolorem.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 2,750",
"text": "„stat casus renovare omnis“"
},
{
"raw_ref": "Publius Ovidius Naso, Tristia, 2,209–210",
"text": "„nam non sum tanti, renouem ut tua vulnera, Caesar,\nquem nimio plus est indoluisse semel.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 7,215–216",
"text": "„nunc opus est sucis, per quos renovata senectus\nin florem redeat primosque reconligat annos.“"
}
],
"glosses": [
"erneuern"
],
"id": "de-renovare-la-verb-2",
"senseid": "2",
"tags": [
"figurative"
]
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De lege agraria, 2,24",
"text": "„hic, quoniam video vos hominis dignitate et contumelia legis esse commotos, renovabo illud, quod initio dixi, regnum comparari, libertatem vestram hac lege funditus tolli.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Pro L. Cornelio Balbo, 17",
"text": "„de lege, de foedere, de exemplis, de perpetua consuetudine civitatis nostrae renovabo ea quae dicta sunt.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, In Verrem II, 5,33",
"text": "„renovabitur prima illa militia, cum iste e foro abduci, non ut ipse praedicat, perduci solebat;“"
}
],
"glosses": [
"ins Gedächtnis rufen, wiederholen"
],
"id": "de-renovare-la-verb-3",
"raw_tags": [
"übertragen: im Gedächtnis erneuern"
],
"senseid": "3"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Marcus Tulliuc Cicero, Pro L. Murena, 33",
"text": "„expulsus regno tandem aliquando tantum tamen consilio atque auctoritate valuit ut se rege Armeniorum adiuncto novis opibus copiisque renovarit.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De natura deorum, 2,118",
"text": "„Sunt autem stellae natura flammeae; quocirca terrae maris aquarum vaporibus aluntur is qui a sole ex agris tepefactis et ex aquis excitantur; quibus altae renovataeque stellae atque omnis aether effundunt eadem et rursum trahunt indidem, nihil ut fere intereat aut admodum paululum, quod astrorum ignis et aetheris flamma consumat.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Pro P. Sestio, 2,147",
"text": "„vos hoc iudicio omnium bonorum mentes confirmare, inproborum reprimere potestis, vos his civibus uti optumis, vos me reficere et renovare rem publicam.“"
}
],
"glosses": [
"erfrischen, erquicken, sich erholen lassen"
],
"id": "de-renovare-la-verb-4",
"senseid": "4",
"tags": [
"figurative"
]
}
],
"sounds": [
{
"lang": "Latein",
"lang_code": "la"
}
],
"translations": [
{
"lang": "Für [1] siehe Übersetzungen zu erneuern¹",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"word": "wiederherstellen"
},
{
"lang": "Für [4] siehe Übersetzungen zu erfrischen",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"word": "erquicken"
},
{
"lang": "Für [4] siehe Übersetzungen zu erfrischen",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"word": "erholen"
}
],
"word": "renovare"
}
{
"categories": [
"Anagramm sortiert (Latein)",
"Latein",
"Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"Verb (Latein)",
"siehe auch",
"Übersetzungen (Latein)"
],
"derived": [
{
"word": "renovamen"
},
{
"word": "renovatio"
},
{
"word": "renovator"
}
],
"etymology_text": "Ableitung zu dem Verb novare ^(→ la) mit dem Präfix re- ^(→ la)",
"forms": [
{
"form": "Präsens 1. Person Singular"
},
{
"form": "Präsens renovō"
},
{
"form": "2. Person Singular renovās"
},
{
"form": "3. Person Singular renovat"
},
{
"form": "1. Person Plural renovāmus"
},
{
"form": "2. Person Plural renovātis"
},
{
"form": "3. Person Plural renovant"
},
{
"form": "Perfekt 1. Person Singular"
},
{
"form": "Perfekt renovāvī"
},
{
"form": "Imperfekt 1. Person Singular"
},
{
"form": "Imperfekt renovābam"
},
{
"form": "Futur 1. Person Singular"
},
{
"form": "Futur renovābō"
},
{
"form": "PPP renovātus"
},
{
"form": "Konjunktiv Präsens 1. Person Singular"
},
{
"form": "Konjunktiv Präsens renovem"
},
{
"form": "Imperativ Singular"
},
{
"form": "Imperativ renovā"
},
{
"form": "renovāte",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "verb",
"senses": [
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De natura deorum, 2,61",
"text": "„vides Virtutis templum, vides Honoris a M. Marcello renovatum, quod multis ante annis erat bello Ligustico a Q. Maxumo dedicatum.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De lege agraria, 2,34",
"text": "„colonias deducere novas, renovare veteres, totam Italiam suis colonis ut complere liceat permittitur;“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Epistulae ad Atticum, 6,3,5",
"text": "„Cyprii numerabant; sed Scaptius centesimis renovato in singulos annos faenore contentus non fuit.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Epistulae ad Atticum, 6,2,7",
"text": "„Salaminos autem (hos enim poteram coercere) adduxi ut totum nomen Scaptio vellent solvere, sed centesimis ductis a proxima quidem syngrapha nec perpetuis sed renovatis quotannis.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Ovidius Naso, Fasti, 1,159",
"text": "„tum patitur cultus ager et renovatur aratro.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Ovidius Naso, Tristia, 4,13",
"text": "„hoc tenuat dentem terras renovantis aratri,“"
}
],
"glosses": [
"erneuern, wiederherstellen"
],
"raw_tags": [
"in seinen früheren Zustand bringen"
],
"senseid": "1"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 3,2,2",
"text": "„a maxima multitudine Sedunorum et Veragrorum teneri id aliquot de causis acciderat, ut subito Galli belli renovandi legionis que opprimendae consilium caperent:“"
},
{
"raw_ref": "Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 3,20,4",
"text": "„hi nostros disiectos adorti proelium renovarunt.“"
},
{
"raw_ref": "Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 3,93",
"text": "„Sed nostri milites dato signo cum infestis pilis procucurrissent atque animum aduertissent non concurri a Pompeianis usu periti ac superioribus pugnis exercitati sua sponte cursum represserunt et ad medium fere spatium constiterunt ne consumptis uiribus adpropinquarent paruo que intermisso temporis spatio ac rursus renovato cursu pila miserunt celeriterque ut erat praeceptum a Caesare gladios strinxerunt.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, In Verrem I, 10",
"text": "„cuius legatio exitium fuit Asiae totius et Pamphyliae, quibus in provinciis multas domos, plurimas urbes, omnia fana depeculatus est, tum cum in Cn. Dolabellam suum scelus illud pristinum renovavit et instauravit quaestorium,“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Pro P. Cornelio Sulla, 83",
"text": "„sed cum agatur honos meus amplissimus, gloria rerum gestarum singularis, cum, quotiens quisque est in hoc scelere convictus, totiens renovetur memoria per me inventae salutis, ego sim tam demens, ego committam, ut ea, quae pro salute omnium gessi, casu magis et felicitate a me quam virtute et consilio gesta esse videantur?“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De oratore, 2,199",
"text": "„sic et eorum dolorem, qui lugebant suos, oratione refricabam et animos equitum Romanorum, apud quos tum iudices causa agebatur, ad Q. Caepionis odium, a quo erant ipsi propter iudicia abalienati, renovabam atque revocabam.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De oratore, 3,1",
"text": "„Instituenti mihi, Quinte frater, eum sermonem referre et mandare huic tertio libro, quem post Antoni disputationem Crassus habuisset, acerba sane recordatio veterem animi curam molestiamque renovavit.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De rege Deiotaro, 8",
"text": "„tu illius domum inire, tu vetus hospitium renovare voluisti;“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Epistulae ad Atticum, 2,22,3",
"text": "„domus celebratur, occurritur, renovatur memoria consulatus, studia significantur.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 2,3",
"text": "„infandum, regina, iubes renovare dolorem.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Vergilius Maro, Aeneis, 2,750",
"text": "„stat casus renovare omnis“"
},
{
"raw_ref": "Publius Ovidius Naso, Tristia, 2,209–210",
"text": "„nam non sum tanti, renouem ut tua vulnera, Caesar,\nquem nimio plus est indoluisse semel.“"
},
{
"raw_ref": "Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 7,215–216",
"text": "„nunc opus est sucis, per quos renovata senectus\nin florem redeat primosque reconligat annos.“"
}
],
"glosses": [
"erneuern"
],
"senseid": "2",
"tags": [
"figurative"
]
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De lege agraria, 2,24",
"text": "„hic, quoniam video vos hominis dignitate et contumelia legis esse commotos, renovabo illud, quod initio dixi, regnum comparari, libertatem vestram hac lege funditus tolli.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Pro L. Cornelio Balbo, 17",
"text": "„de lege, de foedere, de exemplis, de perpetua consuetudine civitatis nostrae renovabo ea quae dicta sunt.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, In Verrem II, 5,33",
"text": "„renovabitur prima illa militia, cum iste e foro abduci, non ut ipse praedicat, perduci solebat;“"
}
],
"glosses": [
"ins Gedächtnis rufen, wiederholen"
],
"raw_tags": [
"übertragen: im Gedächtnis erneuern"
],
"senseid": "3"
},
{
"examples": [
{
"raw_ref": "Marcus Tulliuc Cicero, Pro L. Murena, 33",
"text": "„expulsus regno tandem aliquando tantum tamen consilio atque auctoritate valuit ut se rege Armeniorum adiuncto novis opibus copiisque renovarit.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, De natura deorum, 2,118",
"text": "„Sunt autem stellae natura flammeae; quocirca terrae maris aquarum vaporibus aluntur is qui a sole ex agris tepefactis et ex aquis excitantur; quibus altae renovataeque stellae atque omnis aether effundunt eadem et rursum trahunt indidem, nihil ut fere intereat aut admodum paululum, quod astrorum ignis et aetheris flamma consumat.“"
},
{
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero, Pro P. Sestio, 2,147",
"text": "„vos hoc iudicio omnium bonorum mentes confirmare, inproborum reprimere potestis, vos his civibus uti optumis, vos me reficere et renovare rem publicam.“"
}
],
"glosses": [
"erfrischen, erquicken, sich erholen lassen"
],
"senseid": "4",
"tags": [
"figurative"
]
}
],
"sounds": [
{
"lang": "Latein",
"lang_code": "la"
}
],
"translations": [
{
"lang": "Für [1] siehe Übersetzungen zu erneuern¹",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"word": "wiederherstellen"
},
{
"lang": "Für [4] siehe Übersetzungen zu erfrischen",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"word": "erquicken"
},
{
"lang": "Für [4] siehe Übersetzungen zu erfrischen",
"lang_code": "übersetzungen umleiten",
"sense": "Übersetzungen umgeleitet",
"sense_id": "*",
"word": "erholen"
}
],
"word": "renovare"
}
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-07-03 from the dewiktionary dump dated 2024-07-01 using wiktextract (6e62baf and b5d1315). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.